Co to jest melatonina, jaka jej rola w organizmie?
Trudności z zasypianiem, chroniczne niewyspanie, czy pobudki w środku nocy to problemy, z którymi boryka się coraz więcej dorosłych ludzi. Na większość z tych problemów wpływ ma nieprawidłowe wytwarzanie melatoniny.
Melatonina to neurohormon produkowany z serotoniny w pinealocytach szyszynki - gruczołu dokrewnego umiejscowionego w centralnej części mózgu. Jest odpowiedzialna za prawidłową regulację rytmu okołodobowego. Jak działa i jaka jest jej rola w organizmie?
Wydzielanie melatoniny jest zależne od światła dziennego, dlatego maksymalny poziom tego hormonu we krwi człowieka przypada na późne godziny nocne - pomiędzy godziną 2 a 4. Nie oznacza to jednak, że w ciągu dnia produkcja melatoniny zanika całkowicie. Jest ona wydzielana w charakterystycznym rytmie dobowym przez cały czas, z różnym nasileniem.
Ilość melatoniny w organizmie człowieka zmienia się również wraz z wiekiem. Do trzeciego miesiąca życia na stężenie melatoniny nie ma wpływu rytm dnia i nocy. Po tym okresie zmienia się oddziaływanie rytmu dobowego na wydzielanie tego neurohormonu i w naturalny sposób wzrasta jego produkcja w nocy.
Najwyższe stężenie melatoniny człowiek osiąga pomiędzy pierwszym a trzecim rokiem życia, a jej wysoki poziom utrzymuje się aż do wieku nastoletniego. U dorosłych wartość ta jest zbliżona do przeciętnej, a w przypadku osób starszych, powyżej 55 roku życia, następuje spadek produkcji tego hormonu. Poziom zbliża się do wartości alarmowych, a czasem można zaobserwować nawet zanik dobowego wydzielania melatoniny. Może to skutkować poważnymi zaburzeniami rytmu snu.
Rola melatoniny w rytmie okołodobowym
Zadaniem melatoniny jest regulowanie procesów biologicznych zachodzących w organizmie w rytmie dnia i nocy. Synchronizuje wewnętrzny zegar biologiczny i poprawia łatwość zasypiania.
U osób borykających się z bezsennością i zaburzeniami rytmu snu i czuwania stężenie melatoniny jest znacznie niższe niż u rówieśników bez podobnych zaburzeń.
Ludzie cierpiący z powodu niedoboru melatoniny powinni uzupełniać tęnaturalną substancję z zewnątrz. Dzięki temu poprawi się długość i jakość ich snu, ułatwi zasypianie oraz zmniejszy się ilość śródnocnych pobudek.
Zaburzenia rytmu okołodobowego u osób starszych
Zaburzenia rytmu snu dotyczą w znacznej mierze osób starszych, co jest spowodowane spadkiem naszej wewnętrznej melatoniny wraz z wiekiem. Dlatego osoby starsze powinny zazwyczaj stale przyjmować wysokie dawki melatoniny. W tym wypadku połączenie melatoniny z preparatami ziołowymi nie jest ważne, ponieważ liczyć się powinna wysoka dawka melatoniny.
Zaburzenia rytmu okołodobowego u osób młodszych
Coraz szybszy rozwój technologiczny przyczynia się do zaburzeń rytmu okołodobowego i nieprawidłowego wydzielania melatoniny.
Przebywanie całymi dniami w sztucznym oświetleniu, niebieskie światło emitowane przez ekrany telewizorów, komputerów i smartfonów oraz znacznie zmniejszona aktywność fizyczna rozregulowują prawidłową pracę szyszynki. Wszystko to ma wpływ na nieregularny rytm snu i czuwania, który zwykle prowadzi do zaburzeń snu, a w rezultacie do wielu innych schorzeń.
