Domowa sieć Wi-Fi zwalnia? Sprawdzone triki, które natychmiast wzmacniają sygnał

Najczęściej winne są warunki fizyczne i otoczenie. Fale 2,4 i 5 GHz tracą moc na masywnych przeszkodach, zwłaszcza żelbetowych stropach, grubych ścianach silikatowych, metalowych konstrukcjach i dużych powierzchniach szkła. W typowym mieszkaniu problem potęgują zakłócenia z urządzeń domowych: mikrofalówki działającej na tym samym paśmie, telefonów czy elektroniki wykorzystującej Bluetooth lub inne formy komunikacji bezprzewodowej. Im więcej takich urządzeń pracuje jednocześnie, tym większe ryzyko spadków jakości połączenia.

Wiele problemów wynika także z technologii, w jakiej działa sieć. Starsze routery obsługujące jedynie standard Wi-Fi 4 (802.11n) oferują ograniczoną przepustowość i gorzej radzą sobie z ruchem wielu urządzeń. W takich warunkach częściej dochodzi do kolizji i retransmisji, co spowalnia połączenie bardziej niż w przypadku nowszych standardów z węższym, ale stabilnym kanałem. Kolejne generacje − Wi-Fi 5 (802.11ac) i Wi-Fi 6 (802.11ax) − wprowadzają obsługę bardziej zaawansowanych technologii przesyłania danych.

Najprostszym sposobem na poprawę zasięgu jest właściwe ustawienie routera. To, gdzie stoi urządzenie, w dużej mierze decyduje o równomierności rozchodzenia się sygnału. Najlepszym miejscem jest centralna część mieszkania, możliwie na otwartej przestrzeni i na wysokości około 1-1,5 metra. Nie należy chować routera w szafce, za telewizorem ani umieszczać go bezpośrednio przy podłodze.

Znaczenie ma również ustawienie anten, jeśli router je posiada. Ułożenie jednej pionowo, a drugiej poziomo pozwala lepiej pokryć zarówno tę samą kondygnację, jak i przestrzeń między piętrami. W długich korytarzach warto skierować je tak, aby fale rozchodziły się wzdłuż przejścia, a nie w poprzek ścian. Gdy anteny są ustawione przypadkowo, sygnał może skupiać się w jednym kierunku, co skutkuje "martwymi strefami" w pozostałej części mieszkania.

Na zasięg i prędkość sieci wpływa też dobór pasma. Pasmo 2,4 GHz lepiej przenika przez ściany i dociera dalej, ale oferuje tylko trzy kanały (1, 6 i 11), które w blokach są zazwyczaj mocno przeciążone przez sąsiednie sieci i urządzenia domowe. Pasmo 5 GHz zapewnia znacznie wyższą przepustowość i więcej dostępnych kanałów, choć sygnał tłumi się szybciej na przeszkodach; w zamian częściej omija zakłócenia i pozwala uzyskać wyższą prędkość transmisji. W routerach obsługujących Wi-Fi 6E pojawia się trzecie pasmo, 6 GHz, które działa w czystym spektrum i minimalizuje kolizje w gęstej zabudowie, ale ma jeszcze krótszy zasięg i często wymaga dodatkowych punktów dostępowych.

Równie ważny jest ręczny dobór kanału w ustawieniach routera. Tryb automatyczny często nie radzi sobie z zakłóceniami, dlatego w paśmie 2,4 GHz warto ustawić kanał 1, 6 lub 11, sprawdzając wcześniej, który jest najmniej obciążony. W 5 GHz kanały o szerokości 80 MHz zazwyczaj zapewniają dobry kompromis między prędkością a stabilnością, natomiast 160 MHz warto używać tylko w bardzo mało zatłoczonym otoczeniu. W utrzymaniu stabilności pomagają funkcje band steering lub Smart Connect, które automatycznie przenoszą sygnał do najkorzystniejszego pasma.

Aktualizacje firmware'u poprawiają stabilność sieci, usuwają błędy związane z transmisją radiową, zwiększają kompatybilność z nowszymi urządzeniami i eliminują luki bezpieczeństwa, które mogą powodować spadki wydajności lub niestabilność połączeń. Proces jest zazwyczaj prosty: należy sprawdzić model urządzenia, wykonać kopię konfiguracji, pobrać najnowszą wersję ze strony producenta, przeprowadzić aktualizację w panelu administracyjnym i ponownie uruchomić router. Dobrym uzupełnieniem jest aktualizacja sterowników kart Wi-Fi w komputerach oraz smarfonach.

Jeśli router jest bardzo stary i producent nie udostępnia już aktualizacji, można rozważyć instalację alternatywnego oprogramowania, takiego jak OpenWrt. Daje ono większą kontrolę nad kanałami, mocą nadawania czy priorytetami ruchu, ale wymaga wiedzy technicznej i wiąże się z ryzykiem błędnej konfiguracji. W wielu przypadkach bardziej opłacalna i bezpieczna jest po prostu wymiana sprzętu na nowszy, wspierający aktualne standardy Wi-Fi 5 lub Wi-Fi 6. Starsze urządzenia działające w trybie 802.11b potrafią spowalniać całą sieć, dlatego warto zastąpić je modemem nowej generacji.

Jeśli mimo zmiany ustawień sygnał nadal zanika w niektórych pomieszczeniach, warto sprawdzić, jak sieć zachowuje się w praktyce i wdrożyć dodatkowe rozwiązania. Zanim sięgnie się po droższy sprzęt, dobrze jest potwierdzić, gdzie rzeczywiście pojawiają się problemy i co najbardziej obciąża sieć.

5 sposobów, które warto wypróbować przed inwestycją w nowy sprzęt:

• Wykonaj testy prędkości po kablu i po Wi-Fi - pozwala to ustalić, czy wąskim gardłem jest łącze czy sieć bezprzewodowa.
• Zmapuj zasięg w mieszkaniu aplikacją (np. WiFiman, NetSpot) - to pokaże, w których miejscach sygnał spada poniżej prawidłowych wartości.
• Usuń zbędne urządzenia z sieci - stare smartfony, konsole lub telewizory w tle potrafią stale wysyłać zapytania i zapychać pasmo.
• Rozważ wymianę anten na mocniejsze modele - to tani sposób na wzmocnienie sygnału bez zakupu nowych urządzeń.
• Wydziel osobną sieć 2,4 GHz dla urządzeń IoT - inteligentne żarówki, czujniki czy roboty sprzątające nie będą obciążać głównej sieci 5 GHz.

Jeśli testy pokażą stałe "martwe strefy", warto sięgnąć po urządzenia wzmacniające. W małych mieszkaniach zwykle wystarczy jeden dodatkowy punkt dostępu podłączony przewodem Ethernet (zapewnia stabilne połączenie bez utraty prędkości). W większych domach lepiej sprawdzają się systemy mesh, czyli zestawy kilku współpracujących ze sobą urządzeń, które automatycznie przekazują sygnał. Dzięki temu sieć obejmuje cały budynek, a połączenie pozostaje płynne nawet podczas przemieszczania się między piętrami czy pomieszczeniami.