Ciąża tydzień po tygodniu: Trzeci trymestr

Dbaj o swoje samopoczucie: chodź na spacery, czytaj książki, dużo odpoczywaj. Potraktuj trzeci trymestr jak swoje ostatnie osobiste wakacje. Wkrótce twoje życie zmieni się o 180 stopni!

Twoje dziecko: Meszek płodowy (lanugo) zaczyna zanikać i pozostaje jedynie na plecach oraz ramionach maluszka. Główka zaczyna nabierać właściwych proporcji wobec reszty ciała. Maleństwo nie rośnie już tak szybko jak w poprzednich tygodniach, ale za to przybywa na wadze.

W 29. tygodniu waży około 1100-1200 g. Przygotowuje się do życia poza twoim brzuchem: jego szkielet twardnieje, postępuje również rozwój mięśni oraz płuc.

Tłuszcz, który odkłada się teraz intensywnie pod skórą maluszka, chroni go przed utratą ciepła i pomaga mu regulować temperaturę ciała. W momencie porodu tłuszcz będzie stanowił aż 15 proc. wagi dziecka! Na razie jednak maleństwo potrzebuje ciepła ciała mamy. Jest też bardzo wrażliwe na zmiany temperatury. Dlatego w mroźne dni ciężarna powinna odpowiednio się ubierać.

Twoje ciało: Czujesz się coraz większa i cięższa, więc zaczynasz zastanawiać się, czy przypadkiem za dużo nie przytyłaś.

Kobiety, które przed ciążą były bardzo szczupłe, mogą przytyć więcej. Natomiast te, które już wcześniej miały zaokrąglone kształty, powinny bardziej się pilnować. Prawidłowy przyrost wagi w ciąży wynosi od 10 do 16 kg. Optymalnie - ok. 12 kg.

Twoje dziecko: Zaczyna już czuć zapachy oraz rozpoznawać dźwięki, które dochodzą do jego "mieszkania". W bicie twojego serca wsłuchuje się już od pewnego czasu. Teraz poznaje tembr twojego głosu. Rozpozna go, kiedy się urodzi, a jego brzmienie będzie je uspokajać.

Maluszek jest mniej aktywny: zaczyna być mu coraz ciaśniej, więc nie ma miejsca na fikołki.

Wiele kobiet na tym etapie ciąży odczuwa znaczną różnicę w częstotliwości ruchów maleństwa. Jeżeli się tym niepokoją, powinny policzyć, jak często dziecko się porusza. Gdy w ciągu godziny odczują około 10 ruchów maluszka - nie ma powodów do obaw.

Trzeba jednak pamiętać, że malec może być w pewnych godzinach mniej aktywny, bo np. akurat śpi.

Twoje ciało: Możesz teraz czuć się opuchnięta i narzekać na obrzęki nóg oraz rąk.

Obrzęki to częsty problem. Skarży się na nie aż 75 proc. kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Są efektem wzrostu ilości płynów krążących w organizmie i ich zatrzymywania. Aby nieco zmniejszyć obrzęki, należy pić dużo wody oraz nosić wygodne obuwie.

Twoje dziecko: Jego organy są już właściwie gotowe do podjęcia swoich funkcji poza macicą. Maluch przygotowuje się teraz intensywnie do życia na świecie. Gromadzi np. zapasy żelaza w wątrobie i trenuje płuca, by móc samodzielnie oddychać.

Maleństwo czuje, że już niedługo czekają je narodziny, dlatego ustawia się główką w dół. To, czy dziecko przyjęło prawidłową pozycję do porodu, lekarz oceni podczas badania USG.

Twoje ciało: Duży brzuch sprawia, że coraz trudniej ci oddychać. Wejście po schodach czy dłuższy spacer mogą powodować zadyszkę. Jedynym sposobem na jej uniknięcie jest unikanie forsownych zajęć i częste przerwy na odpoczynek.

Przyczyną trudności z oddychaniem, które trapią mamy pod koniec ciąży, jest powiększająca się macica. Uciska ona na przeponę, co sprawia, że oddech staje się płytszy, a serce musi pracować szybciej. Jednak to tylko przejściowe kłopoty, które wkrótce miną.

Twoje dziecko: Główka maluszka stanowi teraz 1/4 długości jego ciała. Jest tak ukształtowana, by dziecko mogło się przecisnąć przez kanał rodny i zawitać na świecie.

Kości czaszki dziecka pod koniec ciąży nie są jeszcze w pełni zrośnięte. Nie należy więc się martwić, jeśli tuż po porodzie główka maluszka nie będzie miała ładnego kształtu. Z czasem z pewnością go nabierze. Kości czaszki dziecka będą się bowiem powoli zrastać w pierwszym roku życia.

Twoje ciało: Zauważysz teraz, że twój brzuch nagle się obniżył i nie uciska na pęcherz.

Obniżenie brzucha to znak, że główka maluszka ustawiła się już w kanale rodnym. Dzieje się to zwykle na około dwa, trzy tygodnie przed porodem. Mamom na tym etapie ciąży wreszcie lżej się oddycha, czują jednak większe parcie na pęcherz.

Poza tym, gdy brzuch się obniża, zmienia się środek ciężkości ciała. Kobieta może łatwo stracić równowagę (tym bardziej, że hormony ciążowe rozluźniają stawy). Dlatego niedługo przed porodem ciężarne powinny być szczególnie ostrożne oraz unikać czynności grożących upadkiem.

Twoje dziecko: Maleństwo jest już gotowe do narodzin. Choć spodziewasz się, że właśnie w tym tygodniu pojawi się na świecie, nie bądź zawiedziona. Jedynie 5 proc. dzieci rodzi się w wyznaczonym terminie.

Tak naprawdę to dziecko decyduje o dacie swoich narodzin. Gdy będzie gotowe, zacznie produkować hormony, które przenikną przez łożysko do krwi mamy i wywołają skurcze macicy. Organizm kobiety odbierze ten sygnał i rozpocznie się akcja porodowa.

Twoje ciało: Jakie objawy świadczą o tym, że wkrótce zaczniesz rodzić? Narasta ucisk w miednicy, powodujący bóle w dole brzucha. Możesz odczuwać skurcze i mieć biegunkę. W wydzielinie pochwowej pojawi się śluz i krew: oznacza to, że odszedł tzw. czop śluzowy zamykający szyjkę macicy.

Poród zacznie się za kilka dni lub godzin. Już wkrótce przytulisz swoje maleństwo!

Jeśli minął wyznaczony termin porodu, a nic się nie dzieje, nie należy panikować, tylko trzeba zgłosić się do szpitala. Po wykonaniu badań lekarz zdecyduje, czy można poczekać, czy też należy wywołać poród.

Ogranicz cukier, bo jest on dobrą pożywką dla drożdżaków wywołujących grzybicę. Jedz za to dużo jogurtów z żywymi kulturami bakterii. Stosuj profilaktycznie probiotyki, np. Lacibios Femina, Lactovaginal.

Smaruj nogi kremami zawierającymi rutynę i wyciąg z kasztanowca - uszczelniają naczynia krwionośne. Odpoczywaj z nogami lekko uniesionymi tak, aby zalegająca w żyłach krew mogła swobodnie spłynąć. Profilaktycznie noś rajstopy antyżylakowe.

Podczas ciąży wykonaj USG co najmniej cztery razy: między 11. a 14. tygodniem. Wtedy lekarz sprawdza, ile jest zarodków w macicy, czy widać zarys głowy, tułowia i kończyn dziecka oraz ocenia czynność jego serca. Określa również prawdopodobieństwo wystąpienia wad genetycznych u maluszka.

Między 18. a 22. tygodniem

To najważniejsze USG. Narządy dziecka są już bowiem na tyle duże, że można je dokładnie ocenić. Lekarz bada budowę czaszki, mózgu, kręgosłupa, kończyn i narządów wewnętrznych. Sprawdza również położenie łożyska oraz określa wielkość dziecka.

Między 20. a 22. tygodniem

Tygodnie między 28. a 32. tygodniem Specjalista ocenia, czy malec wzrasta proporcjonalnie do czasu trwania ciąży.

Między 20. a 22. tygodniem

Tygodnie około 36. tygodnia Lekarz sprawdza, czy dziecko przyjęło właściwą pozycję do porodu. Bada jego wymiary, wagę, objętość wód płodowych oraz położenie łożyska.

To dokument, w którym możesz zawrzeć swoje życzenia dotyczące przebiegu porodu. Personel szpitala powinien je respektować (chyba że będzie to niemożliwe ze względów medycznych). Przygotowując swój plan, możesz skorzystać z kreatora planu porodu dostępnego na stronie rodzicpoludzku.pl.

• Przygotowanie do porodu (czy zgadzasz się na lewatywę, golenie krocza, czy też wolisz wykonać te zabiegi sama w domu).
• Miejsce i warunki porodu (czy chcesz rodzić np. w pojedynczej sali, mieć dostęp do prysznica i korzystać z akcesoriów porodowych, np. piłek).
• Osoba towarzysząca (czy chcesz rodzić z mężem, mamą, przyjaciółką albo doulą)
• Rutynowe zabiegi (czy zgadzasz się na podanie oksytocyny, nacięcie krocza czy przebicie pęcherza płodowego).
• Łagodzenie bólu (czy chcesz, aby podano ci znieczulenie, czy też wolisz inne sposoby łagodzenia bólu porodowego).
• Kontakt z dzieckiem (możesz poprosić, aby maluszek został zbadany, leżąc na twoim brzuchu; napisz też, czy chcesz karmić piersią).
  

Pod koniec ciąży możesz czuć potrzebę sprzątania, remontowania czy robienia zakupów "na zapas". Spokojnie: dopadł cię po prostu instynkt wicia gniazda. Pozwól mu działać i szykuj pokoik dla dziecka

Usiądź i opuść głowę między kolana tak, by krew mogła spłynąć do mózgu. Zjedz zdrową przekąskę, która szybko podniesie ci poziom cukru we krwi (np. banana, suszone morele). Unikaj forsownych zajęć i nagłej zmiany pozycji (np. szybkiego wstawania).

• Badanie ginekologiczne, pomiar ciśnienia krwi (RR), sprawdzenie masy ciała - co 2-3 tygodnie, pod koniec co 7, nawet co 2 dni.
• Morfologia - co miesiąc.
• Analiza moczu - co miesiąc.
• USG - między 28. a 32. tygodniem ciąży i ok. 36. tygodnia.
• Badania KTG - od 36. tygodnia tak często, jak to konieczne.
• Posiew z kanału szyjki macicy - około 34. tygodnia ciąży.
• Antygen HBs (w kierunku WZW typu B) - pod koniec ciąży.
• Przeciwciała odpornościowe (u wszystkich, nie tylko w przypadku Rh-) - pod koniec ciąży.
• Próby wątrobowe (transaminazy, fosfataza, bilirubina) - w uzasadnionym przypadku (np. świąd skóry).
• WR (HIV powtarzamy, gdy kobieta należy do grupy ryzyka) - w uzasadnionym przypadku.
  

Konsultacja: Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra-neonatolog z IMiD oraz dr Leszek Lewandowski, specjalista ginekolog-położnik z Kliniki Położnictwa i Ginekologii IMiD. Tekst: Blanka Wolniewicz