Czy nadżerki trzeba się bać?

Obawiasz się nadżerki? Z danych statystycznych wynika, że ta przypadłość dotyczy co czwartej kobiety. Najczęściej są to osoby, które wielokrotnie rodziły, przechodziły liczne zakażenia narządów rodnych, stosują doustną antykoncepcję i są aktywne seksualnie. Pewne znaczenie mogą mieć również dziedziczne skłonności. Jesteś w grupie ryzyka? Jeśli regularnie odwiedzasz ginekologa, robisz badania cytologiczne przynajmniej raz na rok - nie masz się czego obawiać. Wcześnie wykryta i zbadana nadżerka nie jest groźna.

Nadżerki nie możesz zobaczyć, bo świadczące o niej zmiany znajdują się w szyjce macicy. Tej choroby nie zdiagnozujesz więc samodzielnie, może to zrobić tylko ginekolog. Na dodatek symptomy nadżerki łatwo pomylić z objawami innych chorób intymnych. Mimo to warto zwracać uwagę na pewne niepokojące sygnały. Symptomem, który powinien wzbudzić twój niepokój, są upławy. Szczególnie te bardzo obfite, pozostawiające wyraźne ślady na bieliźnie. Przy nadżerce wydzielina jest zwykle bezbarwna. Jeśli jednak dodatkowo przechodzisz infekcję bakteryjną (co zdarza się dość często), to upławy mogą przybrać barwę żółtą albo zielonkawą.

Mogą się również pojawić upławy zabarwione na brązowo. Bez względu na kolor, upławom zwykle towarzyszy świąd albo pieczenie w okolicach intymnych. Do lekarza udaj się wtedy, gdy pojawią się jakiekolwiek nietypowe krwawienia lub plamienia z dróg rodnych (np. w trakcie stosunku lub po, między menstruacjami albo po badaniu ginekologicznym). Innym objawem nadżerki mogą być niezbyt silne, ale częste bóle w dolnej części brzucha oraz krzyżowym odcinku kręgosłupa. W bardzo wielu przypadkach nadżerka nie daje jednak żadnych objawów, więc ich brak nie musi, niestety, świadczyć o tym, że jej nie masz.

Jedyną metodą wykrywania nadżerki jest badanie ginekologiczne. Lekarz, który podczas oglądania szyjki macicy zauważy zmianę, zleca najczęściej dwa dodatkowe badania: cytologię oraz kolposkopię. Badanie cytologiczne (laboratoryjna ocena śluzu pobranego ze ścianek szyjki macicy) pozwala wykluczyć obecność komórek nowotworowych. Kolposkopia polega na dokładnym oglądaniu ścian szyjki macicy za pomocą urządzenia optycznego zwanego kolposkopem. Jest to rodzaj mikroskopu, który pokazuje trójwymiarowy obraz w wielokrotnym powiększeniu (4-50 razy). Podczas tego kilkuminutowego badania lekarz ocenia rodzaj zmian w śluzówce szyjki macicy i decyduje o dalszym postępowaniu leczniczym. Na kilka dni przed kolposkopią nie powinno się współżyć seksualnie ani poddawać się badaniom ginekologicznym.

wynik cytologii nie budzi niepokoju (powinien to stwierdzić lekarz), a ty nie odczuwasz żadnych dolegliwości, leczenie zwykle nie jest konieczne. Jeśli cytologia nie jest prawidłowa, rodzaj terapii zależy od jej wyników oraz wielkości nadżerki. Gdy zmiany są niewielkie, zwykle dostajemy tabletki i globulki dopochwowe. Większe nadżerki zazwyczaj usuwa się metodą elektrokoagulacji zwanej potocznie wypalaniem (zabieg jest refundowany). W miejscu, z którego usunięto nadżerkę, tworzy się strupek, a jego odpadnięciu (po kilku tygodniach) mogą towarzyszyć niewielkie krwawienia. Inna metoda to zamrażanie (kriokauteryzacja) zmian za pomocą sondy z ciekłym azotem lub dwutlenkiem węgla. Metoda jest mniej inwazyjna niż wypalanie, ale zabieg nie jest refundowany i trzeba za niego zapłacić 300-400 zł. Mniej więcej tyle samo kosztuje usuwanie nadżerki laserem.

Nadżerka nie powoduje bezpłodności, jednak jeśli zostanie wykryta przed planowaną ciążą, należy ją wyleczyć, zanim postaramy się o dziecko. W takim przypadku lekarze polecają zabieg kriokauteryzacji. Ze staraniami o zajście w ciążę najlepiej wstrzymaj się do momentu, kiedy miejsce, z którego nadżerka była usuwana, zupełnie się zagoi - zwykle jest to około sześciu tygodni. Dla pewności wybierz się do ginekologa na badanie kontrolne. Już spodziewasz się dziecka i okazało się, że masz nadżerkę? Takie zmiany w żaden sposób nie zagrażają dziecku, nie mają też wpływu na przebieg ciąży. Nadżerkę wykrytą w trakcie ciąży można leczyć, w niektórych przypadkach stosuje się wtedy terapię farmakologiczną. Zwykle jednak nie ma takiej konieczności. Jeśli zmianę trzeba usunąć, zabieg wykonuje się po urodzeniu dziecka w okresie połogu. Uwaga: w czasie ciąży każde plamienie czy krwawienie z dróg rodnych trzeba zgłosić lekarzowi natychmiast.

Nadżerka to zmiana w błonie śluzowej szyjki macicy. Może być wywołana urazami mechanicznymi (np. otarciami powstałymi podczas stosunku albo stosowania tamponów), chemicznymi (podrażnienia od środków myjących) albo stanami zapalnymi (bakteryjnymi, wirusowymi lub grzybiczymi). Nadżerką nazywane są także inne nieprawidłowości w budowie błony śluzowej szyjki macicy. Najczęściej dochodzi do przerastania nabłonka gruczołowego na jej ściany, które powinny być pokryte nabłonkiem płaskim. Nadżerka może też mieć charakter nowotworowy.

Katarzyna Basińska

Jak żyć zdrowiej i szczęśliwiej? Czym tak naprawdę, poza brakiem choroby, jest zdrowie? Jak wiąże się z dobrym samopoczuciem i od czego ono zależy? Odpowiedź na te i inne pytania widzowie Jedynki poznają 2 grudnia 2013r., o godz. 20.20, podczas "Wielkiego Testu o Zdrowiu".