Jak bardzo szkodliwe są ftalany?
Dla tych z nas, którzy interesują się naturalnymi substancjami z których wytwarzane są przedmioty codziennego użytku, warto zapoznać się z listą substancji chemicznych, które są używane do wytwarzania kosmetyków, lakierów, zabawek oraz innych przedmiotów, takich jak np. zasłony prysznicowe. Lista tych wszystkich substancji może okazać się dla nas przytłaczająca, jednak warto dowiedzieć się co to są za substancje i w jakim celu się je stosuje.
Ftalany to grupa związków chemicznych używanych do produkcji niektórych tworzyw sztucznych. Produkty wykonane z użyciem ftalanów są mniej kruche i bardziej elastyczne. Każdego roku produkuje się około 20 miliony ton tego surowca.
Do czego używa się ftalany?
Istnieje ponad dwadzieścia różnych typów tego związku chemicznego, który powszechnie stosuje się w setkach produktów, takich jak:
-materiały budowlane i produkty przemysłowe: podłogi winylowe, kleje, detergenty, smary, rozpuszczalniki, przewody elektryczne, lakiery czy plastikowe elementy nadwozia w pojazdach mechanicznych.
-przedmioty użytku codziennego: zasłony prysznicowe, tapety winylowe, rolety okienne, plastikowe opakowania do przechowywania żywności, węże ogrodowe, tusze do drukarki czy nawet artykuły sportowe.
-sprzęt medyczny: pojemniki do przechowywania krwi oraz płynów, cewniki, różnego typu rurki i przewody, sprzęt anestezjologiczny oraz dializatory.
-zabawki i odzież: zabawki dmuchane, płaszcze przeciwdeszczowe, kalosze.
-kosmetyki: lakiery do paznokci, lakiery do włosów, perfumy i dezodoranty.
Każdego dnia jesteśmy skazani na wpływ różnych substancji chemicznych. W przypadku ftalanów działanie niepożądane może wystąpić po bezpośrednim kontakcie związku z naszym organizmem. Najbardziej na kontakt z ftalanami narażeni jesteśmy gdy przechowujemy jedzenie w plastikowych pojemnikach, które mogą zanieczyszczać żywność. Równie niebezpieczne jest stosowanie kosmetyków zawierających ftalany, gdyż możemy wchłonąć niewielkie ilości szkodliwej substancji.
Jak już wiadomo ftalany wykorzystywane są do produkcji sprzętu medycznego. Może to jednak stanowić problem dla pacjentów, którzy często poddawani są zabiegom medycznym. Osoby dializowane oraz chorzy na hemofilię wymagający regularnej transfuzji krwi są narażeni na działanie chemicznej substancji.
Ftalany są równie niebezpieczne dla osób, które pracują w zakładach produkujących plastikowe pojemniki czy inne tworzywa sztuczne. Do grona osób zagrożonych należą także pracownicy drukarni, malarze, monterzy instalacji elektrycznych i wiele innych ludzi mający na co dzień kontakt z tworzywami sztucznymi.
Na największe ryzyko narażone są jednak małe dzieci poniżej 36 miesiąca życia, ponieważ naturalnym odruchem jest wkładanie do ust małych plastikowych elementów z zabawek wykonanych z tworzyw sztucznych. Niestety niemowlęta i małe dzieci nie rozumieją że pod żadnym pozorem nie można wkładać do ust czy noska plastikowych elementów.
Największym problemem jest sposób, w jaki ftalany wpływają na rozwój narządów rozrodczych u młodych mężczyzn. Związki chemiczne zaburzają pracę hormonów i całego organizmu, a skutki tych zaburzeń mogą być fatalne dla zdrowia.
Ftalan DEHP/DOP
DEHP lub DOP jest powszechnie stosowany jako plastyfikator w produktach polimerowych często używany przy produkcji elastycznego PVC. Polichlorek winylu używany jest do wielu produktów, w tym materiałów budowlanych, takich jak pokrycia dachowe, kable, podłogi czy instalacje kanalizacyjne. DEHP wykorzystuje się natomiast do produkcji drenów, pojemników w których przechowywana jest krew oraz do przyrządów wykorzystywanych przy dializoterapii. DEHP znajdziemy również w zabawkach przeznaczonych dla małych dzieci, w zasłonach prysznicowych czy we wnętrzu naszego samochodu.
Badania nad toksycznością DEHP wykazały, że niekorzystny wpływ substancji na nasz organizm może wpłynąć na nieprawidłową pracę narządów. Badania wykazały również, że DEHP może zakłócać funkcję męskiego układu hormonalnego co automatycznie przyczyni się do negatywnego wpływu na rozwój seksualny.
DEP – ftalan dietylu
Według badań przeprowadzonych przez niezależne instytucje ftalan DEP nadal jest stosowany w kosmetykach jako rozpuszczalnik i utrwalacz zapachu. Jednak producenci nie mają obowiązku ujawniać jaki środek zapachowy stosują w swoich produktach. Dlatego zdarzają się przypadki wystąpienie alergii po użyciu perfum, produktów do pielęgnacji włosów, detergentów do prania czy środków do zmiękczania tkanin. DEP znajdziemy również w olejkach do kąpieli, cieniach do powiek, zmywaczu do paznokci oraz wielu innych kosmetykach.
DBP – ftalany dibutylu
Ftalan dibutylu jest organicznym związkiem chemicznym stosowanym jako plastyfikator PCW. Najczęściej wykorzystywany jest w produkcji niektórych środków higieny osobistej oraz dodawany jako rozpuszczalnik do klejów czy tuszów drukarskich. Jednak od pewnego czasu substancja ta została uznana za toksyczną i zakazano jej stosowania.
Jak ograniczyć toksyczny wpływ ftalanów na nasze zdrowie?
1. Nie należy korzystać z plastikowych pojemników
2. Unikajmy produktów wykonanych z winylu, PCV i tworzyw sztucznych
3. Stosujmy kosmetyki wykonane z naturalnych składników
