Fitness dla mózgu

Jeszcze nie tak dawno naukowcy uważali, że mózg kształtuje się w dzieciństwie, a po przekroczeniu okresu krytycznego, komórki nerwowe mogą jedynie trwać lub obumierać. Dzisiaj wiadomo już, że to nieprawda. Komórki mózgu mogą się regenerować i tworzyć nowe sieci połączeń między neuronami. Mózg odpowiada na wyzwania, jakie stawia nam otaczające środowisko - zmiany w środowisku powodują, że musimy się uczyć. A proces uczenia się powoduje powstawanie nowych sieci połączeń. Oznacza to, że mózg można trenować całe życie.

Aby trenować mózg, nie musisz szukać specjalistycznych kursów i "umysłowych" fitnessklubów. Fitness dla mózgu znajdziesz wszędzie - kursy językowe, matematyka, nauka gry na instrumencie, ale też kursy tańca i wykonywania koronek klockowych - każde zajęcia, na których uczysz się czegoś nowego, zmuszają twój mózg do wytężonej pracy. Nie ważne, ile masz lat i czy nabyte umiejętności uważasz za przydatne. Wiele osób sądzi, że skoro np. są na emeryturze to rozpoczynanie nauki języka obcego nie ma sensu (uczniowie często myślą tak samo o matematyce). Tymczasem nawet jeżeli jego znajomość miałaby się nigdy nie przydać, to sprawny mózg przyda się z całą pewnością.

Nie masz czasu na dodatkowe zajęcia? Praca, dom, codzienne obowiązki sprawiają, że nie możesz pozwolić sobie na luksus rozegrania partyjki szachów lub kurs językowy?

Neurobik - czyli aerobik dla mózgu, możesz wpleść w swoje codzienne zajęcia. Zerwij z rutyną i zmuś swój umysł do wysiłku. Zmień kolejność wykonywanych codziennych czynności, przemebluj mieszkanie, wróć do domu inną drogą - jednym słowem wprowadź zmiany w otoczeniu, aby twój mózg musiał się uczyć.

Naukowcy podkreślają, że warto dbać o kondycję mózgu. Osoby aktywne umysłowo rzadziej ulegają demencji i zapadają na chorobę Alzheimera. Ale sprawny umysł ma też wpływ na kondycję fizyczną.

Komputerowe programy "fitnessu dla mózgu" już od jakiegoś czasu były wykorzystywane jako środek poprawiający pamięć i zdolność koncentracji u starszych osób. Najnowsze badania wykazały, że dzięki tego rodzaju programom, seniorzy mogą... szybciej chodzić. Rezultaty opublikowano w czerwcowym wydaniu "Journal of Gerontology".

W badaniu wzięły udział starsze osoby (+70), które prowadziły siedzący tryb życia i poruszały się powoli. Część z nich brała udział w programie treningu mózgu trzy razy w tygodniu przez 8 tygodni. Każda z sesji trwała 45-60 minut. Seniorzy rozwiązywali zadania, których celem było poprawienie zdolności umysłowych takich jak: koncentracja, planowanie, organizowanie i rozwiązywanie problemów. Pozostałe osoby stanowiły grupę kontrolną.

Okazało się, że osoby, które brały udział w zajęciach chodzą szybciej i, co ciekawe, znacząco podniosło się u nich tempo chodzenia podczas rozmowy - co wymaga znacznie większej koncentracji.

Naukowcy uważają wyniki za obiecujące i przygotowują się do przeprowadzenia badań na większą skalę.

Nie tylko ćwiczenia umysłowe wpływają na sprawność fizyczną - również ćwiczenia fizyczne wpływają na stan mózgu. Arthur Kramer, psycholog z amerykańskiego Uniwersytetu Illinois, badał wpływ aerobiku na kondycję mózgu u osób w wieku 60-79 lat. Okazało się, że u osób, które ćwiczyły co najmniej 3 godziny tygodniowo, zwiększyła się objętość istoty szarej i białej w mózgu, a zdolności umysłowe znacznie się poprawiły.

- Grupa aerobikowa wykazywała znaczny wzrost objętości mózgu - zapewnia Arthur Kramer.- Już po trzech miesiącach osoby, które ćwiczyły aerobik, osiągały objętość mózgu kogoś o 3 lata młodszego.

Również inne formy aktywności fizycznej doskonale sprawdzają się jako element fitnessu dla mózgu: taniec towarzyski, tai chi oraz joga. Istnieją także ćwiczenia opracowane specjalnie dla poprawy sprawności umysłowej - ćwiczenia Dennisona.

Ćwiczenia opracowane przez dr Paula Dennisona, twórcę kinezjologii edukacyjnej, są stosowane w terapii dzieci z różnego rodzaju problemami w nauce, ale tak naprawdę każdy może je wykorzystać dla swojego rozwoju. Wystarczy poświęcić 15 minut dziennie, ćwiczyć można w domu, a żaden specjalistyczny sprzęt nie jest potrzebny. Trening prowadzi do integracji obu półkul mózgu i wytworzenia nowych połączeń neuronowych. Poniżej podajemy kilka ćwiczeń wg tej metody.

Stań prosto. Wyciągnij przed siebie lewą rękę. Pięść zaciśnij, a kciuk skieruj w górę. Kreśl w powietrzu znak "położonej ósemki" (nieskończoności) - zacznij na wysokości nosa i skieruj dłoń w lewo do góry. Wykonuj obszerny ruch wodząc oczami za kciukiem. To samo powtórz drugą ręką, a następnie spleć dłonie i kreśl ósemki obydwiema rękami. Ćwiczenie wykonuj 5 minut dziennie.

Ćwiczenia takie jak: dotykanie lewym łokciem prawego kolana i odwrotnie,  krzyżowanie wyprostowanych ramion przed klatką piersiową tak, aby na zmianę wyżej była ręka lewa potem prawa - są proste i efektywne. Na ćwiczenia naprzemienne natrafimy na niemal każdych zajęciach fitness.

IG