Od września zmiany w lekturach szkolnych. Więcej Sienkiewicza i bez „Mitologii”

Temat zmian w liście lektur pojawił się już w listopadzie zeszłego roku. Minister Edukacji i Nauki zaznaczył, że zamierza zerwać z "pedagogiką wstydu" i zastąpić ją "pedagogiką dumy", jednocześnie kładąc nacisk na historię przedstawianą prawdziwie, uwzględniającą elementy, które miały szczególne znaczenie dla Polski i Europy. Lektury dołączone do podstawy programowej rzeczywiście zawierają treści patriotyczne.

Projekt nowej listy lektur, który został opublikowały w czerwcu 2021 roku, wzbudził wiele kontrowersji. Przeciwko niektórymi zamianami protestowali rodzice, a także Polska Izba Książki. Szczególne emocje wzbudziło pozbycie się z programu nauczania książki Rafała Kosika pod tytułem "Felix, Neta i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi" oraz "Stowarzyszenia umarłych poetów" autorstwa Nancy H. Kleinbaum.

Modyfikacje wejdą w życie razem z nowym rokiem szkolnym. Opublikowany wykaz lektur będzie obowiązywał więc już od 1 września 2021 roku. Jak czytamy na stronie Ministerstwa Edukacji i Nauki lektury, które dołączono do listy "warto omawiać z uczniami ze względu na ich walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (...) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników)."

Przyjrzyjmy się bliżej tytułom, które znikną z programu nauczania oraz zastępującym je pozycjom wydawniczym.

Z listy lektur dla klas I-III szkoły podstawowej usunięto następujące tytuły: "Sposób na Elfa" Marcina Pałasza, "Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?" Leszka Kołakowskiego, "Oto jest Kasia" Miry Jaworczakowej oraz "Zaczarowaną zagrodę" Aliny i Czesława Centkiewiczów.

Jeśli chodzi o listę lektur dla starszych klas  zmiany dotknęły głównie lektury uzupełniające. Z klas IV-VI usunięto powieść Karola Maya "Winnetou", a z klas VII-VIII książkę Nancy H. Kleinbaum "Stowarzyszenie Umarłych Poetów". Książkę "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi" Rafała Kosika, o którą walczyli rodzice wraz z Polską Izbą Książki przeniesiono z listy lektur obowiązkowych na listę lektur uzupełniających.

Dzięki zmianom w listach lektur najmłodsi uczniowie podstawówki będą mogli zapoznać się z następującymi utworami: "Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca" Toma Justyniarskiego, "Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły" Piotra Kordyasza, "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata" Zofii Kossak-Szczuckiej, "Piaskowy Wilk" Asy Lind, "Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych" Aleksandry i Daniela Mizielińskich, "Wścibscy" Doroty Gellner, "Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie" Julity Grodek.

Starsze dzieci - a więc uczniowie klas od IV-VI będą mogły zapoznać się między innymi z: "Pinokiem" Carlo Collodiego, "Rzeką" Emilii Kiereś, "Klechdami sezamowymi" Bolesława Leśmiana, książką "Topsy i Lupus" Zofii Kossak-Szczuckiej, "Kubusiem Puchatkiem" A.A. Milne’a, utworem "Tecumseh" Longina Jana Okonia, "Słoniem Birara" Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego, "Czerwoną kartką dla Sprężyny" Jacka Podsiadły, "Posłańcem króla" Louisa de Wohla i lekturą "Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu" Johna Flanagana.

Najstarsi uczniowie podstawówki na lekcjach będą mogli analizować: "Nie lękajcie się. Rozmowy z Janem Pawłem II" André Frossarda, "Zemstę" i "Placówkę" Bolesława Prusa, wybrane opowiadania z "Bursztynów" Zofii Kossak-Szczuckiej, "Sąd Ozyrysa" Henryka Sienkiewicza,  "Jesienną miłość" Nicolasa Sparksa,  a także "Wielkiego Rybaka" Lloyda Cassela Douglasa. Te pozycje dołączyły bowiem do listy lektur uzupełniających.

Z kolei utwór "Przekroczyć próg nadziei" Jana Pawła II został przeniesiony z listy lektur uzupełniających szkoły podstawowej na listę lektur uzupełniających w liceach i technikach. Lektura jest propozycją dla uczniów na profilach z rozszerzonym językiem polskim.

Na liście lektur obowiązkowych w zakresie podstawowym w szkołach średnich nie ma już wierszy Marcina Świetlickiego. Uczniowie o profilach rozszerzonych nie będą analizować także "Mitologii" Jana Parandowskiego, "Rzymu" - część 2 , "Wielkiego testamentu" Françoisa Villona oraz fragmentów "Żywotów świętych" Piotra Skargi.

Do lektur uzupełniających w liceach i technikach dołączyły: "Kronika Książąt Polskich" w opracowaniu Jerzego Wojtczaka Szyszkowskiego, "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego, "Raport Witolda" Witolda Pileckiego, "Listy do Matki" Juliusza Słowackiego, "Listy z podróży do Ameryki" Henryka Sienkiewicza, "Anus mundi" Wiesława Kielara, wybrane opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza, "Władca Pierścieni.  Drużyna Pierścienia" J.R.R. Tolkiena i "Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917-1919" Zofiii Kossak-Szczuckiej. Uczniowie o profilach podstawowych będą mogli zapoznać się również z wierszami Ryszarda Krynickiego i Adama Zagajewskiego.

Z  kolei listę lektur uzupełniających w zakresie rozszerzonym rozbudowały między innymi: "Tryptyk rzymski", "Gdy brat staje się katem" Krystyny Lubienieckiej-Baraniak, fragmenty książek Jana Pawła II: "Przekroczyć próg nadziei", "Pamięć i tożsamość", "Fides et ratio", "Przed sklepem jubilera" Karola Wojtyły, "Zapiski więzienne" Stefana Wyszyńskiego i "Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim" Pawła Zuchniewicza.

Zobacz również: 

Aleksandra Żebrowska irytuje fanów. Bielizna z "dziurą"?

Diabeł z Tczewa. Przerażająca historia Piotra Trojaka

Daria Zawiałow ogłasza przerwę. Ma problemy ze zdrowiem 

Krzysztof Ibisz wziął ślub. Kim jest wybranka prezentera POLSATU?

Co zamiast religii w szkole? Czarnek wraca do pomysłu sprzed lat

Zobacz również: