Jak walczyć z bólem
Jest przykrym doznaniem, ale bywa pożyteczny. Sygnalizuje bowiem, że w organizmie dzieje się coś złego.
Gdy przyłożymy rękę do płomienia świecy, odruchowo ją cofamy, bo odczuwanie wysokiej temperatury ostrzega przed poparzeniem. Sygnał wysyłany przez receptory bólowe mówi - uciekaj, bo stanie się coś złego.
Odczuwanie bólu jest wrażeniem subiektywnym. Bodźce bólowe o tym samym natężeniu każdy człowiek będzie nieco inaczej odbierał. Zależy to od właściwości organizmu, od tzw. progu czucia i tolerancji bólu, wcześniejszych doświadczeń w tym zakresie, a także czynników społecznych i kulturowych. Ta sama osoba inaczej będzie przeżywała ból ostry i przewlekły, choć będzie on miał takie samo natężenie.
Różne rodzaje bólu
Wyróżnia się dwa zasadnicze źródła powstawania bólu. Ból receptorowy to taki, który powstaje w uszkodzonych tkankach. Układ nerwowy odbiera wtedy informację, że doszło do uszkodzenia mechanicznego, termicznego, chemicznego, rozwinął się stan zapalny albo powstał guz itp.
Nieco inny jest ból neuropatyczny. Powstaje w wyniku uszkodzenia komórek nerwowych, czyli neuronów. Informuje już nie o tym, że są uszkodzone tkanki, ale że sam układ nerwowy źle funkcjonuje.
Jak go łagodzić?
Są bóle, które doskonale rozpoznajemy. Wiedząc, że to nic groźnego, możemy z nim walczyć samodzielnie. Ból głowy, który pojawia się sporadycznie (tzw. napięciowy) jest zwykle następstwem silnego stresu, zmęczenia, gorączki, lęku lub przeciążenia organizmu. Odczuwamy wtedy napięcie skóry w okolicy głowy i szyi. W takiej sytuacji wystarczy tabletka paracetamolu, krótki odpoczynek, relaks.
Jeśli ból głowy jest wywołany migreną, trzeba udać się do neurologa. Leczenie wymaga ustalenia przyczyny dolegliwości i odpowiedniej terapii. Niekiedy także zmian w diecie. Pomocy u lekarza należy szukać także wtedy, gdy ból głowy jest spowodowany chorobami zatok.
Bóle mięśni mogą wystąpić przy infekcji wirusowej, bakteryjnej, po przeciążeniu. Ulgę przyniesie aspiryna.
Bóle po urazie, np. uderzeniu, też możemy sami leczyć. Oprócz środków przeciwbólowych zastosujmy zimne lub ciepłe okłady, żele przeciwbólowe.
Ból miesiączkowy to efekt nadmiernych skurczy mięśnia macicy. Utrzymuje się zwykle 2 dni, a panie skutecznie sobie z nim radzą, zażywając np. NO-SPA.
Środki rozkurczowe mogą być skuteczne także przy nerwobólach, do których zalicza się m.in. kolki jelitowe.
Kiedy do lekarza?
Jeśli ból utrzymuje się dłużej niż 3 dni, towarzyszy mu gorączka, nudności, wymioty, zawroty głowy - koniecznie trzeba iść do lekarza. Podobnie przy silnym bólu w klatce piersiowej, ostrym bólu oka czy brzucha. Takie dolegliwości mogą świadczyć o rozwijaniu się poważnej choroby.
W leczeniu bólu stosuje się także metody niefarmakologiczne. Są to m.in. blokady nerwów. A także akupunktura - także w zmodyfikowanych wersjach, np. elektroakupunktura (stymulacja prądem) i laseropunktura (oddziaływanie laserem). W poradniach leczenia bólu wykorzystuje się też stymulację elektryczną rdzenia kręgowego i termolezję (przerwanie drogi bodźców bólowych wysoką temperaturą).
kons.: dr Grzegorz Borstern, internista
