Zasady układania krawężników wokół domu

Krawężniki i ozdobne obrzeża betonowe w postaci palisad to najczęściej wybierane elementy oporowe stosowane wokół domów jednorodzinnych. Ich użycie jest konieczne w przypadku podwyższonych powierzchni komunikacyjnych takich jak podjazdy, chodniki, ścieżki czy tarasy oraz ganki wykonane z kostki brukowej.

Obrzeża zapobiegają rozsuwaniu się płyt chodnikowych oraz kostki brukowej pod wpływem obciążenia powierzchni komunikacyjnych ruchem samochodowym, a nawet pieszym. Obrzeża i palisady chronią także wrażliwe na uszkodzenia krawędzie nawierzchni.

Krawężniki betonowe i ozdobne obrzeża stosuje się także do wydzielania stref w ogrodzie, np. rabat warzywnych czy kwiatowych. Mimo że pełnią wówczas jedynie funkcję dekoracyjną, ich układanie przebiega niemal identycznie jak wówczas, kiedy stanowią obrzeża podjazdów czy chodników.

Na rynku dostępne są krawężniki ogrodowe wykonane z różnych materiałów. Obok najbardziej popularnych, betonowych, można wybrać obrzeża granitowe (foremne i nieforemne, ciosane) czy tzw. rolbordery z drewna lub tworzywa.

Krawężniki różnią się nie tylko materiałem wykonania, lecz także kształtem. W zależności od potrzeb można nabyć zarówno najbardziej popularne obrzeża proste, jak i skośne czy łukowe. Warto podkreślić, że w przypadku biegu ścieżki czy podjazdu po łuku nie zawsze da się zastosować elementy gotowe - jest to zależne od promienia łuku. W takim przypadku należy odpowiednio dociąć krawędzie prostych obrzeży tak, żeby uzyskać pożądany kształt linii krawężnika.

Żeby krawężniki i palisady prezentowały się atrakcyjnie, służyły przez długie lata i spełniały swoje zadanie, muszą być odpowiednio zamontowane.

Prace przy osadzaniu krawężników należy zacząć od zgromadzenia potrzebnych materiałów. Poza obrzeżami w odpowiedniej liczbie, potrzebny będzie również cement oraz piasek.

Układanie krawężników nie wymaga wielu narzędzi. Można je przeprowadzić wyłącznie przy użyciu szpadla, sznurka i szpilek, pacy oraz młotka gumowego i poziomicy. Jeśli jednak inwestor dysponuje betoniarką - ułatwi to przygotowanie mieszanki betonowej niezbędnej do osadzenia obrzeży w gruncie.

Układanie obrzeży betonowych, podobnie zresztą jak granitowych, należy zacząć od wyznaczenia biegu obrzeży i ich wysokości za pomocą sznurka i szpilek. Docelowa wysokość krawężników zależy od kilku czynników:

·        zaplanowanej wysokości obrzeża w przypadku kiedy nie stanowi ono krawędzi podjazdów czy chodników. W tym przypadku należy zwrócić uwagę na to, żeby krawężnik był osadzony w betonie do około połowy wysokości - inaczej wygrodzenie nie będzie stabilne;

·        wysokości ławy betonowej pod krawężnikami;

·        poziomu powierzchni podjazdu, chodnika czy tarasu.

W przypadku podjazdów i chodników stosuje się zasadę, że docelowo są one niższe niż poziom powierzchni o 1 cm, a przy tarasach - o 0,5 cm.

Po wytyczeniu wysokości i biegu obrzeża, należy wykonać wykop na odpowiednią głębokość i szerokość. Wykop powinien być szerszy od krawężnika o około 10 cm z każdej strony. Warto pamiętać o zasadzie, że obrzeża układa się jako pierwsze - jeszcze przed ułożeniem podbudowy i podsypki pod kostkę czy inną nawierzchnię.

Kolejnym krokiem przy układaniu obrzeży jest przygotowanie mieszanki betonowej. Fachowcy, którzy na co dzień zajmują się układaniem kostki oraz krawężników, zalecają różne rodzaje cementu, frakcje piasku od 0 do 0,2 albo 0,4 mm i różne proporcje piasku do cementu. Zwykle będzie to 4:1 lub 6:1. Uzyskany w ten sposób beton przeznaczony do mocowania krawężników zawsze stosowany jest jako półsuchy.

Po przygotowaniu mieszanki, należy wyłożyć ją do wcześniej przygotowanego wykopu, tworząc 10-20 cm warstwę betonu. Następnym krokiem jest osadzenie krawężników poprzez wsunięcie ich w beton na głębokość 5-15 cm oraz obrobienie ich mieszanką od strony zewnętrznej chodnika czy podjazdu. Obrabianie polega na gładzeniu nałożonego betonu pacą.

Krawężniki należy umieszczać w mieszance z należytą starannością - pilnować pionów oraz jednakowej wysokości wyznaczonej wcześniej przez sznurek. Do wyrównywania każdego z krawężników natychmiast po osadzeniu przydatna będzie oczywiście poziomica i młotek gumowy. Warto wiedzieć, że wyrównywanie za pomocą młotka zaczyna się zawsze od strony wolnej elementu, a nie tej krawędzi, która graniczy z poprzednio zamontowanym obrzeżem. W ten sposób unika się wyszczerbienia i ukruszenia krawędzi, kiedy sąsiadujące krawężniki umieszczone są zbyt blisko siebie.

Obrzeża i palisady układa się przy zachowaniu spoin o szerokości około 3 do maksymalnie 10 mm. Spoiny pozostawia się otwarte, nie stosuje się fugowania.

Ceny krawężników i palisad są dość zróżnicowane, nawet w przypadku najbardziej popularnych obrzeży betonowych. Krawężniki drogowe należą zdecydowanie do najdroższych i kosztują ponad 35 zł za szt. (egzemplarze o długości 100 cm). Nieco tańsze są krawężniki najazdowe stosowane do budowy wjazdów - w dobrych hurtowniach materiałów budowlanych takich jak np. Bricoman, można je kupić już za niecałe 27 zł za szt. o długości 220 cm.

Delikatniejsze palisady ozdobne to koszt około 18 zł za 1 egzemplarz o długości 57 cm. Zdecydowanie najtańsze są obrzeża o sześciennym kształcie i 100 cm długości. Za szare trzeba zapłacić nieco ponad 10 zł, a za kolorowe - o 2 zł więcej.