​Czy przyjaciele są potrzebni?

Nawiązywanie oraz podtrzymywanie relacji społecznych to dla dziecka ważny moment rozwojowy. W związku z wejściem w środowisko przedszkolnych lub szkolnych kolegów i koleżanek oraz nową rolą społeczną, dziecko nabywa wiele umiejętności, które procentują na całe życie. To czas, kiedy dzięki kontaktom z rówieśnikami dziecko zaspokaja swoje potrzeby, nie tylko te związane z zabawą, ale również potrzebę bezpieczeństwa i pozycji społecznej, czyli pragnienie bycia członkiem grupy i aktywnego w niej uczestniczenia, bycia jej częścią,

Kim jest przyjaciel?

Czas dzieciństwa i nawiązywanie nowych znajomości sprzyja zawieraniu przyjaźni. Choć pojęcie to jest trudne do wytłumaczenia, a naukowcy nie opracowali spójnej definicji w pełni oddającej ideę przyjaźni, to intuicyjnie czujemy, że przyjaciel, to osoba z którą jesteśmy blisko, której ufamy, z którą szczerze się możemy wszystkim podzielić, porozmawiać. To osoba, która służy nam pomocą w trudnych chwilach, na którą zawsze możemy liczyć.  To ktoś, z kim lubimy spędzać czas. Przede wszystkim jednak jest to relacja dobrowolna i spontaniczna, która nie podlega żadnym prawom logiki. Przyjaciele lubią się, a jak możemy przeczytać w książce Urszuli Młodnickiej i Agnieszki Waligóry pt. "Jesteś prawdziwym przyjacielem Pinku!", opublikowanej nakładem Wydawnictwa Sensus: "Przyjaciel to ktoś, kto jest dla Ciebie ważny. I dla kogo Ty jesteś ważny/(-a)".

Przyjaciół wybieramy wśród ludzi do nas podobnych - zarówno pod względem wieku, płci, jak i zainteresowań. Jednak aby ta przyjaźń była możliwa, muszą ją charakteryzować: potrzeba stałych kontaktów, częstego przebywania ze sobą, przyjemność płynąca ze spędzania wspólnie czasu. Kiedy się przyjaźnimy nie musimy obawiać się wyrażania naszego zdania czy tego, że nie zgadzamy się z drugą stroną. Stanowi to bowiem wyraz naszej indywidualności, ale też pokazuje, że przyjaciele potrafią być ponad te różnice.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że przyjaźń można w pewnym stopniu przewidzieć. Pierwszym warunkiem nawiązania przyjaźni jest bliskość geograficzna, która ułatwia wspomniane częste spotkania. Co więcej, w większości przypadków przyjaciel nie jest kimś przypadkowym - to nasz sąsiad, koleżanka z klasy, z placu zabaw, czyli osoba znajdująca się blisko. Dzieje się tak dlatego, że im częściej kogoś spotykamy, tym większą sympatię w nas budzi (oczywiście wyjątkiem jest sytuacja, kiedy od pierwszego spotkania odczuwamy niechęć). A przecież - jak czytamy we wspomnianej książce, adresowanej zarówno do dzieci, jak i ich rodziców czy opiekunów: "(...) o to chodzi w przyjaźni, żeby dawać sobie nawzajem radość".

W przyjaźni istotne są też nasze własne chęci i zasoby. Czy mamy czas dla drugiej osoby? Czy potrafimy zaakceptować go takim, jaki jest? Niebagatelną rolę odgrywają tu również cechy obu stron, a także posiadane kompetencje społeczne Ekstrawertycy zawierają nowe znajomości szczególnie szybko i łatwo, częściej się śmieją i inicjują rozmowy niż osoby nieśmiałe, co jednak nie zawsze decyduje o tym, czy się z kimś zaprzyjaźnią czy też nie. Okazuje się, że po prostu pomiędzy przyjaciółmi musi "zaiskrzyć", a przydatne będą wspomniane podobieństwa. Jednak warto zauważyć, że wielu przyjaciół różni się pod względem charakteru i cech osobowości.

Istotny jest też fakt, iż przyjaźń to zwykle relacja na długie lata - te z piaskownicy trwają niekiedy przez całe życie. Tak naprawdę bowiem więcej mamy bliskich znajomych niż przyjaciół, zaś badania wskazują na trzy osoby, z którymi zwykle jesteśmy bardzo blisko, o których myślimy i dzielimy się przeżyciami.

Kłótnie z przyjaciółmi?

Biorąc pod uwagę ilość spędzanego przez dzieci wspólnie czasu, konflikty, nawet te pomiędzy przyjaciółmi, nie powinny zaskakiwać. Rodzą się one z różnych przyczyn, a jedną z najczęściej występujących, są oczekiwania. Jeśli uznamy,  że zachowanie naszego przyjaciela nie jest zgodne z oczekiwaniami, lub spotkamy się z odmową ich spełnienia, to przeżywamy rozczarowanie, w które w konsekwencji może doprowadzić do konfliktu.  

Jednak należy zauważyć, że nawet spełnienie określonego rodzaju oczekiwań także nie zawsze satysfakcjonuje drugą stronę, a w związku z tym nie jest gwarantem spokoju i braku kłótni. Od przyjaciela oczekuje się bowiem przejawienia określonego zachowania. Według dzieci, jest to na przykład uznanie tego, że ktoś jest w czymś lepszy - to dlatego kłócą się o to, kto jest mądrzejszy, silniejszy itp.

Od szóstego do dwunastego roku życia kształtuje się poczucie kompetencji i skuteczności w działaniu. Dziecko w tym okresie mocno pragnie sukcesu, a kiedy go nie osiąga, może pojawić się w nim obniżone poczucie własnej wartości, mające negatywny wpływ na kształtowanie się jego możliwości rozwojowych.

Wśród przyczyn konfliktów pojawia się również temat "dzielenia się" drugą osobą. Wiele kłótni w okresie dzieciństwa pojawia się dlatego, że "ona bawiła się z kimś innym", a lojalność jest bardzo ważna w przyjaźni, również dzieci.

I choć to może być trudne, to - jak czytamy w książce  "Jesteś prawdziwym przyjacielem, Pinku!": "(...) przyjaciele mogą mieć innych znajomych. Nie możemy im tego zabronić". Co więcej: "To nic złego, tym bardziej że jest szansa, że i my się możemy z tymi innymi osobami zaprzyjaźnić".

Jednocześnie konflikty przyjaciół charakteryzują się tym, że wiele osób w obliczu kryzysu decyduje się na znaczący gest, by pokazać, jak wiele znaczy dla nich przyjaźń.

Faktycznie, nawet badania dowodzą, że warto pielęgnować przyjacielskie relacje. Przyjaciel bowiem daje nie tylko emocjonalne wsparcie czy poczucie przynależności, ale podnosi też poczucie własnej wartości i zwiększa pewność, że sobie poradzimy w każdej sytuacji.

Więcej o książce "Jesteś prawdziwym przyjacielem, Pinku!" przeczytasz TUTAJ! 

***
Zobacz również:

Obalamy mit o dwóch połówkach pomarańczy. Istnieją? 

Po tym można poznać szczęśliwą parę!

Jak przestać okłamywać siebie?