Odpowiedzi eksperta

1.  Jakie jedzenie jeść najlepiej wieczorem?

Nasz organizm po całodziennym wysiłku potrzebuje wieczorem składników, które pomogą mu się zregenerować i odzyskać siły. Wbrew pozorom kolacja to bardzo ważny posiłek w ciągu dnia i nie warto z niej rezygnować. W czasie snu bowiem nasz organizm wykonuje ogromną pracę, naprawia uszkodzone tkanki, wymienia te obumarłe i tworzy nowe. By wyposażyć go w odpowiednie składniki potrzebne do tego procesu warto zjeść na ok. 2-3 h przed snem lekką, ale pożywną kolację. Na wieczorny posiłek szczególnie dobrze nadają się połączenia pełnowartościowego białka (m.in. jaja, produkty mleczne, delikatne rośliny strączkowe jak soczewica, ryby, chude mięso) z warzywami. Dodatkiem może być niewielka ilość węglowodanów w postaci np. kromki razowego pieczywa czy łyżki dowolnej kaszy. Świetnym rozwiązaniem są sycące, gęste zupy oraz sałatki czy potrawy z jajek (frittata lub omlet warzywny). Dostarczą one białka, który pomoże organizmowi się zregenerować, a także cennych witamin i składników mineralnych potrzebnych do wypoczynku. Świetnym dodatkiem do kolacji może być również sok warzywny. Unikać natomiast należy dużej ilości węglowodanów (szczególnie prostych w postaci cukrów czy np. w różnego typu ciastach i innych słodyczach), ponieważ dostarczają one przede wszystkim energii, która wieczorem nie ma w jaki sposób zostać wykorzystana.

2. Obecnie soki i musy są bardzo popularne, wszyscy zachęcają do ich spożywania i tworzą coraz bardziej wysublimowane połączenia. Czy są jednak jakieś pary, których nie należy pod żadnym pozorem łączyć? Co może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu?

W świecie odżywiania, tak samo jak w wielu innych dziedzinach wiedzy, powstają co jakiś czas mity i legendy. Podobnie jest z teoriami na temat łączenia i niełączenia produktów ze sobą. Do takich mitycznych niezalecanych połączeń należą m.in.: nabiał z pomidorem, ciasto drożdżowe z herbatą, warzywa krzyżowe z rybami czy herbata z cytryną. W rzeczywistości nie ma takich par, których zjedzenie zagrażałoby naszemu zdrowiu, o ile zachowamy w naszej diecie odpowiedni umiar. Zazwyczaj łączenie niektórych produktów z innymi wiąże się ze stratą jakieś witaminy (dobrym przykładem jest sałatka z pomidorów i ogórków - ogórki zawierają enzym rozkładający witaminę C, której źródłem są m.in. pomidory, ale przyswajalne jest całe mnóstwo innych wartościowych składników i nie należy unikać połączenia ogórka z pomidorem, jeśli nam smakuje), bądź wydzieleniem się substancji potencjalnie szkodliwej (dodanie cytryny do herbaty w trakcie parzenia może powodować wydzielenie się szkodliwego glinu). Jeżeli jednak nasza dieta jest różnorodna, sięgamy po różne produkty i łączymy je w ciekawy sposób, nie grożą nam z tego powodu ani niedobory witamin ani zatrucie. Możemy zatem bezpiecznie spożywać wszystkie połączenia produktów, zarówno w postaci soków, musów czy innych dań, pamiętając aby nasza codzienna dieta była zrównoważona i pełnowartościowa.

3. Dzień dobry. Mam pytanie, które owoce dobrze ze sobą łączyć a których nie. Bo słyszałam, że nie powinno się łączyć np. ogórków z pomidorami. Jestem osobą młodą, niezbyt aktywną, praca biurowa. Chętnie włączam do diety musy, koktajle, soki, ale wolałabym coś dietetycznego, niskokalorycznego, co nie wpływa źle na bilans odżywczy, nie kanibalizuje sie.

W żywieniu nie ma takich produktów, których kategorycznie nie należy łączyć ze sobą. Są połączenia zdrowsze i takie, przy których możemy stracić pewne wartości odżywcze z pokarmu, ale za to dostarczać sobie innych bardzo wartościowych składników. Szerzej na ten temat pisałam przy odpowiedzi na pyt.2, zachęcam do zapoznania się z nią. Są jednak połączenia, które szczególnie dobrze ze sobą współgrają. Przykładowo dobrze łączyć jest w potrawach zielone rośliny (szpinak, jarmuż, sałatę) ze źródłami witaminy C (owoce cytrusowe, jagodowe, natka pietruszki, czerwona papryka). Jeżeli chodzi o owoce i ich połączenia w sokach czy musach, mamy tutaj tak naprawdę ogromną dowolność. Najważniejszym kryterium powinien być dla nas smak. Warto pamiętać, że owoce można podzielić na słodkie (np. banan), półkwaśne (jabłko czy wiśnia), kwaśne (owoce cytrusowe) oraz te których głównym składnikiem jest woda (arbuz czy melon). Warto sięgać po nie naprzemiennie, by urozmaicić swoją dietę i dostarczyć wszystkich niezbędnych składników odżywczych.  Dobrym rozwiązaniem jest między innymi sięganie po soki i musy. Są to produkty naturalne i niskokaloryczne. Mogą być świetnym urozmaiceniem naszej diety, szczególnie, że ich sortyment na rynku jest bardzo duży. Można z powodzeniem włączać je do codziennej diety, nie obawiając się, że łącząc je z innymi potrawami, zaszkodzimy swojemu zdrowiu.

4. Ile dziennie powinniśmy spożywać warzyw i owoców oraz czy w przypadku warzyw i owoców powinniśmy zwracać uwagę na kalorie?

Soki i musy to produkty w pełni naturalne, które otrzymywane są wyłącznie ze świeżych, schłodzonych lub mrożonych dojrzałych owoców lub warzyw. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby codziennie spożywać min. 400 g owoców i warzyw podzielonych na pięć porcji. Aby urozmaicić posiłki jedną z porcji może stanowić szklanka soku 100% (200 ml) czy mus owocowy. To wygodna forma porcji warzyw i owoców również w sytuacji, gdy nie mamy pod ręką świeżych, albo jako drugie śniadanie dla siebie do pracy lub dziecka do szkoły. Specjaliści żywieniowi zalecają spożywanie 5 porcji warzyw i owoców dziennie i jest to optymalne rozwiązanie. Pomimo, że zawierają one pewne ilości naturalnie występujących cukrów, to korzyści z ich jedzenia są bardzo duże z uwagi na to, że są bogate w cenne dla zdrowia składniki takie jak witaminy, sole mineralne, błonnik, naturalne przeciwutleniacze.

5. Jaki jest najlepszy sposób mycia owoców i warzyw?

Warzywa i owoce najlepiej jest myć pod bieżącym strumieniem ciepłej wody.

6. Witam. Czy soki mogą nam zapewnić dzienną dawkę zaopatrzenia w witaminy? Jeśli tak to jaki sok najlepiej pić oraz ile dziennie powinniśmy go wypijać?

Jak najbardziej soki mogą zapewnić nam dzienne zapotrzebowanie na  większość witamin - przykładowo sok pomarańczowy (1 szklanka soku dostarcza 60-70% dziennego zapotrzebowania na wit. C) oraz sok marchwiowy (już ⅓ szklanki dostarcza nam ok. 100% zapotrzebowania na witaminę A w postaci betakarotenu). Ponadto soki owocowe i warzywne dostarczają nam również kwasu foliowego, witamin z grupy B oraz potasu, magnezu, cynku czy miedzi.

7. Wiem, że sok marchewkowy zawiera dużo witaminy A, czy pijąc go często można przedawkować tą witaminę? Czy to groźne?                

Soki na bazie marchwi zawierają w swoim składzie przecier marchwiowy, który jest bogatym źródłem beta-karotenu (prowitamina A). Beta-karotenu nie można przedawkować, gdyż nasz organizm przetwarza go na witaminę A w takiej ilości jaka niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania. Niewykorzystany Beta-karoten jest wydalany na bieżąco z organizmu lub jego część jest magazynowana w skórze, czego jest ciemniejsze jej zabarwienie, zarówno u dzieci i dorosłych.

8. Chciałabym się dowiedzieć, od jakiego wieku można podawać dzieciom soki i musy, a także czy musy dostępne na rynku są zdrowe dla naszych maluszków?                                  

Sok to produkt w pełni naturalny, który otrzymywany jest wyłącznie ze świeżych, chłodzonych lub mrożonych dojrzałych owoców lub warzyw. Zgodnie z prawem do wszystkich soków owocowych i warzywnych zabronione jest dodawanie substancji konserwujących, barwników i aromatów innych niż otrzymanych z owoców i warzyw z których te soki są wyprodukowane. Do soków owocowych również nie wolno dodawać żadnych cukrów (glukozy, fruktozy, syropu glukozowo-fruktozowego, itp.). Barwa i smak soków zawsze pochodzi z owoców i warzyw z których są wyprodukowane. Pierwsze soki można podać maluszkowi po skończonym 6. miesiącu życia, ale całościową dietę najlepiej skonsultować z lekarzem pediatrą odnośnie tego, które owoce i warzywa, a co za tym idzie również soki mogą być w pierwszej kolejności podawane małemu dziecku.