Zimne kończyny – ważny sygnał zdrowotny
Każdemu marzną czasem dłonie i stopy. Ale jeśli zazwyczaj są blade i chłodne, mogą ostrzegać o różnych nieprawidłowościach w organizmie. Warto przyjrzeć się swojemu zdrowiu.
Po czym poznasz, że to coś więcej, niż sprawka pogody lub stresu
Dłonie lub stopy są zziębnięte także w ciepłe dni. Choć na zewnątrz plusowa temperatura i wszyscy chodzą lżej ubrani, ty odczuwasz potrzebę noszenia rękawiczek i grubych skarpet lub śniegowców. Witając się z różnymi osobami, zauważasz, że mają dużo cieplejsze dłonie od ciebie.
Nie pomaga ogrzewanie kończyn. Chociaż nosisz ciepłe rękawiczki i skarpety, dłonie lub stopy i tak są zimne. Nawet gdy przykładasz je do gorącego kaloryfera, pomaga to tylko na krótko i po chwili temperatura w kończynach znowu się obniża. n Nieprzyjemne uczucie zimna dokucza ci także, gdy masz dobry humor, jesteś spokojna, nie doświadczasz stresu, który powodowałby też np. pocenie się rąk.
To warto na początek sprawdzić
Ciśnienie krwi: Zarówno, gdy jest za niskie, jak i za wysokie, sprzyja marznięciu kończyn. Możesz zmierzyć je w przychodni lub w domu (jeśli masz własny aparat, który został sprawdzony przez lekarza). Pamiętaj, żeby min. 1 godzinę wcześniej nie jeść, nie palić papierosów ani nie wysilać się fizycznie (może to zafałszować wynik).
Morfologia (ze skier. od lek. rodz.) - pokaże, czy we krwi nie brak jakiegoś składnika niezbędnego do tego, by było ci ciepło w dłonie i stopy. Bądź 8 godz. na czczo i stosuj się do zaleceń jak wyżej.
Niedoczynność tarczycy
Powoduje takie dolegliwości, bo: spowalnia metabolizm i produkcję ciepła w komórkach.
Możesz uskarżać się też na: senność, zaparcia, nadwagę, nadciśnienie tętnicze, depresję.
Gdzie szukać pomocy: u specjalisty endokrynologa (bezpłatnie ze skierowaniem od lekarza rodzinnego).
Pomocna terapia: Preparaty żelaza i wit. C - powodują, że krew zawiera więcej tlenu i nie musi być przez organizm dawkowana kończynom. Dieta z dużą ilością tych składników. Występują m.in.w: wątróbce, kiszonkach, papryce. Leki rozszerzające naczynia krwionośne w skórze kończyn. Środki powstrzymujące układ odpornościowy przed jej niszczeniem (tzw. immunosupresyjne). Zastrzyki przeciwzapalne w nadgarstek (z tzw. glikokortykosteroidami). Ćwiczenia rozciągające dłonie (u fizjoterapeuty). Preparaty zawierające sztuczny hormon (tzw. lewotyroksynę). Zastępuje on naturalny, którego nie chce wytwarzać leniwa tarczyca. Jadłospis bogaty w cynk, jod, selen i żelazo, zawierający m.in.: morskie ryby, drób, pełne ziarno, nasiona.
Miażdżyca
Powoduje takie dolegliwości, bo: blaszki miażdżycowe zwężają naczynia krwionośne, także te, którymi krew płynie do dłoni i stóp.
Możesz uskarżać się też na: ból łydek, ud lub pośladków podczas chodzenia, który ustępuje, gdy się zatrzymasz (fachowa nazwa to chromanie przestankowe).
Gdzie szukać pomocy: u specjalisty kardiologa (na NFZ ze skier. od lekarza rodz.).
Pomocna terapia: Środki przeciwkrzepliwe i antyzakrzepowe (np. z tzw. heparyną). Dieta pełna kwasów omega-3, błonnika i wit. C. Ich źródłem są m.in.: olej lniany i rzepakowy, świeże warzywa.
Niedokrwistość
Powoduje takie dolegliwości, bo: organizm kieruje krew najpierw do najważniejszych narządów (np. serca, mózgu, płuc), a dopiero potem do kończyn.
Możesz uskarżać się też na: osłabienie, męczliwość, zawroty głowy, duszności, problemy z koncentracją i pamięcią, bladość twarzy. GDZIE SZUKAĆ POMOCY: u lekarza rodzinnego.
Pomocna terapia: Preparaty żelaza i wit. C - powodują, że krew zawiera więcej tlenu i nie musi być przez organizm dawkowana kończynom. Dieta z dużą ilością tych składników. Występują m.in.w: wątróbce, kiszonkach, papryce.
Zespół cieśni nadgarstka
Powoduje takie dolegliwości, bo: uciskane są naczynia doprowadzające krew i składniki odżywcze do dłoni.
Możesz uskarżać się też na: mrowienie i drętwienie kciuka i palca wskazującego.
Gdzie szukać pomocy: u reumatologa (ze skier.).
Pomocna terapia: Zastrzyki przeciwzapalne w nadgarstek (z tzw. glikokortykosteroidami). Ćwiczenia rozciągające dłonie (u fizjoterapeuty).
Twardzina układowa
Powoduje takie dolegliwości, bo: skóra w obrębie kończyn ulega włóknieniu i jest gorzej ukrwiona.
Możesz uskarżać się też na: obrzęki palców, uczucie stwardnienia skóry (do wysokości łokci i kolan), osłabienie mięśni, przykurcze.
Gdzie szukać pomocy: u specjalisty reumatologa (ze skierowaniem od lekarza rodzinnego).
Pomocna terapia: Leki rozszerzające naczynia krwionośne w skórze kończyn. Środki powstrzymujące układ odpornościowy przed jej niszczeniem (tzw. immunosupresyjne).
Działaj też od wewnątrz
Zawsze jedz ciepłe i pożywne śniadanie. Dzięki temu organizm będzie miał skąd czerpać energię, by zachować odpowiednią temperaturę, gdy w mroźny poranek idziesz do pracy. Im więcej dobroczynnych składników typu pełne ziarno, suszone owoce, orzechy, miód, tym lepiej.
Dodawaj do posiłków przyprawy, które pobudzają krążenie krwi. Są to m.in.: chili, cynamon, chrzan, goździki, imbir, kurkuma, oregano.
Pij ciepłe płyny, np. gorącą (ale nie parzącą) wodę, kompot, ziołową herbatę. Uwaga! Przy niedokrwistości unikaj herbaty i kawy (zawarte w nich polifenole mogą utrudniać wchłanianie żelaza z pokarmów lub preparatów).
Stosuj suplementy diety zawierające składniki usprawniające cyrkulację krwi (po konsultacji z lekarzem). Mogą to być preparaty z: L-karnityną, miłorząbem, koenzymem Q10. n Nie pal papierosów. Udowodniono, że pogarszają krążenie krwi na "obwodzie" (czyli np. w stopach). Do tego niszczą tętnice i rozregulowują tarczycę.
Jak możesz bezpiecznie rozgrzać zziębnięte kończyny
W zimny, mroźny dzień chowaj zmarznięte dłonie pod pachy, to znowu w nie chuchaj. Poruszaj palcami stóp, lekko przytupuj. Gdy wrócisz do domu, zanurz zimne kończyny w misce z wodą o temp. 30 st. Po 5 min dolej tyle gorącej wody, by temperatura zwiększyła się do 37 stopni. Zanurz dłonie lub stopy na 40 min.
Raz w tygodniu rób dłoniom kąpiel w parafinie. Zdejmij biżuterię. W garnku rozgrzej 1 op. parafiny (z apteki, ok. 20 zł). Przelej ją do miski. Umyj dłonie wodą i mydłem, wymasuj je pilingiem do ciała, spłucz, osusz. Dłonie nasmaruj grubą warstwą kremu. Następnie zanurz je w ciepłej parafinie na 5 sek. Po 30 sek. zanurz je ponownie. Powtórz jeszcze 4 razy. Załóż foliowe rękawiczki i owiń dłonie ręcznikiem na 15 min. Usuń zaschniętą parafinę.
1-2 razy w tygodniu mocz stopy w gorczycowej wodzie. W moździerzu utrzyj 2 łyżki gorczycy. Dodaj do miski z gorącą wodą. Zanurz stopy na 10 min.
To też jest ważne: Zamień za małe buty na odpowiednio duże. Gdy palce i pięty przestaną być uciskane, także naczynia krwionośne wypełnią się krwią. Możesz poczuć przyjemne ciepło!
Konsultacja: Hanna Dolińska, spec. med. rodzinnej
