Mięśniaki macicy - jak je leczyć?

Niecała 1/3 kobiet, u których wykrywane są mięśniaki macicy (zwane również włókniakami lub włókniakomięśniakami) doświadcza na tyle silnych objawów, by szukać pomocy u lekarza. Ale problem jest znacznie częstszy – te guzy wykrywane są u 80% kobiet w wieku rozrodczym. Przejawy mięśniaków są niecharakterystyczne - problemy z zajściem w ciążę czy jej donoszeniem (27%) oraz obfite miesiączki (30%), ból w podbrzuszu, mogą wskazywać na inne – również bardziej poważne schorzenia. Z tego powodu konieczne jest wykonanie badań u ginekologa, jak USG przezpochwowe, histeroskopia czy rezonans magnetyczny i tomografia, które umożliwiają ich rozpoznanie. 

Nie tylko operacje radykalne, czyli jakimi metodami można leczyć mięśniaki macicy

Chociaż włókniakomięśniaki tylko u 1/1000 osób stają się nowotworami złośliwymi, według amerykańskiego Biura ds. Zdrowia Kobiet, nieleczone wciąż rosną - o około 1/3 rocznie. - Objawy, gdy już się pojawią, nie znikną bez interwencji z zewnątrz. Na szczęście, nowoczesne metody leczenia mięśniaków macicy nie wymagają oddania się w ręce chirurga - mówi specjalista serwisu Tourmedica.

Chirurgiczne leczenie mięśniaków macicy - miomektomia

Ta metoda leczenia mięśniaków macicy jest stosowana od wielu lat, ale została znacznie udoskonalona. Dawniej jedynym sposobem, by usunąć mięśniaki, było wykonanie nacięcia w linii bikini, a chirurg rozpoznawał mięśniaki za pomocą palpacji (dotykania macicy). Wiele zatem zależało od jego doświadczenia. Dzisiaj śródoperacyjna ultrasonografia umożliwia precyzyjne wykrycie wszystkich mięśniaków. W badaniu opublikowanym w Fertility and Sterility w 2010r. okazało się, że zastosowanie ultradźwięków pozwoliło na wykrycie jeszcze 46 mięśniaków, które nie były wyczuwalne przez chirurgów. Ponadto, w zależności od położenia mięśniaka, można wykonać zabieg drogą laparoskopową (mięśniaki śródścienne), lub histeroskopową (mięśniaki podśluzówkowe).

Usunięcie macicy

Chirurgiczne usunięcie macicy wydaje się wyjściem ostatecznym, jednak gwarantuje 100% skuteczność. Do zabiegu kwalifikują się te pacjentki, które przebyły już menopauzę, albo nie chcą mieć dzieci, lub przy wyjątkowo dużych mięśniakach (gdy macica jest powiększona do wielkości odpowiadającej 12 tygodniowi ciąży).

Embolizacja tętnic macicznych (UAE – uterine artery embolization)

Techniki radiologii interwencyjnej stanowią mniej inwazyjną alternatywę dla konwencjonalnych zabiegów. Embolizacja tętnic macicznych polega na odcięciu dopływu krwi do mięśniaka poprzez zamknięcie jednej lub obu tętnic macicznych. Metoda ma jednak sporo wad, a ok. 28%-32% kobiet, poddanych embolizacji, musi w przyszłości poddać się kolejnym zabiegom. Dlatego zalecana jest głównie tym paniom, u których wykonanie operacji nie jest możliwe.

Niszczenie włókniaków macicy ultradźwiękami i falami radiowymi

Obie metody uważane są za małoinwazyjną alternatywę dla miomektomii. Najlepszymi kandydatkami do operacji są te z kobiet, u których występują intensywne krwawienia miesiączkowe, związane z obecnością mięśniaków macicy. Różnica między zabiegami polega na tym, że w przypadku ultradźwięków do ukierunkowania jej wiązki wykorzystywany jest rezonans magnetyczny, natomiast w przypadku fal radiowych – badanie USG. Ablacja mięśniaków za pomocą fal radiowych jest odpowiednia również w przypadku mięśniaków uwapnionych, o wymiarach do 10 cm. FDA nie zarejestrowała jak dotąd tej metody do leczenia niepłodności. W trakcie badań są również nowe metody jak mioliza (wykorzystująca elektrody), kriomioliza (zamrażanie), oraz termoterapia laserowa.

Terapia hormonalna w leczeniu mięśniaków macicy

Mniejsze mięśniaki, których obecność wiąże się z obfitymi miesiączkami, mogą być leczone farmakologicznie. Służą do tego wkładki domaciczne, uwalniające hormony płciowe (np. Mirena). Zawarty w nich lewonorgestrel zmniejsza mięśniaki i hamuje ich dalszy wzrost, jak ujawnia badanie kliniczne, przedstawione na XIV Kongresie FIGO. Tabletka antykoncepcyjna może zmniejszyć intensywność krwawień, jednak nie ma wpływu na rozmiary mięśniaków. Alternatywnie stosowana jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ), w formie plastrów lub doustnej. Jednak zaprzestaniu terapii dolegliwości często nawracają. Niewielka ilość dowodów na temat skuteczności hormonalnego leczenia mięśniaków macicy ogranicza jej stosowanie.

Naturalne metody na włókniaki macicy - czy są skuteczne?

Zioła, środki homeopatyczne czy modyfikacja stylu życia również były przedmiotem badań. Chociaż niektóre z nich dawały interesujące wyniki, wiele nie spełniało wymagań, stawianych nowoczesnym badaniom klinicznym, a skuteczność nierzadko nie była porównywana nawet z placebo. Ich działanie nie odbiega od terapii hormonalnej – mogą zmniejszać mięśniaki i objawy im towarzyszące, ale nie eliminują ich całkowicie. Przykładowo - w 2010r. International Journal of Women’s Health opublikowało badanie, w którym podawanie ekstraktu z zielonej herbaty po 4 miesiącach zredukowało rozmiar włókniaków oraz objawów o 1/3, ale u żadnej kobiety, uczestniczącej w badaniu, nie doszło do ich zaniku.

Jak zalecają specjaliści, jeśli macica nie jest znacznie powiększona, i nie występują objawy, leczenie mięśniaków nie jest konieczne. Przy obecności symptomów, które mogą się wiązać z obecnością mięśniaków, „przeczekanie” problemu go nie rozwiąże – a może wręcz go pogłębić. Warto się zatem oddać w ręce specjalisty, który zaproponuje najlepszą dla nas metodę leczenia.