Im większy brzuch, tym większy geniusz?
Na tytułowe pytanie można odpowiedzieć twierdząco, jeżeli dokładniej przyjrzymy się noworodkom w pierwszych tygodniach po narodzinach. Takie wyniki przyniosły badania naukowców z University of Adelaide. Zdrowy przyrost wagi w tym okresie ma ogromny wpływ na późniejsze predyspozycje intelektualne nastolatka.
Każdy etap rozwoju ludzkiego organizmu jest ważny, ale - jak się okazuje - najważniejsze są pierwsze tygodnie po narodzinach. Kontrolowany, stały przyrost wagi (wraz z proporcjonalnym powiększaniem się obwodu głowy i komory mózgowej) w tym okresie ma bezpośredni wpływ na wyższe IQ w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Lekarze z południowoaustralijskiego miasta Adelaide wraz z naukowcami z University of Adelaide analizowali dane prawie 14 tys. dzieci od narodzin po pierwsze osiągnięcia szkolne. Wyniki są jednoznaczne. Noworodki, które w pierwszych 4 tygodniach przybrały 40% swojej wagi po narodzinach, w 6. i 7. roku życia wykazują o 2 punkty wyższy iloraz inteligencji niż ich rówieśnicy, których waga wzrosła zaledwie o 20%.
Szybszy rozwój może oznaczać większe umiejętności intelektualne i werbalne na początku procesu edukacji. Struktury nerwowe odpowiadające za późniejsze zdolności rozwijają się zaraz po narodzinach, a rozwój psychiczny musi być uzupełniony rozwojem fizycznym.
Szybki wzrost wagi i obwodu głowy w okresie niemowlęcym wspiera proces poznawania otoczenia - i może go wspierać. Jest to pierwsze naukowo udowodnione odkrycie tego typu i zainteresowani eksperci mają nadzieję, że przyniesie im ono znalezienia optymalnego sposobu żywienia niemowląt. Również w przypadkach, gdy matka nie karmi swoich dzieci, a noworodek nie przybiera na wadze zgodnie ze wskazaniami.
Niezależnie od tych badań, brytyjscy pediatrzy z Uniwersytetu w Bristolu skupili się na zjawisku wagi noworodków. Ich celem było odkrycie, kiedy dzieci uzupełniają niedostatek wagowy w pierwszym roku życia i czy ma to wpływ na ich rozwój.
Analizowali dane 12 tys. dzieci narodzonych w latach 90. i odkryli, że jedna dziesiąta dzieci miała problemy z przybieraniem na wadze albo w pierwszych tygodniach po narodzinach, albo w ciągu pierwszych 9 miesięcy.
Z badań płyną wnioski - organizm dziecięcy uzupełnia deficyt wagi (w prawie 50% przypadków już ok. 2 roku życia, najpóźniej w wieku 10-13 lat), ale dzieci z tej grupy w wieku 13 lat są o prawie 4 cm niższe i 4-5 kg lżejsze od swoich rówieśników, bez względu na płeć.
Jest to bardzo istotny temat, dlatego jest tak ważne, aby potwierdzić wszystkie fakty naukowo oraz przekazać tę wiedzę pediatrom. Niedostateczny przyrost wagi stanowi dla matek i lekarzy sygnał, że niemowlę w przyszłości może być drobniejsze i mieć niższy iloraz inteligencji.
Te doniesienia naukowców stawiają specjalistów klinicznych przed trudnym wyborem. Czy mają zwiększyć ilość przyjmowanej energii za pomocą pokarmu zastępczego i dodatków odżywczych, co niestety zwiększa skłonności organizmu dziecka do otyłości.
Żeby było jeszcze trudniej: zbyt szybki przyrost wagi może w późniejszym wieku wywołać podatność na choroby związane z podwyższonym ciśnieniem krwi.
Pediatrom nie pozostaje nic innego, jak rozważać przydatność najnowszych odkryć i wybierać najlepsze rozwiązania dla małych pacjentów.
Tekst: Anna Lato