Stoliczku, nakryj się
W okresie świątecznym i karnawale częściej niż zwykle chodzimy na przyjęcia i przyjmujemy gości. Nie tylko bohaterka "Pretty Woman" miała problemy z rozpoznawaniem sztućców i kieliszków odpowiednich do danej potrawy czy trunku. Każdej z nas może się to przytrafić. Lepiej być na wszystko przygotowanym.
W zależności od okazji na stole znajduje się nakrycie podstawowe lub rozszerzone. Podstawowe przygotowuje się, gdy mamy zamiar podać obiad składający się z trzech dań. Rozszerzone pojawi się na stole, jeśli gospodarz będzie miał zamiar podać różnorakie potrawy i trunki.
Zestaw podstawowy
W nakryciu podstawowym po naszej prawej ręce znajdą się łyżka i nóż (po wewnętrznej stronie, tuż koło talerza, zwrócony do niego ostrzem). Po lewej leży widelec ułożony brzuszkiem do dołu. Należy pamiętać, aby trzy podstawowe sztućce leżały w tej samej odległości od krawędzi stołu i aby bez problemu między nimi zmieścił się talerz z daniem głównym.
Nad talerzem jest miejsce przeznaczone dla łyżeczki deserowej i widelczyka deserowego. Łyżeczka powinna mieć trzonek po prawej stronie, a widelczyk po lewej. Czasami zamiast łyżeczki stosuje się nożyk deserowy (jeśli na deser przewidziano sery lub owoce).
Nad nożem i łyżką, a koło sztućców deserowych jest miejsce na kieliszek do wina, a nad nim na kielich do wody. Serwetkę kładziemy z lewej strony lub powyżej całego nakrycia.
Zestaw rozszerzony
Pojawi się na pewno na wystawnych przyjęciach. W jego skład wchodzą: duży nóż, nóż do przystawek (krótszy od tego do dania głównego), nóż do ryb (ze ściętym przodem), duży widelec (cztery ząbki), widelec do przystawek (ma cztery ząbki, ale jest mniejszy od widelca do dania głównego), widelec do ryb (ma trzy ząbki), widelczyk deserowy (mały, trójząbkowy), łyżka do zupy (duża), łyżeczka deserowa (mała), talerzyk na pieczywo (niewielki), nóż do masła (zaokrąglony), kieliszki: do wina białego (bardziej wysmukły), do wina czerwonego (bardziej pękaty) i szampana (bardzo wysoki, lub bardzo niski i szeroki), serweta, bilet wizytowy (z nazwiskami gości) i podtalerz na zastawę (największy z wszystkich talerzy).
Centralne miejsce nakrycia stanowi podtalerz, na którym stawiamy całą zastawę. Po jego prawej stronie układamy kolejno: nóż do dania głównego, nóż do ryb, łyżkę do zupy i nóż do przystawek (ostrza noży zwrócone w lewo).
Po lewej stronie znajdą się: duży widelec do dania głównego, widelec do ryb i widelec do przystawek. W niewielkiej odległości od widelca do przystawek kładziemy talerzyk na pieczywo, a na nim kładziemy (na prawej krawędzi) nożyk do pieczywa z ostrzem skierowanym w lewą stronę.
Czasami można się spotkać z zasadą, która zabrania kładzenia na raz na stole więcej niż trzech sztućców z prawej strony i dwóch z lewej. Można je wtedy po prostu donosić w miarę podawania potraw.
Miejsce na łyżeczkę i widelczyk deserowy jest nad talerzem, w takich samych zasadach jak przy nakryciu podstawowym.
Kieliszki powinny stać w następujący sposób: o czerwonego wina na linii noża do głównego dania, do wina białego troszkę niżej, po prawej stronie, a do szampana powyżej kieliszka do wina czerwonego, po jego lewej stronie.
Warto zapamiętać też sygnały, którymi damy do zrozumienia kelnerowi czy gospodarzowi przyjęcia czy mamy jeszcze ochotę na jedzenie, czy też nasz talerz można już uprzątnąć. Jeśli jeszcze nie skończyliśmy, a mamy ochotę na chwilę przerwy nóż i widelec kładziemy skierowane do środka talerza, ale tak, by nie stykały się czubkami. Kiedy chcemy poprosić o dokładkę, wystarczy na środku pustego talerza połączyć sztućce czubkami. A gdy już skończymy odkładamy nóż z widelcem w taki sposób, aby leżąc koło siebie trzonki miały skierowane w stronę naszej prawej ręki, a czubki na środku talerza.
