Superkobiety - cena doskonałości

Uważają, że powinny być piękne i przebojowe, a nawet agresywne, czyli łączyć w sobie cechy stereotypowo kobiece i męskie. Chcą być superkobietami.

Syndrom superkobiety po raz pierwszy opisała Marjorie Hansen Shaevitz jeszcze w latach 80. ubiegłego wieku.

Superkobiety pracują ciężko, aby spełnić się w różnych rolach: pracownika, gospodyni domowej, żony, matki, działaczki społecznej, studentki ... I w każdej z tych ról chcą osiągnąć doskonałość. Normy, które sobie zakładają, są nadzwyczaj wyśrubowane i często niemożliwe do osiągnięcia.

Próba perfekcyjnego wypełnienia wielu ról, często sprzecznych ze sobą, prowadzi do ogromnego stresu. Przemęczona, przepracowana, rozdrażniona - kondycja psychiczna kobiety, która daje z siebie wszystko i nie otrzymuje zbyt wiele w zamian, z pewnością nie jest "super".

Na syndrom superkobiety zapadają nawet trzynastolatki - wynika z badań przeprowadzonych przez psychologa, dr. Janell Lynn Mensinger. Presja dotyczy zarówno odnoszonych sukcesów, jak i wyglądu zewnętrznego, a na jej wytworzenie ogromny wpływ ma obraz życia celebrytów lansowany w mediach.

- Tym, co napędza zaburzenia w odżywianiu u niektórych kobiet, jest pragnienie bycia doskonałą. Superkobiety chcą perfekcyjnego życia. Nie ważne, jak dobrze im idzie, nigdy nie czują się wystarczająco dobre - wyjaśnia Dr Janell Lynn Mensinger.

Według brytyjskiego Królewskiego Collegium Psychiatrycznego anoreksja zajmuje obecnie trzecie miejsce (po otyłości i astmie) wśród najczęstszych chorób przewlekłych, na jakie zapadają dorastające dziewczęta.

Ale syndrom superkobiety nie dotyczy jedynie nastolatek, czy "młodych karierowiczek" - dotyka on kobiety w różnym wieku, na różnych etapach kariery zawodowej i na różnych poziomach gospodarczych.

Nieustanne wysiłki w dążeniu do doskonałości w różnych dziedzinach życia wiodą do potężnego stresu, który z kolei powoduje zaburzenia psychiczne i fizyczne. Problemy z koncentracją, pamięcią, huśtawki nastrojów, negatywne myśli i wybuchy emocji, ale także bóle brzucha, migreny, tiki nerwowe, wysypka, bezsenność i napady duszności - to tylko niektóre z tych dolegliwości. Część z nich próbuje walczyć z niepożądanymi objawami za pomocą leków, które z łatwością mogą prowadzić do uzależnienia.

7,5 mln dorosłych Amerykanek przyjmuje dostępne na receptę leki pobudzające i uspokajające. Ich nadużywanie znacznie wzrosło począwszy od lat 90. Do najczęściej przepisywanych preparatów należą: opiatowe środki przeciwbólowe, stymulanty i antydepresanty.

- Łatwo jest popaść w uzależnienie od leków - twierdzi Irina FirsteinIt, pracownik jednej z klinik. - Dla pracującej matki, która ma wymagający zawód, pogodzenie wszystkiego tak, aby funkcjonowało znakomicie, może być trudne. Pigułka może w danym momencie pomóc zrobić to, czego w innym wypadku nie udałoby nam się dokonać. Pomaga zrelaksować się, kiedy tego potrzebujesz i mieć energię, kiedy sytuacja tego wymaga.

Co powoduje, że stawiamy sobie tak nierealistyczne wymagania? Ogromne znaczenie mają wzorce lansowane przez popkulturę. Potwierdzają to niedawne badania Laramie Taylor i Tiffany Setters z Uniwersytetu Kalifornia.

Podczas eksperymentu badani oglądali fragmenty hollywoodzkich filmów, przedstawiające różne typy bohaterek: piękne i nieatrakcyjne, agresywne i łagodne.

Angelina Jolie w "Tomb Raider" była przykładem kobiety agresywnej i atrakcyjnej. Kathy Bates w filmie "Barwy kampanii" była również agresywna lecz mniej atrakcyjna. Rola Angeliny Jolie w filmie "Oszukana" to przykład bohaterki pięknej i łagodnej, a Kathy Bates w "Smażonych zielonych pomidorach" gra osobę niezbyt atrakcyjną, ale obdarzoną łagodnym charakterem.

Następnie uczestnicy wypełniali ankiety dotyczące oczekiwań wobec kobiet. Między innymi odpowiadali na pytanie, czy dana postać byłaby dobrym wzorcem do naśladowania. Okazało się, że atrakcyjna i agresywna bohaterka jest postrzegana lepiej.

Badani, którzy oglądali agresywną i atrakcyjną protagonistkę, wykazali znacznie większe oczekiwania wobec kobiet. Wzorcowa kobieta powinna być niezwykle piękna i opiekuńcza, a zarazem przebojowa, niezależna i ambitna. Powinna w doskonały sposób łączyć w sobie cechy stereotypowo męskie i stereotypowo kobiece. Co ciekawe, kobiety biorące udział w badaniu okazały się bardziej wymagające.

A jak wygląda sytuacja kobiet w Polsce? Z badań dotyczących m.in. potrzeb i stylu życia współczesnych kobiet, jakie zostało przeprowadzone w 2009 r. na zlecenie firmy Bayer Schering Pharma wynika, że Polki należą do jednych z najbardziej ambitnych mieszkanek Europy.

Dla Polek niemal w równym stopniu liczy się rodzina (98 proc.), doskonały wygląd (97 proc.) i kariera (92 proc.). W pierwszych dwóch kategoriach Polki uzyskały najwyższe wyniki w Europie, w przypadku ambicji zawodowych dały się wyprzedzić tylko Portugalkom (95 proc.).

Ale nie jest prawdą, że polskie superkobiety nie chcą z niczego zrezygnować - Polki znalazły się wśród kobiet najmniej dbających o zdrowie.

Od treningu asertywności po wyprawę na zakupy - psychologowie zalecają superkobietom wiele pomocnych strategii. Warto nauczyć się prosić o pomoc i rozdzielać zadania. Dlaczego dzieci i mąż nie mieliby pomóc w domu? Czy mieszkanie naprawdę musi być idealnie wysprzątane przez 24 godziny 7 dni w tygodniu? Czy naprawdę obiad zawsze musi być podany o tej samej godzinie?

Aby przezwyciężyć syndrom superkobiety, trzeba zastanowić się nad swoimi potrzebami i nad tym, z czego możemy zrezygnować, aby zyskać trochę czasu wyłącznie dla siebie.

Izabela Grelowska