Wypuszczamy dziecko z domu
Lato, wyjazdy i zbliżające się wakacje rodzą dużo pytań, co w sytuacji, gdy nasze dziecko ma samodzielnie wyjechać, wyjść na imprezę. Jak to wygląda z punktu widzenia prawa?
Samodzielne wyjazdy czy wyjścia dziecka mają mnóstwo zalet. Uczy się życia w nowej grupie, poznaje siebie i zdobywa cenne doświadczenia życiowe. Często nie zdajemy sobie jednak sprawy, że w tych różnych przypadkach obowiązują nas konkretne przepisy. I tak, na przykład, prawo nie precyzuje, jaki wiek jest odpowiedni do samodzielnych podróży czy do zostawania w domu bez opieki.
Wiadomo jednak, że trudno byłoby dziecku jeździć wszędzie pod opieką rodziców czy opiekunów do pełnoletności. Warto więc wiedzieć, że lecieć samolotem bez opieki mogą już osoby, które mają co najmniej 14 lat, pod warunkiem podróżowania z inną osobą, co najmniej 16-letnią. Dla młodszych pasażerów można wykupić specjalną opiekę personelu pokładowego.
Jeśli chodzi o podróż autobusem, to zgodnie z regulaminami przewoźników zwykle dzieci do 12 r.ż. nie mogą podróżować bez opieki osoby dorosłej. Osoby między 12-15 r.ż. mogą, ale z pisemną zgodą rodziców. Z kolei regulacje PKP pozostawiają tę decyzję w pełni po stronie rodziców.
Wyjście na imprezę
Nastolatek, który chce wyjść na urodziny organizowane w klubie albo koncert, musi mieć pozwolenie od rodziców. Tego najczęściej wymagają organizatorzy. Zgoda od rodziców na przebywanie w danym czasie w konkretnym miejscu powinna być pisemna. Zawiera ona potwierdzenie, że rodzic nie będzie zgłaszał pretensji, np. do klubu, jeśli podczas imprezy dziecko zdobędzie alkohol inną drogą niż sprzedaż w klubie oraz że zapłaci za szkody wyrządzone przez jego dziecko podczas imprezy (jeśli takowe będą). Każde miejsce, gdzie organizowane są imprezy, ma też swój regulamin dostępny na stronie internetowej. Warto wcześniej przeczytać go razem z dzieckiem, by wiedziało, np. co w danym klubie jest zakazane.
Do niektórych miejsc dziecko nieletnie może zostać wpuszczone, ale tylko w towarzystwie osoby pełnoletniej. Wtedy to ona ma obowiązek nadzoru.
Nocowanie koleżanki
Jeśli twoje dziecko zaprasza na noc koleżankę, warto poprosić jej rodziców o zgodę. Zgodnie z prawem cywilnym, wymagane jest każdorazowe uzyskanie takiej zgody rodziców na pobyt nieletniego poza miejscem zamieszkania, nie tylko na wyjazd, ale także na nocowanie poza domem. Powinno to być pisemne oświadczenie, że rodzice zgadzają się na nocowanie dziecka u koleżanki i ponoszą za nie odpowiedzialność przez ten czas. Jest istotne ze względu na potencjalne konsekwencje prawne, np. w przypadku, gdyby dziecko ucierpiało lub wyrządziło komuś szkodę.
Nawet nastolatki muszą mieć zgodę rodziców. Do pełnoletności nie mogą samodzielnie decydować.
Wycieczka szkolna
Ministerstwo Edukacji wyjaśnia, że uzyskanie zgody opiekunów ustawowych na udział niepełnoletnich uczniów w wycieczce jest obligatoryjne. Warto jednak wiedzieć, że nie dotyczy to wycieczek przedmiotowych odbywających się w ramach zajęć lekcyjnych. Nie ma natomiast żadnych prawnych przepisów oświatowych, które regulują kwestie w jakiej formie rodzice wyrażają zgodę na udział dziecka w wycieczce szkolnej. Należy to do kompetencji dyrektora szkoły albo placówki. Chociaż takie wyjścia odbywają się z reguły w czasie lekcji, to wiele szkół wymaga od uczniów dostarczenia pisemnej zgody rodziców. Jeśli takiej zgody na czas nie dostarczą, dziecko nie weźmie udziału w wycieczce.
Wyjazd na wakacje
Kiedy nastolatek może pojechać na samodzielne wakacje? Według kodeksu cywilnego, do ukończenia 18. r.ż. rodzice powinni wyrazić pisemną zgodę na każdy samodzielny wyjazd dziecka.
Za granicę niepełnoletnie dziecko (które ma paszport) może wyjechać tylko z rodzicami lub pod opieką innego dorosłego. Jeśli podróżuje pod opieką np. dziadków, znajomych, konieczna jest pisemna zgoda obojga rodziców, potwierdzona u notariusza i najlepiej w języku kraju, do którego dziecko wyjeżdża.
Gdy dziecko ma wyjechać za granicę tylko z matką lub ojcem - nie ma potrzeby dodatkowych dokumentów (z wyjątkiem USA, które wymagają zgody drugiego rodzica). Zasada ta nie obowiązuje, jeśli rodzice nie są małżeństwem lub są rozwiedzeni. Wtedy decyzja o wyjeździe musi być wspólna.
My, jako rodzice, ponosimy pełną odpowiedzialność za czas pozostawania dziecka bez opieki.
Tekst: Barbara Tuleja
