Żywienie w cukrzycy
Zaakceptowanie niedoskonałości i nieidealnego funkcjonowania naszego organizmu to duże wyzwanie. W każdej dolegliwości pogodzenie się z jego występowaniem jest kluczem do dobrej terapii i lepszego życia. Trudno dziś znaleźć stuprocentowo zdrowego człowieka, a choroby cywilizacyjne dotykają coraz młodszych, nie oszczędzając dzieci.
Wszechobecny cukier
Nie inaczej jest z cukrzycą. Jakie są jej przyczyny? Oprócz czynników genetycznych, jedną z podstawowych jest wysokoprzetworzona żywność i wszechobecny cukier występujący nie tylko w produktach oczywistych, takich jak artykuły cukiernicze i wszelkiego rodzaju słodycze, ale też w sokach, napojach, produktach typu fast food, jogurtach i pieczywie.
Cukrzyca niejedno ma oblicze (typ I, typ II, cukrzyca ciążowa) i bardzo indywidualny przebieg. Początek jest podobny: w organizmie powstają zaburzenia metaboliczne, gdyż trzustka nie produkuje wystarczającej ilości insuliny, albo nie produkuje jej wcale. W konsekwencji poziom glukozy we krwi jest zbyt wysoki, a komórki niedożywione. Niestety, cukrzyca nie boli, stąd nawet jedna trzecia pacjentów nie wie, że się z nią boryka.
Klucz do zdrowia
Podstawą leczenia tej choroby jest dobrze dobrana dieta. Możemy pokusić się o kilka zaleceń ogólnych, niemniej jadłospis powinien być układany indywidualnie, z uwzględnieniem takich parametrów jak wiek, płeć, aktywność fizyczna, masa ciała, współistniejące choroby i stosowane leki. Dieta musi być niskokaloryczna, a jeśli pacjent ma nadwagę lub otyłość w pierwszej kolejności trzeba pracować nad jej zlikwidowaniem.
Jakie śniadanie? Jaka kolacja?
Przez lata ogólne zalecenia dla diabetyków opierały się na diecie ograniczającej tłuszcz, a bogatej w węglowodany o niskim i średnim indeksie glikemicznym. Obecnie za najlepszą dietę dla pacjentów z cukrzycą uznaje się niskowęglowodanową, o zwiększonej zawartości tłuszczu. Najważniejszy posiłek dnia - śniadanie powinno być, zgodnie z najnowszymi wytycznymi, białkowo-tłuszczowe. Skąd takie zalecenia? Niedługo po przebudzeniu reakcja organizmu na spożyte cukry jest największa, najłatwiej wówczas o hiperglikemię. Śniadanie bez węglowodanów pozwala na lepszą kontrolę glikemii od rana przez cały dzień. Ważnym posiłkiem jest również kolacja, która z kolei powinna zawierać porcję węglowodanów złożonych. Ich obecność zabezpieczy stabilny poziomu cukru we krwi w nocy.
Złote zasady
Bardzo ważne jest regularne spożywanie małych posiłków, najlepiej czterech - pięciu, a w przypadku cukrzycy typu I nawet sześciu - siedmiu. Chodzi o to, by nie dostarczać jednorazowo dużych dawek glukozy, a rozłożyć je na małe porcje. W jadłospisie koniecznie trzeba uwzględnić produkty obfitujące w błonnik pokarmowy (surowe włókno roślinne), w ilości nie mniejszej niż czterdzieści gramów na dobę. Pożądane w diecie cukrzycowej produkty będące cennym źródłem błonnika to: gruboziarniste kasze, warzywa i owoce - najlepiej surowe, pełnoziarniste pieczywo, rośliny strączkowe.
Co wykluczyć lub ograniczyć?
Oczywistym wydaje się rezygnacja ze wszelkiego rodzaju słodyczy i produktów cukierniczych, a także słodzonych soków owocowych, słodzonych dżemów i konfitur. Nie poleca się wyjątkowo słodkich owoców, takich jak banany czy winogrona, a także owoców suszonych, sprzedawanych w puszkach czy w zalewie. Diabetycy powinni zrezygnować z alkoholu, który tak jak słodycze, powoduje wzrost stężenia glukozy, triglicerydów i cholesterolu oraz hiperlipidemię (nadmiar lipidów we krwi).
Zdecydowanie ograniczyć trzeba spożycie soli, którą z powodzeniem zastąpić można ziołami, takimi jak bazylia, tymianek, lubczyk czy czosnek niedźwiedzi.
Ewa Koza, mamsmak.com
