Problemy z jelitami? Te osoby powinny być szczególnie czujne
Niepokojące sygnały dotyczące pracy jelit mogą pojawić się u każdego, są jednak sytuacje, które sprzyjają wystąpieniu problemów jelitowych. Kobiety w ciąży, seniorzy czy osoby rzucające palenie są bardziej narażone np. na ryzyko wystąpienia zaparć. Zastosowanie popularnych kuracji w przypadku osób starszych lub kobiet ciężarnych może okazać się szkodliwe. Jakie objawy powinny wywołać niepokój i jak sobie pomóc w sposób bezpieczny?
W czasie ciąży kobiety narażone są na liczne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Niemal każdy słyszał o nudnościach i wymiotach, ale przykre objawy dotyczą też pracy jelit. Mogą pojawić się zaparcia, biegunki, zespół jelita wrażliwego, bolesne kolki. Do przyczyn należą zmiany hormonalne, ograniczona aktywność w ostatnim trymestrze, zwiększona podaż żelaza i wapnia, a także ucisk, jaki dziecko wywiera na układ pokarmowy.
Biegunki mogą być wywołane stresem lub zatruciem pokarmowym. Jeśli towarzyszą im silne bóle, gorączka, wymioty, koniecznie należy zgłosić się do lekarza.
Zaparcia zdarzają się w ciąży bardzo często i nie należy ich lekceważyć, ponieważ mogą doprowadzić do powstania hemoroidów. Aby zapobiec zaparciom, należy stosować dietę bogatą w błonnik i pić duże ilości płynów. Walka z zaparciami u kobiet ciężarnych jest szczególnie trudna, ponieważ większość preparatów dostępnych na rynku nie może być stosowana w okresie ciąży i laktacji. Środki przeczyszczające mogą wywołać przedwczesny poród, a niektóre substancje aktywne (również te pochodzenia roślinnego) mogą doprowadzić do przekrwienia narządów miednicy mniejszej. Część związków zawartych w środkach przeczyszczających przenika do mleka matki, dlatego nie mogą być stosowane w czasie karmienia piersią.
Bezpieczne preparaty zawierają wysokiej jakości błonnik rozpuszczalny w wodzie, który zatrzymuje wodę w jelicie i ułatwia formowanie miękkiego, łatwo przesuwającego się stolca, a przez to ułatwia wypróżnianie.
Zespół jelita drażliwego, charakteryzujący się naprzemiennie występującymi zaparciami i biegunkami, również może wystąpić lub nasilić się w czasie ciąży. Skuteczna metoda leczenia nie jest znana, ale można stosować kuracje łagodzące objawy. Pomocne będą zmiany w żywieniu: zwiększenie ilości błonnika rozpuszczalnego w wodzie (błonnik nierozpuszczalny może drażnić jelito), ograniczenie glutenu (jednak w czasie ciąży lepiej nie przechodzić na tego typu diety, bo trudniej zweryfikować, czy samopoczucie wynika z diety, czy z innych zmian w organizmie) oraz stosowanie probiotyków.
Diagnoza: jak rozpoznać problemy jelitowe?
Jak przeciwdziałać problemom z jelitami?
Aż 10 milionów Polaków cierpi na zaparcia. Zdarzają się one osobom w każdym wieku, jednak problem najczęściej dotyczy seniorów. Aż 41 proc. osób powyżej sześćdziesiątego roku życia uskarża się na tę dolegliwość. Przyczyną jest zmniejszona aktywność fizyczna, dieta uboga w błonnik, ale także związane z wiekiem zmniejszenie elastyczności ściany odbytnicy oraz obniżenie narządów miednicy, co utrudnia wypróżnianie. U osób starszych zmniejsza się liczba nerwów cholinergicznych, odpowiedzialnych za skurcze jelit. Spada również wrażliwość ośrodka pragnienia w mózgu, dlatego u seniorów zaparcia często są wynikiem zbyt małego spożywania płynów. Może to doprowadzić do p
Dieta seniorów powinna zawierać 30-40 g błonnika dziennie. Ponieważ w wyniku utraty uzębienia, a także z powodu ograniczeń dietetycznych, związanych z występowaniem innych chorób, osoby starsze często nie jedzą zbyt wielu świeżych warzyw i owoców; warto więc uzupełniać niedobory za pomocą preparatów zawierających wysokiej jakości błonnik rozpuszczalny (np. z łupiny nasiennej babki jajowatej), a także uzupełniających prawidłową mikroflorę, która także zmienia się z wiekiem. Należy unikać długotrwałego stosowania środków przeczyszczających, degradująco wpływających na florę bakteryjną i rozleniwiających jelita. Ogromne znaczenie ma spożywanie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej wody (1,5-2 l dziennie).
W przypadku występowania stanów zapalnych żołądka, trzustki, dróg żółciowych i jelit, niedoborów białka i składników mineralnych oraz choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, suplementacja błonnikiem powinna być skonsultowana z lekarzem.
Dla prawidłowej pracy jelit niezwykle ważna jest aktywność fizyczna, dlatego seniorzy powinni w miarę możliwości korzystać z form ruchu dostosowanych do swojego stanu zdrowia i kondycji. Mogą to być np. krótkie spacery.
Ponieważ nikotyna przyspiesza perystaltykę jelit, u osób, które rzuciły palenie, mogą pojawić się zaparcia. Aby zapobiec tej dolegliwości, a nie dopuścić do często następującej po odstawieniu papierosów nadwagi, warto wzbogacić swoją dietę w błonnik, który w naturalny sposób pobudzi pracę jelit.
Palenie tłumi apetyt, dlatego obawa przed tyciem powstrzymuje wiele osób przez rzucaniem tego szkodliwego nałogu. Dieta bogata w błonnik pomoże uporać się z uczuciem głodu nękającym osoby, które odstawiły papierosy, ponieważ błonnik rozpuszczalny powoduje uczucie sytości.
Dla osób, które szkodziły swojemu układowi krążenia paląc papierosy, wzbogacenie diety w błonnik to także okazja, by zrobić coś dobrego dla swojego serca. Błonnik obniża stężenie cukru i cholesterolu we krwi, a zwiększenie spożycia błonnika o 7-10 g dziennie skutkuje obniżeniem ryzyka rozwoju chorób serca o 9-14 proc.!
