Dlaczego po kawie chce mi się spać i czuję zmęczenie? Oto odpowiedź
Wiele osób nie wyobraża sobie poranka bez wypicia kawy, która pobudza układ nerwowy i mózg, dodając energii i chęci do działania. Jednak niektórzy „kawosze” zauważają u siebie zmęczenie i senność zaraz po skosztowaniu tego napoju. Dlaczego tak się dzieje?
Dlaczego kawa pobudza?
Składnikiem, który daje nam "zastrzyk energii" po wypiciu kawy, jest oczywiście kofeina. Ten naturalny stymulant, będący zarazem substancja psychoaktywną i mającą duży wpływ na działanie i pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego.
Dostarczona do organizmu kofeina blokuje receptory adenozyny, jednocześnie zwiększając produkcję katecholamin i wydzielanie adrenaliny, dopaminy, a także serotoniny. Pokłosiem tych skomplikowanych procesów jest zmniejszenie uczucia zmęczenia psychicznego i fizycznego, a ponadto usprawnienie pracy mózgu, dzięki czemu poprawia się m.in. koncentracja.
Rzecz jasna, efekt pobudzenia kofeiną mija po kilku godzinach, ale u niektórych osób zdecydowanie szybciej i wówczas odczuwają one ponowne zmęczenie i senność.
Dlaczego po kawie chce mi się spać i czuję zmęczenie?
Choć zawarta w kawie kofeina posiada właściwości pobudzające, to jednak niektóre osoby pijące ten napój szybko odczuwają zmęczenie i senność. Spadek energii po wypiciu kawy ma związek ze wspomnianą już adenozyną. Wzrost poziomu adenozyny oznacz dla mózgu spowolnienie aktywności nerwowej.
Kofeina łączy się z receptorami adenozyny, a te z kolei przekazują do mózgu informację o zmęczeniu. Rzecz jasna, kofeina hamuje funkcjonowanie adenozyny, ale związek nadal jest wytwarzany, choć w mniejszych ilościach. Natomiast, gdy poziom kofeiny spada, wzrasta działanie adenozyny, mającej bezpośredni wpływ na obniżenie aktywności nerwowej w mózgu. To właśnie wtedy czujemy znużenie, dekoncentrację, zmęczenie i senność.
Jeśli regularnie spożywamy duże dawki kofeiny, wówczas istnieje ryzyko, że wzrośnie produkcja adenozyny, poczujemy zmęczenie, sięgniemy po kolejną filiżankę kawy, mając nadzieję, że ta nas pobudzi, ale efekt będzie dokładnie odwrotny. Należy podkreślić, że efektywne działanie kofeiny może być różne w zależności od organizmu.
Innym czynnikiem, który może wpływać na uczucie zmęczenia po wypiciu kawy, jest kortyzol, którego poziom w organizmie wzrasta w sytuacjach stresowych. Wypijając kawę, podnosimy poziom tego hormonu, a zbyt długie utrzymywanie się kortyzolu na wysokim poziomie i następie jego spadek może prowadzić do odczuwania zmęczenia i senności.
Nie bez znaczenia na samopoczucie po wypiciu kawy ma również cukier dodawany do tego napoju lub dostarczany organizmowi w formie słodkiej przekąski spożywanej w towarzystwie kawy. Cukier może dawać chwilowy, bardzo krótki efekt pobudzenia, ale zarazem jest on znacznie szybciej przetwarzany niż kofeina, co powoduje spadek energii.
