Gorączka trzydniowa pod kontrolą

Rumień nagły popularnie nazywany jest gorączką trzydniową albo trzydniówką, bo podwyższona temperatura, która towarzyszy infekcji, najczęściej mija po upływie trzech dni.

To jedna z najczęstszych chorób zakaźnych wieku dziecięcego - maluszki zwykle zapadają na nią między 6. a 36. miesiącem życia. Jej objawy, czyli nagłe pojawienie się wysokiej gorączki (sięgającej nawet 40°C) i osłabienie smyka, budzą duży niepokój rodziców. Jeśli twoje dziecko zaczyna bardzo gorączkować, postaraj się spokojnie ocenić sytuację.

Nie zaobserwowałaś innych objawów oprócz wysokiej temperatury? Maluch nie ząbkuje, nie trze uszka, nie kaszle ani nie ma zatkanego noska? W takim razie możesz podejrzewać u niego rumień nagły.

Na szczęście ta dolegliwość zwykle mija bez żadnych konsekwencji, a smyk, który raz zachoruje, będzie w przyszłości na nią odporny. Niestety nie ma sposobu na to, by skrócić czas jej trwania. Można pomóc cierpiącemu szkrabowi, łagodząc tylko objawy infekcji.

Od momentu zarażenia się dziecka do wystąpienia pierwszych objawów mija 5-10 dni. Sama choroba trwa zwykle 3-6 dni. Jej głównym zwiastunem jest nagłe wystąpienie wysokiej gorączki, ale zdarza się, że na początku infekcji towarzyszy też ból gardła, katar, kaszel, biegunka lub powiększenie węzłów chłonnych na szyi.

Temperatura utrzymuje się przez 2-3 dni, a następnie spada. Wtedy na klatce piersiowej pojawiają się drobne i płaskie, bladoróżowe plamki. Z tułowia wysypka przenosi się na szyję, ręce i nogi malca.

Nie trzeba jej niczym smarować, bo plamki same bledną i znikają po kolejnych 2-3 dniach. Wystąpienie wysypki oznacza, że choroba niedługo się zakończy. Stan dziecka na tym etapie wyraźnie się poprawia, wtedy też przestaje ono zarażać.

Wysoka temperatura może być objawem wielu dolegliwości, w tym bardzo poważnych, więc jeśli twój smyk nieoczekiwanie dostanie wysokiej gorączki, zabierz go do lekarza. Nie próbuj sama diagnozować choroby!

Ze względu na brak typowych objawów, stwierdzenie rumienia nagłego na początku bywa kłopotliwe nawet dla specjalisty. Dlatego podczas wizyty dokładnie osłucha on dziecko, sprawdzi, czy jego gardło nie jest podrażnione i czy brzdąc nie ząbkuje.

Obejrzy też jego nosek i uszy, zapyta o częstotliwość wypróżnień, wykluczy zapalenie dróg moczowych. Zbada także dziecko pod kątem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Jeśli będzie podejrzewał trzydniówkę, uprzedzi cię, że za kilka dni u malca pojawi się wysypka. Da ci też wskazówki, jak postępować z chorym.

Przy trzydniówce nie stosuje się żadnej terapii. Należy tylko zbijać temperaturę u dziecka, żeby zapobiec drgawkom gorączkowym.

Jak to robić?

Podaj lek przeciwgorączkowy. Dla małych dzieci zalecane są środki zawierające paracetamol, np. Calpol, Apap oraz ibuprofen, np. Ibufen, Nurofen, Ibum. Leki z paracetamolem możesz podać maluszkowi od pierwszych dni jego życia, te z ibuprofenem stosuje się u dzieci po 3. miesiącu.

Wypróbuj chłodne okłady: pieluszkę, ręcznik lub gąbkę zmocz w chłodnej wodzie i przecieraj nimi czoło, kark, pachy oraz pachwiny smyka.

Możesz też przygotować dla malca letnią kąpiel. Nalej do wanny wodę, której temperatura będzie wynosiła maksymalnie 2°C mniej niż gorączka dziecka. Następnie włóż brzdąca do wanny i powoli dolewajcoraz chłodniejszej wody. Po 5-10 minutach zakończ kąpiel.

Pamiętaj, że podczas kilku pierwszych dni choroby dziecko powinno leżeć w łóżeczku pod lekkim okryciem, w przewiewnej bawełnianej piżamce. Wietrz często pokój, w którym przebywa maluszek (przenoś go wtedy do innego pomieszczenia) i zadbaj, by temperatura w mieszkaniu nie przekraczała 20°C. Chodzi o to, żeby nie przegrzewać smyka.

Regularnie podawaj mu także picie, bo przy wysokiej gorączce łatwo o odwodnienie. Jeśli szkrab straci apetyt, proponuj mu lekkie dania (nie zmuszaj go do jedzenia, znacznie ważniejsze jest, by dużo pił). Jeśli karmisz naturalnie, często przystawiaj szkraba do piersi.

Czy malec może czuć się dobrze, mimo, że przechodzi infekcję?

Owszem, gdy temperatura spadnie, dziecko często zachowuje się normalnie - może mieć dobry humor i być pełne energii. Nie znaczy to jednak, że jest już zdrowe. Dlatego lepiej ograniczyć jego aktywność fizyczną i przez kilka dni nie wychodzić z nim na dwór.

Czy dzieciom poniżej 12. roku życia można podawać aspirynę?

Nie, zakazana jest również polopiryna oraz inne leki, które w swoim składzie mają kwas acetylosalicylowy. Ta substancja może bowiem wywołać u najmłodszych objawy tzw. zespołu Reye’a. Jest to rzadka, ale bardzo niebezpieczna choroba, która prowadzi do poważnych zmian w wielu narządach, m.in. w mózgu i wątrobie.

Wysoka temperatura może doprowadzić do pojawienia się u maluszka drgawek. Wyglądają groźnie (dziecko nagle zaczyna drżeć, pręży się i blednie), ale zwykle nie stanowią niebezpieczeństwa dla zdrowia smyka. Jeśli żadne metody na obniżenie temperatury nie zadziałają i dziecko dostanie drgawek, trzeba położyć je w bezpiecznej pozycji na boku i wezwać pogotowie.

Konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Maria Skrzypek