Już małe dziecko wie, kiedy je oszukujesz
Szczepienie nie będzie bolało? Półtorarocznego dziecka takim twierdzeniem nie oszukasz. Kanadyjscy naukowcy zbadali, kiedy dziecko wie, że robimy dobrą minę do złej gry.
Jak piszą w czasopiśmie "Infancy", granicą jest wiek około 18 miesięcy. Dziecko zauważa już wtedy rozbieżności między tym, co się dzieje, a tym, jak na to reagują jego opiekunowie.
Sabrina Chiarella i Diane Poulin-Dubois z Concordia University przeprowadziły serię eksperymentów, które pokazały, kiedy dziecko zaczyna zauważać, że emocje obserwowanej osoby powinny odpowiadać sytuacji, w której się znajduje. W doświadczeniach brało udział 92 dzieci w wieku 15 miesięcy i 18 miesięcy.
Pokazywano im scenki, w których emocje pasowały do prezentowanej sytuacji lub były z nią sprzeczne. Badaczki pokazywały na przykład smutek w chwili, gdy otrzymywały pożądaną zabawkę lub ból towarzyszący udawanemu zranieniu się w palec.
Dzieci w wieku 15 miesięcy nie rozróżniały jeszcze, kiedy demonstrowane reakcje odpowiadały prezentowanej sytuacji, a kiedy nie. Reagowały współczuciem w każdej sytuacji, gdy widziały smutną minę. U dzieci w wieku 18 miesięcy widać było już wyraźną różnicę.
Gdy prezentowana im mina nie odpowiadała sytuacji, przyglądały się demonstrującej osobie dłużej, częściej porównywały też jej reakcję z miną obecnego w pokoju opiekuna, któremu bardziej mogły ufać. Te dzieci okazywały empatię tylko wtedy, gdy ich zdaniem demonstrowany smutek był uzasadniony.
Badaczki twierdzą, że widoczne na twarzy 15-miesięcznego dziecka w reakcji na smutek współczucie to mechanizm adaptacyjny. Parę miesięcy później dziecko wymaga już, by traktować go poważnie. Pod takim właśnie warunkiem gotowe jest - w zależności od sytuacji - współczuć lub cieszyć się razem z nami.
Grzegorz Jasiński
