Najbardziej trujące grzyby w Polsce. Do złudzenia przypominają jadalne
Zbieranie grzybów to jedna z ulubionych rozrywek Polaków. Nic dziwnego - to bardzo przyjemna aktywność, a grzyby są wspaniałym dodatkiem do wielu dań. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre grzyby trujące są łudząco podobne do jadalnych, a pomyłka może skończyć się chorobą lub śmiercią.
Prognozowane ocieplenie na początku września może spowodować wysyp grzybów, a słoneczne dni będą zachęcać do spacerów po lesie i grzybobrania. Należy jednak pamiętać o zasadach bezpiecznego zbierania grzybów: nie wkładamy do koszyków grzybów zarobaczonych ani nadgryzionych.
Nie próbujmy grzybów, żeby sprawdzić czy pieką w język lub są gorzkie - to klasyczna metoda naszych babć, która jednak może okazać się bardzo zgubna. Zbierajmy tylko grzyby rurkowe - to zmniejsza prawdopodobieństwo trafienia na grzyb trujący. Jeśli jesteśmy początkujący, zanieśmy grzyby do stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie możemy je bezpłatnie zbadać.
Przede wszystkim zanim wyjdziemy z koszem szukać prawdziwków i kurek, przekonajmy się, że jesteśmy pewni, które grzyby możemy zbierać bez obaw dla naszego zdrowia, a nawet życia. Niestety - niektóre grzyby trujące są bardzo podobne do jadalnych.
Muchomor sromotnikowy (zielonawy)
Muchomor sromotnikowy łatwo pomylić z gąską zielonką, gołąbkiem zielonawym, a młode okazy również z pieczarką. Ma zielonkawy kapelusz, ciemniejszy po środku, blaszki za młodu pokryte są białą osłoną, później kremowo-zielonkawe. Trzon rośnie do 15 cm, ma bulwę otoczoną wysoką, białawą, odstającą pochwą. Ma spory, zwisający pierścień w białym lub żółtawym kolorze. Ponad pierścieniem ma gładki trzon, a pod pierścieniem - delikatne łuski, które mogą tworzyć zygzakowaty wzór jak u węża.
Rośnie od lipca do października, w okolicach dębów, buków i sosen.
Muchomor sromotnikowy to jestem z najbardziej toksycznych grzybów w polskich lasach, którego nie wolno zrywać. Zawiera on fallotoksyny i amatoksyny - uszkadzają one wątrobę oraz inne narządy; często przeszczep wątroby jest jedynym sposobem uratowania życia po zatruciu muchomorem sromotnikowym.
Objawy występują ok. 8-16 godzin od zjedzenia i są to zawroty i bóle głowy, nudności, wymioty, biegunka i trudności w oddychaniu.
Muchomor plamisty
Muchomor plamisty bywa mylony głównie z czubajką kanią. Jest śmiertelnie trujący. Po jego spożyciu pojawiają się takie objawy jak: biegunka, wymioty, nudności, halucynacje i drgawki.
Ma brązowo-żółty lub brązowo-szary kapelusz, pokryty białymi łatkami i z prążkowanym brzegiem, posiada też białe blaszki. Muchomor plamisty ma biały trzon (ok. 6-15 cm wysokości) z bulwką u podstawy i pierścieniami. Ma biały, kruchy miąższ o słodkawym smaku i zapachu surowych ziemniaków.
Muchomor jadowity (cętkowany, panterowy)
Muchomor jadowity łatwo pomylić z pieczarką. U bardzo młodych pieczarek blaszki są białe, tak, jak w muchomorze jadowitym, u starszych różowe, a później czekoladowe. Jest śmiertelnie trujący - zawiera związki identyczne, jak w muchomorze sromotnikowym, mogą one doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia wątroby.
Kapelusz ma średnicę do 10 cm, jest białego koloru (z wiekiem żółknący). Posiada biało-kremowe blaszki, które z początku okrywa błoniasta osłona. Ma biały trzon o wysokości do 15 cm z pierścieniem. Nieprzyjemnie pachnie (woń przypomina chlor).
Strzępiak ceglasty
Strzępiak ceglasty może być pomylony z gęśnicą wiosenną i pieczarką polną. Pieczarki można poznać dzięki blaszkom - mają one gęsto rozmieszczone blaszki od różowych po brązowo-czarne, natomiast gęśnicę wiosenną po zapachu, który jest mączny; gęśnica nie ma stożkowatego kapelusza ani nie zmienia barwy na czerwony po uszkodzeniu.
Strzępiak ceglasty jest śmiertelnie trujący. Zawiera duże ilości muskaryny - zatrucie nią może objawiać się nudnościami, wymiotami, biegunką, ślinieniem i łzawieniem oraz trudnościami z oddychaniem.
Ma słodki, przyjemny, owocowy zapach. Posiada biały kapelusz o średnicy ok. 3-7 cm, który zmienia kolor na ceglasty. Strzępiak ceglasty ma białe, a potem oliwkowo-czerwone blaszki, które czerwienieją po uszkodzeniu. Trzon ma ok. 6 cm, jest biały, ciemnieje do cynobrowego.
Lejkówka jadowita (odbielona)
Można ją pomylić z twardzioszkiem przydrożnym, lejówka wyróżnia się jednak mięsistymi plamami na kapeluszu oraz gęstszymi blaszkami.
Ma płaski kapelusz (ok. 4 cm), walcowaty trzon oraz białe blaszki, młode egzemplarze są całe białe. Rośnie od sierpnia do listopada.
Jest trujący - pierwsze objawy widać już po 15-30 minutach od spożycia i są to: łzawienie, silne pocenie, zaburzenia widzenia, wymioty. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do śmierci.
Dzwonkówka trująca (wieruszka zatokowata)
Dzwonkówka trująca może być pomylona z majówką wiosenną, lejkówką mglistą i sadówką posadką. Wyróżnia się od nich przede wszystkim charakterystycznym zapachem mąki, który wydziela miąższ.
Jest trująca - niewielka ilość może spowodować gwałtowne wymioty, osłabienie, zawroty i bóle głowy, większa dawka może doprowadzić nawet do zgonu.
Dzwonkówka ma duży kapelusz (nawet do 18 cm) w kolorze szarobrunatnym, ochry lub kości słoniowej. Trzon ma do 12 cm wysokości. Rośnie od maja do września, najczęściej w lasach liściastych pod bukami i dębami.
Hełmówka obrzeżona
Hełmówka obrzeżona przypomina łuszczaka zmiennego. Jest on jednak od niej ciemniejszy i ma charakterystyczne łuski na powierzchni.
Hełmówka ma bladobeżowy, miodowy lub żółtobrunatny kolor. Kapelusz - najpierw wypukły, potem płaski - ma średnicę ok. 5 cm, trzon ma wysokość do 8 cm i posiada pierścień, pod którym są podłużne włókna bez łusek. Miąższ pachnie mąką. Porasta pnie drzew i rośnie na ściółce. Owocnikuje od sierpnia do końca jesieni.
Jest toksyczna, może być śmiertelnie trująca - zawiera amatoksynę, która występuje w niektórych muchomorach.
Maślanka wiązkowa (łysiczka trująca)
Maślanka wiązkowa może być pomylona z maślanką łagodną i opieńką miodową. Z maślanką łagodną różnią się kolorem - łagodna jest bardziej rdzawopomarańczowa, opieńkę można poznać po blaszkach (są one kremowo-beżowe) oraz łuskach na kapeluszu.
Maślanka wiązkowa jest trująca - powoduje mdłości, wymioty, biegunkę, wzdęcia i bóle brzucha ok. 2-3 godziny od zjedzenia.
Rośnie na pniach drzew od maja do grudnia. Ma gładki, półkulisty kapelusz o pomarańczowym lub siarkowożółtym kolorze z blaszkami o podobnej barwie oraz ceglastym środkiem.
Lisówka pomarańczowa
Jest bardzo podobna do pieprznika jadalnego (kurki). Jak odróżnić kurkę od lisówki? Lisówka ma pomarańczową barwę, kurka jest najczęściej koloru żółtego. Różnią się też trzonem - u kurki może mieć nawet 2,5 cm, u lisówki jest cienki i jaśniejszy od kapelusza. Warto też przyjrzeć się blaszkom - u kurki są listewki w postaci fałd, u lisówki blaszki są cienkie i wąskie. Rośnie jesienią, we wrześniu i październiku.
Lisówka jest niejadalna, zawiera arabitol. Spożycie jej może powodować zatrucie objawiające się mdłościami, wymiotami i biegunką.
Pieczarka karbolowa (żółtawa)
Pieczarkę karbowaną można pomylić z pieczarką białawą, bulwiastą i leśną. Można je odróżnić po zapachu miąższu - w przypadku pieczarki karbolowej zapach jest charakterystyczny, nieprzyjemny, przy gotowaniu karbolowy.
Jest trująca, powoduje silne zaburzenia trawienia, mdłości i wymioty.
Ma biały kapelusz o gładkiej powierzchni, najpierw kulisty, potem spłaszczony. Ma gęste blaszki, u młodych grzybów różowe, u starszych brązowo-czarne. Występuje od maja do października.
Przeczytaj też:
"Kiedy na grzyby 2021?" - pytają Polacy. Dowiesz się z naszego przewodnika
Najbardziej samotny dom na świecie. Jaka jest jego historia?
Andrzej Szopa żyje w skandalicznych warunkach w domu opieki? Oburzona żona przerywa milczenie i publikuje zdjęcia
* * *
Zobacz więcej:
