Szczepienie bez strachu i łez

Przez pierwsze dwa lata życia dziecka kalendarz szczepień obowiązkowych jest wypełniony po brzegi. W ciągu tego czasu maluch dostaje zastrzyk nawet kilkanaście razy. Choć ukłucie zazwyczaj trwa krótko, bywa dla dziecka bolesne, powoduje płacz i duży stres.

Podanie szczepionki jest trudnym przeżyciem także dla ciebie. Dlatego spróbuj oszczędzić maleństwu nieprzyjemnych doznań, a sobie dodatkowych nerwów. Jak to zrobić?

Przede wszystkim dokładnie zaplanuj dzień szczepienia. Wybierz odpowiednią porę na wyjście do przychodni, najlepiej po drzemce i karmieniu malucha. Zmęczone i głodne niemowlę będzie płaczliwe i trudniej zniesie zabieg. W dniu szczepienia ubierz maluszka tak, aby pielęgniarka miała łatwy dostęp do rączki lub uda dziecka - dzięki temu smyk nie będzie zestresowany rozbieraniem w obcym miejscu. W doraźnym złagodzeniu bólu w trakcie i po zabiegu pomogą poniższe - polecane przez ekspertów - sposoby.

Sposób 1

Opowiedz, jak przebiegnie wizyta w przychodni

Kilkulatka możesz przygotować do szczepienia, opowiadając mu wcześniej o tym, co będzie działo się w przychodni. Wyjaśnij smykowi, jak będzie przebiegało szczepienie, co będzie robiła pielęgniarka i co może poczuć (np. zimno, ucisk, ukłucie - nigdy nie kłam, że ukłucie nie boli). Wytłumacz też, dlaczego trzeba szczepić dzieci. Przez kilka dni poprzedzających podanie szczepionki czytajcie książeczki o szczepieniach (np. "Kubuś Puchatek idzie do lekarza") albo bawcie się w leczenie i wspólne szczepienie misia.

Sposób 2

Bądź opanowana i pewna siebie

Brzdąc w objęciach zdenerwowanej mamy jest bardziej płaczliwy i zestresowany. Badania wykazały, że 50 procent stresu, który dziecko odczuwa w gabinecie lekarskim, przechodzi na nie od towarzyszącego mu rodzica. Jeśli zatem chcesz pomóc maluchowi, staraj się zachować spokój i pewność siebie. W sytuacji, gdy nie potrafisz poradzić sobie z emocjami, wyślij na szczepienie tatę. Wcześniej jednak upewnij się, że jest na to przygotowany - jak podkreślają pielęgniarki, niektórzy mężczyźni na sam widok strzykawki nie czują się najlepiej.



Sposób 3

Tul maleństwo w swoich ramionach

Według badań opublikowanych w czasopiśmie "Pediatrics" dzieci znacznie lepiej znoszą ból, jeśli w momencie jego odczuwania znajdują się w ramionach rodzica. W czasie zastrzyku trzymaj więc dziecko na rękach lub posadź sobie brzdąca na kolanach i mocno przytulaj do siebie (jeśli to możliwe, niemowlę tul bezpośrednio do ciała). Przytrzymuj maluszka tak, aby ręka dziecka lub udo przygotowane do szczepienia były nieruchome.

Sposób 4

Przystaw maluszka na chwilę do piersi

Według niektórych specjalistów skutecznym środkiem przeciwbólowym podczas szczepienia jest... karmienie piersią! Zbadano, że niemowlęta, którym matki podały pierś w trakcie zastrzyku, tuż po nim płakały nie tylko znacznie rzadziej, ale też o wiele krócej. Ze względów bezpieczeństwa, najlepiej jest przystawić maleństwo do piersi tuż przed albo zaraz po zastrzyku (jeżeli maluch jednak poczuje ból podczas ukłucia, a będzie miał w buzi pokarm - może się zakrztusić!).

Sposób 5

Daj dziecku do picia słodki napój

Niemowlakowi poniżej 6. miesiąca życia możesz podać osłodzoną wodę (2 łyżeczki glukozy na 100 ml przegotowanej wody). Starszemu malcowi zaproponuj słodzoną herbatkę lub sok. Pozwól dziecku napić się bezpośrednio przed szczepieniem albo zanurz w niej smoczek i na czas zastrzyku podaj go brzdącowi do ssania. Specjaliści zbadali, że najlepszy efekt daje podanie słodkiego napoju na dwie minuty przed ukłuciem.

Sposób 6

Odwróć uwagę brzdąca od zabiegu

Zabierz do przychodni ulubione zabawki smyka lub nowe książeczki, które mogą go zaciekawić. Możesz zainteresować dziecko dzwonkami w komórce albo piosenkami i filmami z iPoda lub innego odtwarzacza. Spróbuj odwrócić uwagę malucha dmuchaniem w wiatraczek lub trąbkę (udowodniono, że w pokonywaniu bólu pomagają ćwiczenia oddechowe).

Jeśli dziecko skupi uwagę na interesującej zabawie, okupi zastrzyk znacznie mniejszym stresem.

Sposób 7

Sięgnij po krem znieczulający

Jeśli chcesz mieć pewność, że twój smyk nie poczuje bólu podczas ukłucia, zaopatrz się wcześniej w krem znieczulający o nazwie Emla (preparat można stosować od 3. miesiąca życia dziecka). Krem jest na receptę, dlatego powinnaś poprosić o jej przypisanie przed szczepieniem.

Upewnij się u pediatry, gdzie dokładnie będzie kłute dziecko. Posmaruj to miejsce godzinę przed zabiegiem i przyklej plaster (znajdziesz go w opakowaniu). Po zdjęciu plastra znieczulenie utrzymuje się przez 2 godziny (znieczula skórę na głębokość ok. 3 mm). Bez recepty od niedawna można kupić w aptekach gotowe plastry z kremem Emla (cena za 2 plastry ok. 25 zł).

Pamiętaj, że specyfik działa z dużym opóźnieniem - jeśli rączka dziecka zostanie posmarowana tuż przed ukłuciem już w gabinecie lekarskim, będziesz musiała długo czekać na korytarzu przychodni, by preparat zaczął działać. W przypadku starszego dziecka skuteczny będzie spray do miejscowego chłodzenia skóry, który na chwilę "zamraża" receptory odczuwania bólu (można go kupić np. w aptece lub sklepach sportowych, m.in. Decathlonie).

Sposób 8

Uciśnij skórę w miejscu wkłucia

Ponieważ najbardziej bolesne jest nie samo ukłucie, ale rozprzestrzenianie się szczepionki w mięśniach, dlatego zaraz po szczepieniu delikatnie uciśnij jałowym gazikiem skórę dziecka w okolicy nakłucia. Jednak nie masuj go ani nie zaklejaj plastrem.

Specjaliści nie zalecają też podawania dziecku przed szczepieniem paracetamolu lub ibuprofenu - ostatnie badania dowiodły, że obydwa te środki - podane za wcześnie - mogą mieć negatywny wpływ na skuteczność szczepienia.

Sposób 9

Zrób okład i daj syrop przeciwgorączkowy

Choć w większości przypadków szczepienie nie powoduje żadnych przykrych objawów, może się jednak zdarzyć, że po zastrzyku szkrab poczuje się gorzej. Dziecko może być wówczas płaczliwe, apatyczne i nie mieć apetytu. Maluszek może dostać gorączki, a w miejscu podania szczepionki może pojawić się zaczerwienienie i opuchlizna. Jeśli maluch jest uczulony na jakiś składnik szczepionki, po zastrzyku na jego skórze może pojawić się też wysypka albo pokrzywka.

Wszystkie niepokojące objawy to tzw. odczyny poszczepienne - występują zazwyczaj w ciągu 72 godzin od podania szczepionki i mijają po kilku dniach. Jeśli maluch ma temperaturę powyżej 38°C, podaj mu lek przeciwgorączkowy np. Calpol, Panadol dla dzieci, Nurofen lub Ibufen (dla niemowlęcia najlepiej wybierz lek w czopku, dla smyka powyżej roku - w syropie). Obrzęk w miejscu szczepienia zmniejszy okład z sody oczyszczonej (pół łyżeczki sody wystarczy rozpuścić w pół szklanki letniej wody).

Sposób 10

Rozważ podanie smykowi szczepionek skojarzonych

Jeśli masz taką możliwość, podawaj dziecku tzw. szczepionki wysokoskojarzone, czyli zawierające 5-6 różnych szczepionek w jednej strzykawce. Podanie kilku szczepionek w jednym ukłuciu jest dla dziecka bezpieczne, redukuje ból i stres, a także zmniejsza ilość substancji dodatkowych w jednej ampułce. Przykładowo, dzięki szczepionce skojarzonej "5 w 1" maluszek otrzymuje w ciągu pierwszych 18 miesięcy życia zaledwie 4 wkłucia zamiast 11!

Niestety, preparaty te nie figurują w aktualnym kalendarzu szczepień, co oznacza, że nie są refundowane i rodzice muszą za nie zapłacić z własnej kieszeni.