Zabawy rozwijające kreatywność dziecka
Czy ty także jesteś jednym z tych rodziców, którzy, chcąc oszczędzić dziecku rozczarowań i trudów, wykonują za nie wiele czynności? To jeden z najczęstszych błędów, jaki popełniają rodzice w procesie wychowawczym. Wspierając samodzielność i kreatywność malucha, uczysz go pewności siebie, umiejętności podejmowania decyzji oraz brania za nie odpowiedzialności. Dajesz mu poczucie, że jego zdanie jest ważne. To fundamenty, na których twoje dziecko zbuduje swoją niezależność, pewność siebie i asertywność, stając się samodzielnym i kreatywnym dorosłym.
Najlepsze, co możesz zrobić dla dziecka, to wspierać jego kreatywność. To cecha, którą ma każdy maluch - można ją rozwijać albo całkowicie zatracić. A jest to zdolność przydatna w całym procesie edukacji oraz w życiu. Na naszą kreatywność mają wpływ, oczywiście, geny (choć w niewielkim stopniu, bo jest to ok. 20 proc), ale także - w dużo większym stopniu - wychowanie i otoczenie, w jakim dorastamy. Tę cechę można i należy ćwiczyć od samego początku, wybierając rodzaje aktywności, które ją stymulują.
Jak się bawić z niemowlakiem (0-3 miesiące)
Zabawa jest doskonałym sposobem na budowanie i kształtowanie więzi między dzieckiem a rodzicem, a także sposobem na stymulację mózgu, pobudzanie kreatywności i rozwój malucha. Zabawa to dla niemowlęcia także sposób poznawanie świata - dotykając i oglądając różne przedmioty dziecko się uczy, słuchając i patrząc na innych naśladuje ich gesty i słowa. W ten sposób poznaje dźwięki, kolory, kształty.
Zabawa lusterkiem - niemowlę widzi w lusterku kształt, ale nie rozpoznaje w nim siebie - z zaciekawieniem więc będzie nie tylko obserwowało własną twarz i kształt, ale także będzie próbowało wykonywać gesty. To zabawa, która uczy koncentracji i samoświadomości, wzmacnia także mięśnie karku - ćwiczenie pomocne w trudnym zdaniu dźwignięcia główki, które maluch lada chwila będzie musiał wykonać.
Rowerek - trzymając maluszka za nóżki wykonuj ruchy naśladujące jazdę na rowerze. Przyspieszaj i zwalniaj. To nie tylko świetna zabawa i ćwiczenie mięśni nóg, ale trik, który można wykorzystać podczas zmiany ubranka lub pieluchy, za czym niemowlęta nie przepadają.
Podróżnicy - trzymając dziecko na ręku kołysz go delikatnie jakby znajdował się w łodzi. Po chwili zmień sposób trzymania dziecka symulując lot samolotem. Taka zabawa wzmacnia mięśnie ciała i stymuluje rozwój mózgu.
Starsze niemowlęta (od 3 miesiąca do roku)
Echo - Od 3 miesiąca niemowlęta wydają dźwięki przygotowujące aparat mowy do nauki mowy - to tzw. gruchanie i gaworzenie. Na tym etapie rozwoju zabawą rozwijającą kreatywność oraz wspierającą rozwój aparatu mowy jest zabawa w echo. Jeśli usłyszysz dźwięki wydawane przez malucha, np. "ghyyy" staraj się je powtórzyć w różnych tonacjach. Możesz dodać do tej "rozmowy" zabawę z mimiką - robiąc różne miny. Do zabawy ze starszym dzieckiem można wykorzystywać wyrazy dźwiękonaśladowcze np. woda chlap chlap, deszcz kap kap.
Kolorowe przedmioty - to zabawa dla niemowląt powyżej 3. miesiąca życia, które opanowały już umiejętność trzymania uniesionej główki . Ułóż dziecko na brzuchu i prezentuj maskotki w różnych kolorach, najlepiej kontrastowych, możesz zamiast maskotek wykorzystać różne przedmioty, np. czerwony kubeczek, niebieski talerz, żółtą butelkę itp. - ta zabawa, oprócz stymulacji mózgu, ma wzmocnić mięśnie karku. Możesz tez wykonać koncert uderzając drewnianą łyżka w te przedmioty tak, żeby maluch nauczył się rozpoznawać różne dźwięki.
Patataj - w tę zabawę możesz się bawić z dzieckiem, kiedy będzie miało około roku. Posadź dziecko na kolanach trzymając za rączki i udawaj jazdę na koniu mówiąc "patataj". Możesz podnosić kolana tak, żeby maluch podskakiwał wyżej lub niżej. W ten sposób wzmacniasz także mięśnie grzbietu oraz całego ciała.
Przedszkolak, czyli dzieci się nie nudzą
Większość rodziców uważa, że choć kreatywność jest przydatna w życiu, to jest to cecha uwarunkowana genetycznie i nie można się jej nauczyć, a jednocześnie wspierają dzieci w jej rozwoju. Najczęstszą formą wybieraną przez rodziców dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym są zajęcia sportowe, taneczne i muzyczne a także gry edukacyjne.
Kreatywność na tym etapie rozwoju można wspierać i rozwijać poprzez zajęcia ruchowe, manualne i intelektualne, wiele z nich, łącząc różne rodzaje aktywności, aktywizuje wszystkie te obszary.
Koraliki, papier, patyczki - czyli zróbmy to sami. Laurki, wyklejanki, figurki z masy solnej, lepienie z plasteliny lub modeliny, ludziki z kasztanów i żołędzi to nie tylko świetna zabawa dla przedszkolaka, ale także prosty sposób na pobudzenie jego kreatywności.
Przesypywanie ziaren - zabawa wykorzystująca myśl pedagogiczną Marii Montessori pobudzająca zmysł orientacji i dotyku. Różnego rodzaju ziarna (różnej wielkości i koloru - soczewica, fasola czerwona, biała, groch, ryż itp.) przesypujemy do różnego rodzaju pojemników ( także różnej wielkości i koloru - słoiki, miseczki, pudełka). Od fantazji dziecka zależy, w jaki sposób posegreguje ziarenka. Ta zabawa dodatkowo stymuluje zdolności manualne dziecka i koordynację wzrokowo-ruchową.
Literkowa zabawa - można się w nią bawić zawsze i wszędzie. Polega na wymyślaniu historyjek ze słów zaczynających się na tę samą literę, np. Balbina Bąbelek podróżowała Balonem do Białegostoku. Była bardzo biegła w sterowaniu balonem. Itd.
Zróbmy razem kolację - rodzice, bojąc się o dzieci, często nie pozwalają im wykonywać wielu czynności. Dla przedszkolaka pomoc w kuchni podczas przygotowywania posiłku to nie tylko nauka, ale też świetna zabawa. Pozwól dziecku posmarować masłem kromki chleba i z podanych przez ciebie produktów skomponowanie kanapek. Ugniećcie razem ciasto, uformujcie pulpeciki lub knedle. Jest szansa, że przyszły zdobywca gwiazdki Michelin, tak właśnie będzie wspominał początki swojej kulinarnej przygody.
Kartonowy statek - kartonowe podło, do którego zmieści się dziecko może być tym, co podpowie mu wyobraźnia - pirackim statkiem, czołgiem, pałacem czy rakietą kosmiczną. Minusem jest nietrwałość zabawki, plusem łatwość w zdobyciu kolejnej. To świetna zabawa rozwijająca kreatywność i wyobraźnię. Pudło można samodzielnie pomalować, np. odbijając zamoczone w farbie dłonie albo stempelki zrobione z ziemniaków.
Szkoła nie jest kreatywna?
Z badań przeprowadzonych w 2012 r. przez Uniwersytet Łódzki i firmę Librus wynika, że nauczyciele uważają, że kreatywność jest przydatną cechą pomagającą w nauce wszystkich przedmiotów. Polscy pedagodzy są zgodni, że można się tej cech nauczyć i równie zgodni w przekonaniu, że szkoła jej nie rozwija stawiając na sztampowe ale pewne rozwiązania. Ci sami nauczyciele przyznają, że, mimo kursów szkoleń, przekazują wiedzę w sposób tradycyjny bez dbania o rozwój kreatywności uczniów.
Młodzi ludzie w wieku szkolnym najchętniej rozwijają kreatywność poprzez korzystanie z nowych technologii - programy i aplikacje pozwalające na tworzenie własnych treści, komponowanie muzyki, tworzenie rysunków i animacji. Pokolenie Y nazywane digital natives to najbardziej aktywni użytkownicy Internetu. Ale wspierać ich kreatywność można nie tylko poprzez podsuwanie przydatnych programów i aplikacji, ale także aktywizując ich działania w realnym świecie.
Odgrywanie ról - to zabawa, którą nauczyciel może zaproponować uczniom, podczas czasu wolnego w świetlicy lub w domu. Zabawa w odgrywanie ról uczy empatii, wczuwania się w czyjąś sytuację, rozwiązywania problemów i umożliwia spełnianie ról społecznych, stawianie się na czyimś miejscu.
Komplementy - zabawa grupowa. Imiona wszystkich dzieci napisane na karteczce wrzuć do koszyka, każde dziecko losuje karteczkę z imieniem i wylosowanej osobie muszą powiedzieć komplement.
Narysuj mnie - Na kartce papieru napisz swoje imię i narysuj zarys sylwetki. Podaj kartkę kolejnej osobie tak, żeby kartka przechodziła do kolejnych osób. Każda z nich powinna narysować coś, co jej się z tobą kojarzy, np. korale, fryzura, zielone spodnie itp.
Zabawy z dziećmi to także ogromne pole do popisu dla kreatywności dorosłych. To nie tylko poznawanie dziecięcego świata, budowanie i wzmacnianie relacji z nim, ale także świetne ćwiczenie dla mózgu dorosłych. Zabawy te wymagają sporo elastyczności, także intelektualnej. Ale są też, bardzo często, po prostu dużą frajdą.
Wspieranie dziecięcej kreatywności to inwestowanie w ich przyszłość, wyrabianie zmysłu obserwacji i dostosowania się do warunków, nieszablonowego myślenia i kroczenia mniej uczęszczanymi ścieżkami, wyrabianie samodzielności i nauka pewności siebie. To najlepsze, co możesz dać dziecku. Zachęcaj malucha do poznawania nowych rzeczy, pozwalając mu także na potknięcia - w myśl powiedzenia: Jak się nie przewrócisz, to się nie nauczysz. Porażki to także lekcja. A nauka samodzielności z pewnością zaprocentuje w przyszłości.
