6. tydzień ciąży

To dobry moment, aby wybrać się do ginekologa - podczas wizyty specjalista założy kartę ciąży, przeprowadzi z pacjentką szczegółowy wywiad, podczas którego zapyta ją m.in. o wiek, rodzaj wykonywanej pracy, datę ostatniej miesiączki, przebyte choroby, choroby występujące w rodzinie, samopoczucie, przyjmowane leki, liczbę ciąż, etc. Ustali PTP, czyli planowany termin porodu. Przyszła mama zostanie zważona, lekarz zmierzy jej ciśnienie, zbada rozpulchnienie szyjki macicy, wykona cytologię oraz dopochwowe USG. Nie jest to jeszcze czas na pierwsze obowiązkowe badanie USG (te wykonuje się między 11. a 14. tygodniem), ale można już wówczas po raz pierwszy podejrzeć rozwijający się w macicy zarodek, a właściwie otaczający go pęcherzyk ciążowy. Sam zarodek mierzy kilka milimetrów i nie będzie zbyt dobrze widoczny na monitorze, jest też zbyt mały, by badać go przez powłoki brzuszne.

Warto mieć świadomość, że na tak wczesnym etapie wiele może się jeszcze zmienić - nawet jeśli lekarz potwierdzi obecność dwóch (lub więcej) pęcherzyków ciążowych, czasem natura sama zadecyduje, że ostatecznie rozwinie się tylko jeden zarodek. Tak dzieje się w przypadku 20-30 proc. pierwotnie bliźniaczych ciąż.

Lekarz może odkryć istnienie pustego pęcherzyka ciążowego, który powinien ulec samoistnemu poronieniu. Jeśli tak się nie stanie, konieczne będzie przeprowadzenie zabiegu usunięcia go. Należy mieć świadomość, że praktyka ta nie ma nic wspólnego z aborcją, ponieważ w pustym pęcherzyku nie ma zarodka, co oznacza, że w takim wypadku nie ma też ciąży. Inną nieprawidłowością, jaką można wykryć w tym czasie jest ciąża pozamaciczna. Ten stan wymaga diagnostyki oraz leczenia farmakologicznego bądź operacyjnego, ponieważ niewykryta może zakończyć się pęknięciem jajowodu (większość ciąż pozamacicznych rozwija się właśnie tam), krwotokiem i zgonem pacjentki.

Prawdopodobnie pacjentka zostanie skierowana na badania: morfologię, antygen HBs, oznaczenie grupy krwi, badanie ogólne moczu, test na obecność wirusa HIV, testy na obecność przeciwciał różyczki, toksoplazmozy, ospy wietrznej  i cytomegalii, poziom glukozy we krwi, badanie profilaktyczne w kierunku kiły (VDRL). Komplet wyników trzeba będzie dostarczyć przy okazji następnej wizyty, która zostanie wyznaczona na kolejny miesiąc.

Wiele kobiet obserwuje pierwsze zmiany w ciele - choć brzuch nie jest jeszcze zaokrąglony, obwód talii może wzrosnąć przez zatrzymanie wody w organizmie. Wyraźnie powiększają się piersi, robią się też bardziej tkliwe. Z tego względu wymianę garderoby na ciążową najczęściej rozpoczyna się od zakupu nowego biustonosza. Zwykle w okolicach szóstego tygodnia pojawiają się pierwsze poranne mdłości (niekiedy "poranne" są tylko z nazwy i męczą przyszłą mamę cały dzień), choć nie brak szczęśliwych ciężarnych, którym zostały one oszczędzone. Inne objawy wczesnej ciąży to zwiększona, biaława wydzielina z pochwy, częste parcie na pęcherz, nadmierna produkcja śliny, zaparcia, zgaga, senność, uczucie zmęczenia, metaliczny posmak w ustach oraz bóle w podbrzuszu spowodowane zmianami hormonalnymi oddziałującymi na macicę. W najbliższym czasie narząd ten, pierwotnie 50-gramowy, zacznie się zwiększać, by pod koniec ciąży ważyć około kilograma i móc pomieścić stale rosnące dziecko.

Zarodek przypomina teraz kijankę - ma dużą w porównaniu z tułowiem głowę i... ogonek, który niebawem przeobrazi się w kręgosłup zwieńczony kością ogonową. Długość jego ciała, mierzona od głowy do pośladków ( to tzw. odległość ciemieniowo-siedzeniowa, CRL) na początku szóstego tygodnia równa jest trzem milimetrom, a po sześciu dniach ulega podwojeniu.

Dziecko ma teraz zawiązki najważniejszych organów, w tym bijące serce, którego czynność może być już uwidoczniona. Organ ten przybrał jeszcze swojego charakterystycznego kształtu, bardziej przypomina mikroskopijną, wygiętą rurkę, ale niebawem zaczną kształtować się jego komory. Zaznaczone, choć jeszcze niewyodrębnione z tułowia są kończyny górne i dolne z przezroczystymi zawiązkami palców.

Rozpoczyna się formowanie szczęk, pojawiają się nawet zawiązki zębów, z kolei maleńkie wypukłości na głowie niedługo dadzą początek policzkom, podbródkowi, nosowi i oczom, a otwory znajdujące się po jej bokach staną się uszami.

Należy pamiętać, że do 30. dnia po zapłodnieniu dochodzi do zamknięcia cewy nerwowej. Aby proces ten przebiegł prawidłowo kobieta powinna przyjmować 0,4 mg kwasu foliowego (witaminy B9) dziennie, od okresu przedkoncepcyjnego począwszy, aż do 12. tygodnia ciąży. Zapobieganie niedoborom znacząco redukuje ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej, jak przepukliny oponowo - mózgowe (w tym rozszczep kręgosłupa) i bezmózgowie. Nawet najlepiej skomponowana dieta nie zagwarantuje pokrycia zapotrzebowania na kwas foliowy, stąd konieczność przyjmowania preparatów aptecznych dedykowanych ciężarnym - koniecznie pod kontrolą lekarza.