Przepis na szkolny sukces
"To zdolny chłopak, ale leniwy. Mógłby więcej osiągnąć, gdyby się trochę bardziej postarał" - taką opinię nauczyciela o swoim dziecku słyszy każdego roku wielu rodziców.
"Zdolny, ale leniwy" - co to właściwie znaczy? Co może się kryć za etykietką lenistwa? Czy rzeczywiście dziecko gorzej sobie radzi, bo mu się nie chce odrabiać lekcji i uczyć? Co możemy zrobić, aby zwiększyć zaangażowanie swojej pociechy w wykonywanie obowiązków szkolnych?
Szkoła nakłada na dzieci nowe obowiązki. Nie wszyscy z jednakową łatwością potrafią sobie z nimi radzić, a trudności mogą pojawić się nawet u dzieci zdolnych. Pierwsze udane kroki w szkole wymagają od naszych pociech opanowania zupełnie nowych umiejętności. Od tego, jak sprawnie przyswoją przydatne nawyki związane z uczeniem się, może zależeć ich szkolny sukces.
Jeśli dziecko uzyskuje wyniki poniżej swoich możliwości, nie musi to wynikać z jego złej woli i lenistwa. Może to oznaczać, że brakuje mu określonych umiejętności potrzebnych do codziennego radzenia sobie w szkole, takich jak: dobra organizacja, samodzielne uczenie się oraz wytrwałość w wykonywaniu określonych zadań. Każde dziecko chce mieć dobre oceny, ale jego zapał do nauki może się zmniejszyć, jeśli to co robi nie przynosi oczekiwanych efektów.
Nie odrabiaj lekcji za dziecko
Niektórzy rodzice, nadmiernie skupieni na osiągnięciach potomka, mogą niewłaściwie postrzegać swoją rolę we wspomaganiu rozwoju umiejętności szkolnych dziecka. Bywa, że nadmiernie chroniąc dziecko przed porażką nie dają mu szansy na zwiększenie samodzielności, odpowiedzialności i poczucia obowiązku. Widząc, że brakuje czasu, albo jak pociecha męczy się z zadaniem, wolą w końcu wykonać je sami.
Właściwa pomoc nie powinna jednak polegać na wyręczaniu dziecka w odrabianiu lekcji, a jedynie na pomocy w zaplanowaniu nauki i sprawdzaniu, czy dobrze je odrobiło. Aby zwiększyć efektywność samodzielnej nauki dziecka rodzice powinni zachęcić je do prowadzenia rejestru zadań domowych w terminarzu.
Ćwiczenie wytrwałości
Podczas odrabiania lekcji większość dzieci z trudem koncentruje się i siedzi w jednym miejscu dłużej niż godzinę. W takiej sytuacji wiele z nich odniesie korzyść z okresowych, krótkich przerw, np. po wykonaniu jednego zadania.
Dzieciom mającym problem z dłuższym skupieniem uwagi na zadaniu warto wyjaśnić najpierw, na czym polega wytrwałość, a następnie zademonstrować na własnym przykładzie, jak skoncentrować się na danej czynności mimo czynników zakłócających. W ramach ćwiczenia wytrwałości wyznacz dziecku zadanie do wykonania i określ czas, w jakim musi być ono ukończone. Po upływie wyznaczonego czasu oceń z dzieckiem wytrwałość na pięciopunktowej skali.
Jeśli wasze oceny są zgodne, można przyznać dziecku nagrodę, gdyż stało się lepszym obserwatorem swojego zachowania. Dalsze ćwiczenia mają na celu uzyskanie coraz wyższej oceny wytrwałości.
Chwal i nagradzaj
Pochwały i zachęty rodzica mogą znacząco zwiększyć motywację dziecka do samodzielnej pracy. Najkorzystniej jest chwalić dziecko nie tyle za wyniki i oceny, ale za jego wysiłek i pracę, którą wkłada w proces uczenia się.
Małgorzata Kamińska
(Źródło: Michael L. Bloomquist, Trening umiejętności dla dzieci z zachowaniami problemowymi. Podręcznik dla rodziców i terapeutów.)
