ZUS wypłaci rentę dla wdowców. Co należy zrobić?
Opracowanie Łukasz Piątek
O przyznanie prawa do renty rodzinnej, nazywanej potocznie rentą wdowią, może wnioskować wdowa lub wdowiec, o ile spełnia określone warunki, na podstawie których Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje takie świadczenie. Jak długo przysługuje renta rodzinna i co należy zrobić, by ją otrzymać?
Czym jest renta rodzinna i kto ma do niej prawo?
Renta rodzinna to świadczenie pieniężne przysługujące uprawnionym członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Zatem, do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
- miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
- miała ustalone prawo do emerytury pomostowej;
- miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
- pobierała zasiłek przedemerytalny;
- pobierała świadczenie przedemerytalne;
- pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Małżonek, będący wdową lub wdowcem, który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, może starać się o przyznanie świadczenia, jeżeli spełnia następujące warunki:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy;
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole - 18 lat;
- sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
- ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Ponadto ZUS na swojej stronie informuje, że owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej:
- przez rok od śmierci współmałżonka;
- przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej - nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.
Co więcej - prawo do renty rodzinnej ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty.
Czytaj także: Przepracowała tylko jeden dzień. Tyle dostała emerytury
Do pobierania świadczenia uprawnione są również:
Dzieci
- do ukończenia 16 lat;
- jeśli się uczą - do ukończenia 25 lat (gdy dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty ZUS przedłuża do zakończenia tego roku studiów);
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
Wnuki i rodzeństwo
- przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
Inne dzieci
- przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci, które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
Rodzice
- spełniają warunki takie jak dla wdowy lub wdowca odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy;
- zmarły ubezpieczony - emeryt lub rencista - bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania - wyjaśnia ZUS.
"Na rentę rodzinną decydują się przede wszystkim kobiety, których emerytura jest znacznie niższa niż męża, a także kobiety, którym emerytura nie przysługuje, ponieważ nie pracowały, nie opłacały składek ZUS, zajmowały się domem i dziećmi" - informuje serwis Biznes Interia.
Jaka jest wysokość renty rodzinnej?
Renta rodzinna wynosi 85 proc. świadczenia zmarłego, jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba. W przypadku uprawionych dwóch osób renta wyniesie 90 proc. świadczenia zmarłego, a gdy mowa o uprawionych trzech osobach lub więcej, to wówczas renta rodzinna wyniesie 95 proc. świadczenia zmarłego.
Czy renta rodzinna może być zawieszona albo zmniejszona?
ZUS może zawiesić lub zmniejszyć rentę rodzinną, jeśli osoba, która ją otrzymuje, osiąga przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalność podlegający obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Prawo do renty zostanie zawieszone w momencie, gdy przychód osoby pobierającej to świadczenie przekroczy 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Natomiast, jeśli przychód będzie wyższy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130 proc. tego wynagrodzenia, ZUS zmniejszy rentę rodzinną o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.