Zielnik Wyspiańskiego
Stanisław Wyspiański rysował swój zielnik100 lat temu. Kto jest ciekaw w jakim stopniu opierał się na naturze, a w jakim stopniu stylizował rysowane przez siebie rośliny oraz jak zmieniła się flora okolic Krakowa powinien odwiedzić wystawę "Zielnik Wyspiańskiego" w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Głównym celem ekspozycji jest zestawienie rysunków Stanisława Wyspiańskiego stworzonych do tzw. "Zielnika" z fotografiami współczesnymi tych roślin wykonanymi w plenerze. Interesującym tłem dla prezentowanego na wystawie szkicownika artysty są niewątpliwie arkusze autentycznych zielników botanicznych (wypożyczone z Instytutu Botaniki UJ) oraz karty roślin rysowane przez botanika. Zestawione ze szkicami roślin wykonanymi przez Wyspiańskiego do winiet i okładek oraz projektem pastelowym do polichromii franciszkańskiej tworzą interesującą dla widza całość oraz pozwalają na skontrastowanie dwóch różnych punktów widzenia na daną roślinę: spojrzenia botanika oraz spojrzenia artysty. Jako swoisty komentarz do wystawy posłużą fragmenty listów Wyspiańskiego, m.in. do Lucjana Rydla, opisujące wędrówki artysty po okolicach Krakowa w celu zbierania i rysowania roślin. Prezentujemy również narzędzia florysty - zbieracza kwiatów - i opis stosowanej przez niego metody.
Autorzy wystawy pragną ukazać mniej znane oblicze twórczości Stanisława Wyspiańskiego z jednej strony, a z drugiej odpowiedzieć na interesujące pytanie natury przyrodniczej:
w jaki sposób zmieniła się flora Krakowa oraz jego okolic sto lat po tym, jak artysta wykonywał rysunki do swojego "Zielnika". Nie mniej fascynująca stanie się dla odwiedzających wystawę refleksja, w jakim stopniu Wyspiański opierał się na znanych sobie przykładach ze wzorników, w jakim na naturze, a w jakim stopniu stylizował rysowane przez siebie rośliny.
Artysta pragnął wydać swój "Zielnik" jako "studium roślin stylizowanych, a materiałów dla celów zdobnictwa dekoracyjnego", co jednak mu się nie udało. Muzeum Narodowe w Krakowie z okazji Roku Stanisława Wyspiańskiego podjęło się tego zadania. Publikacja, która towarzyszy wystawie, zawiera - obok interesujących tekstów autorstwa botaników oraz historyka sztuki - wybór trzydziestu reprodukcji najpiękniejszych kart "Zielnika" oraz odpowiadające im współczesne fotografie, a także spis kart z tego szkicownika. Wśród wydawnictw towarzyszących wystawie zaplanowano także płytę CD, na której znajdą się ilustracje wszystkich odnalezionych do tej pory kart "Zielnika".
