Nie gwiżdż na pryszcz!

Mit 1: Trądzik powstaje na skutek braku higieny

Trądziku nie powodują bakterie zalegające na powierzchni skóry. Acne vulgaris, czyli trądzik pospolity rozpoczyna się u nastolatków w momencie zwiększonej produkcji hormonów płciowych zwanych androgenami. W trakcie dojrzewania, zarówno u chłopców, jak i dziewcząt wzrasta ilość androgenów, czyli męskich hormonów płciowych do których między innymi należy testosteron. Androgeny stymulują sekrecję łoju przez gruczoły łojowe. Łój jest substancją tłuszczową, która utrzymuje właściwą wilgotność skóry oraz keratyny, która jest głównym składnikiem włosa . Problem zaczyna się dopiero wtedy, gdy skóra zaczyna produkować większe ilości łoju, który zatyka ujścia mieszków włosowych (porów) i staje się pożywką dla bakterii. Częste mycie skóry nie jest najlepszym rozwiązaniem. Przesadne dbanie o czystość skóry może bowiem nasilić objawy, gdyż podrażniona i przesuszona środkami myjącymi skóra zaczyna produkować zwiększone ilości łoju. Najrozsądniej jest więc myć twarz nie częściej niż 2 razy dziennie.

Mit 2: Trądzikiem można się zarazić

Bakterie, które przyczyniają się do powstawania stanów ropnych, panoszą się również na skórze nie dotkniętej trądzikiem. I to nie one są przyczyną tej choroby, która rozwija się na skutek nieprawidłowości w funkcjonowaniu mieszków włosowych.

Mit 3: Trądzik sam mija a więc jego leczenie nie jest konieczne

Trądzik to schorzenie mieszków włosowych i gruczołów łojowych, którego podłożem jest nasilony łojotok. Leczenie pod kontrolą specjalisty jest więc jedynym sposobem na poradzenie sobie z problemem. Jeśli będziesz czekać, aż trądzik "sam minie", możesz mieć pewność, że wkrótce na twojej skórze pojawią się niemiłe niespodzianki w postaci blizn i przebarwień, z którymi będziesz walczyć równie długo jak z samym trądzikiem. Poza tym trądzik, szczególnie jego ropna odmiana, jako stan zapalny niesie zagrożenie dla całego organizmu - może być na przykład przyczyną bolesnego zapalenia stawów. Trądzik pozostawiony sam sobie może pozostawić blizny fizyczne i emocjonalne. Bez względu na to, w jakim jesteś wieku - powinieneś od razu rozpocząć walkę z tą chorobą skóry.

Mit 4: Ostre przyprawy i czekolada nasilają trądzik

Amerykańscy naukowcy nie odnaleźli większego związku pomiędzy rodzajem pokarmów a trądzikiem. Ich badania wykazały nasilenie objawów trądziku po zjedzeniu określonych pokarmów jedynie u 10 proc. badanych. Należy wiec obalić mit, że trądzik jest wynikiem złej diety, lub konkretnych pokarmów (ostrych przypraw, czekolady, orzechów). Istnieją jednak inne czynniki, które sprzyjają nasilaniu się objawów choroby. Są nimi między innymi: stres, pigułki antykoncepcyjne, sterydy oraz czynniki genetyczne. Stres jest nie do końca poznanym czynnikiem powstawania trądziku, ale wiadomo, że długotrwały stres może przyczynić się do jego powstawania (prawdopodobnie związane jest to z działaniem steroidów nadnerczowych, które wpływają na zwiększoną aktywność gruczołów łojowych). Również palenie wpływa na zwiększenie częstotliwości pojawiania się zmian trądzikowych.

Mit 5: Trądzik to zmora okresu dojrzewania

Z tą chorobą skóry walczy ponad 80 proc. osób pomiędzy 12 (u dzieci poniżej 12 roku życia trądzik występuje rzadko) a 18 rokiem życia. Niekiedy trądzik nie chce ustąpić po przekroczeniu 20 lat. U dorosłych (najczęściej są to kobiety około trzydziestki), którym udało się przejść bez szwanku okres dojrzewania, może rozwinąć się tak zwany "trądzik dorosłych". Kobiety mają tendencje do rozwijania łagodnych zmian trądzikowych około trzydziestki. Najczęściej nie stanowi on "kontynuacji" trądziku młodzieńczego. Przyczyną zmian trądzikowych u dojrzałych kobiet są zwykle zaburzenia hormonalne: nadmiar androgenów, czyli męskich hormonów płciowych. Pomocne w terapii tego typu trądziku mogą stać się środki hormonalne.

Mit 6: Wysuszanie poszczególnych wyprysków załatwia całą sprawę

Leczenie istniejących krostek to walka ze skutkami problemu a nie z jego przyczyną. Najskuteczniejszym sposobem walki z trądzikiem jest przede wszystkim zapobieganie powstawaniu pryszczy, a to oznacza codzienną pielęgnację - nawet wtedy, gdy na skórze nie widać już żadnych krostek.

Mit 7: Wyciskanie zmian trądzikowych przyśpiesza ich zanikanie

Wyciskanie zmian trądzikowych powoduje niszczenie tkanki i wciskanie bakterii wraz z łojem i bakteriami w głąb mieszka włosowego. Zmiany zapalne goją się dłużej i zostają po nich widoczne ślady. W efekcie skóra na twarzy pokryta jest nie tylko krostkami ale i przebarwieniami.

Mit 8: Wypryski są tylko problemem kosmetycznym

Bywa, że intensywny trądzik, któremu towarzyszą zaburzenia miesiączkowania i nadmierne owłosienie ciała, może wskazywać na występowanie zespołu policystycznych jajników. Dlatego, gdy problem jest poważny, dermatolog kieruje czasem osobę z trądzikiem do endokrynologa, który sprawdza, czy trądzik nie jest przypadkiem objawem poważniejszego problemu.

Mit 9: Słońce leczy trądzik, ponieważ dezynfekuje skórę

Ekspozycja na słońce faktycznie może początkowo zmniejszyć problem, gdyż promienie ultrafioletowe hamują stan zapalny. Dodatkowo opalenizna powoduje, że przebarwienia wydają się mniej widoczne. W efekcie jednak skóra przesusza się, co przynosi skutek odwrotny do zamierzonego: gruczoły łojowe próbują jak najszybciej "nadrobić braki" w natłuszczeniu cery, więc zaczynają intensywniej pracować. Jak to się kończy - dobrze wiesz.

Mit 10: Cerę trądzikową należy przesuszać

Nic podobnego! Częste (3-4 razy dziennie) mycie i odkażanie cery, powoduje przesuszenie i podrażnienie skóry. Nie zmniejsza łojotoku, a wręcz przeciwnie, pobudza gruczoły łojowe do wzmożonej pracy. Do mycia twarzy należy używać więc specjalnych żeli antybakteryjnych przeznaczonych do cery trądzikowej, a po umyciu nawilżać ją lekkimi kremami lub emulsjami.

Mit 11: Aktywność seksualna ma wpływ na stan skóry trądzikowej

Aktywność seksualna nie ma żadnego wpływu na stan trądziku - ani pozytywnego, ani negatywnego. Wydzielanie androgenów (których nadmiar może wywołać trądzik) jest niezależne od seksu - spowodowane jest dojrzewaniem lub zaburzeniami w gospodarce hormonalnej organizmu.

Mit 12: Raz wyleczony trądzik nie powróci

Nawet, jeśli Twoje pryszcze znikną, nie oznacza to, że nie jesteś podatny na powstawanie nowych. Ważna jest regularna i odpowiednia pielęgnacja skóry nawet wtedy, gdy nie ma już na niej oznak problemu.
Tekst: Maja Hawryluk
Konsultacja: Anna Dąbrowska, dyplomowany kosmetolog z Pracowni Urody i Wizerunku "Zielona Pomarańcza" w Warszawie