Jak chronić się przed trującymi mykotoksynami?
Mykotoksyny to trujące substancje, produkowane przez grzyby, przede wszystkim przez tzw. grzyby nitkowate, zwane potocznie pleśniami.
Są one silnie toksyczne dla ludzi i powodują wiele poważnych schorzeń oraz przewlekłych zatruć – równie groźnych dla życia i zdrowia, jak przewlekłe zatrucie metalami ciężkimi.
Na ich działanie jesteśmy narażeni nawet we własnych domach. Mogą także występować w przemysłowo przygotowywanej żywności. Toksyny te są obecne również w nieprawidłowo magazynowanych warzywach i owocach.
Zapytaliśmy ekspertów, jak rozpoznawać objawy zatrucia mykotoksynami, jak się przed nimi chronić i czego unikać, jakie są najnowsze zalecania oraz gdzie najczęściej mamy kontakt z mykotoksynami.
W naszym jedzeniu...
Toksyczne pleśnie rozwijają się najczęściej w produktach zbożowych, kaszach, orzechach oraz w długo przechowywanych owocach i warzywach i ich przetworach. Toksyny wytworzone przez pleśnie atakujące żywność kumulują się w naszych organizmach, prowadząc do przewlekłych zatruć.
Objawy zatrucia to:
- stałe uczucie zmęczenia, niewywołane chorobą, niezwiązane z trybem życia, często występujące już od wczesnych godzin porannych,
- zaburzenia nastroju, uczucie smutku, rozdrażnienia,
- zaburzenia koncentracji, problemy z pamięcią, uczucie oszołomienia, dezorientacji.
Te toksyny mają także potwierdzone w badaniach działanie rakotwórcze, przyczyniają się m.in. do rozwoju nowotworów wątroby i nerek.
Jak unikać mykotoksyn w jedzeniu?
Jeśli zauważysz w sklepie osad pleśni na warzywach i owocach, nie szukaj w skrzyni "zdrowych" okazów - toksynami skażona jest cała partia!
Pleśń w kaszach i orzechach nie jest widoczna - ale rozpoznasz ją po charakterystycznym"stęchłym" zapachu i smaku.
W pralkach i lodówkach...Ponieważ wiele pleśni lubi wilgoć, doskonale rozwijają się one w naszych pralkach, ale także... w lodówkach.
Zarodki pleśni w lodówkach są niewidoczne, ale skażają przechowywaną w nich żywność.
Toksyny pleśni rozwijających się w pralkach pozostają na wypranych w nich ubraniach.
Kontakt z nimi prowadzi do alergii skórnych i egzem.
Jak unikać mykotoksyn w domu?
Gdy żywność w lodówce szybko się psuje – pojawiają się na niej osady lub wydziela się brzydki zapach – to oznacza obecność zarodników pleśni.
Należy wtedy wyrzucić wszystkie otwarte produkty,a lodówkę rozmrozić, umyć(np. wodą z octem) i przed włączeniem dokładnie osuszyć.
Pleśń w pralkach jest widoczna. Aby ją usunąć, trzeba użyć preparatu odgrzybiającego do pralek (koszt: ok. 10 zł). Aby uniknąć pleśni, po praniu płucz dozownik i nie zamykaj pralki aż do jej wyschnięcia.
W ziemi doniczkowej
Choć większość gatunków pleśni rozwijających się w ziemi nie jest tak toksyczna jak pozostałe rodzaje, to są one silnymi alergenami. Szkodzą nam również rozsiewane przez nie zarodniki.
Objawy uczulenia na takie pleśnie to nawracające zapalenie zatok, zapalenie spojówek, uczucie duszności, przewlekły katar i kaszel.
Jak pozbyć się toksyn z doniczek?
Nawet jeśli nikt z domowników nie ma niepokojących objawów, pleśń zawsze należy usunąć z domu jak najszybciej - także tę z doniczek.
Aby pozbyć się pleśni, nie wystarczy usunąć wierzchnią warstwę ziemi. Wymieniamy całą ziemię na nową, a doniczki dokładnie myjemy. Plastikowe przecieramy spirytusem, a ceramiczne przelewamy wrzątkiem.
Na ścianach i podłogach
Pleśń rozwija się szczególnie w rogach pomieszczeń, w pomieszczeniach wyłożonych kafelkami, na brzegach wanien i umywalek oraz pod tapetami i wykładzinami.
Toksyny i zarodniki takich pleśni unoszą się w powietrzu i z każdym naszym oddechem dostają się do płuc.
Wywołują wtedy stany zapalne płuc i oskrzeli, zwiększają też podatność na przeziębienia oraz wszelkie infekcje: wirusowe i bakteryjne.
Powodują także alergie wziewne, zapalenie spojówek i nasilają ataki astmy.
Długotrwały kontakt z tymi toksynami może prowadzić do rozwoju raka płuc lub krtani.
Jak pozbyć się toksyn powierzchni domowych?
Pleśnie rozwijające się w budynkach lubią wilgoć oraz brak przewiewu.
Dlatego przynajmniej raz dziennie należy dokładnie wietrzyć całe mieszkanie, a kuchnię i łazienkę - za każdym razem, gdy są zaparowane.
Jeśli w twoim mieszkaniu lub domu pojawi się pleśń, zacznij od wezwania kominiarza - niedrożność przewodów kominowych to najczęstsza przyczyna rozwoju takich pleśni.
Innym powodem może być nieszczelna rynna lub dach albo uszkodzona ściana budynku.
Pleśni nie wystarczy zmyć. Trzeba usunąć ją specjalnym preparatem (kupisz go w dziale chemii domowej, kosztuje ok. 15 zł). Uwaga! Należy przeczytać zalecenia producenta i ściśle się do nich stosować!
