Wszystko, co powinieneś wiedzieć o filtrach, żeby dobrze wybrać oczyszczacz powietrza

Filtr węglowy radzi sobie z substancjami lotnymi, HEPA usuwa pyły zawieszone, światło ultrafioletowe zabija mikroorganizmy - znaleźć informacje na temat filtrów oczyszczaczy powietrza jest łatwo, czasem jednak trudno je zrozumieć. Dla tych, którzy nie mają ochoty na zgłębianie tematu filtrów, ważna podpowiedź: skuteczność filtracji wpływa na wydajność dostarczania czystego powietrza, określanej współczynnikiem CADR. To jest ta informacja, na którą warto zwrócić uwagę wybierając oczyszczacz. Dla tych, którzy chcą wiedzieć więcej, przygotowaliśmy małe kompendium wiedzy na temat filtrów.

W wielu oczyszczaczach powietrza jest to standardowy pierwszy filtr. Wychwytuje on największe zanieczyszczenia takie jak cząsteczki kurzu, włosy, naskórek, sierść zwierząt itp. Ma chronić pozostałe filtry przed przytkaniem i koniecznością częstej wymiany. Co jakiś czas należy go wyczyścić, by zbierający się brud nie blokował przepływu powietrza przez urządzenie.

Węgiel aktywny wykorzystywany jest w filtrach, ponieważ dzięki wewnętrznej porowatej strukturze ma ogromną powierzchnię właściwą - sięga około 1500 m²/g. Drugą zaletą węgla jest jego niezwykła adsorpcja, czyli zdolność do pochłaniania substancji w ilości równającej się 20 proc. jego własnej masy. Zanieczyszczenia wpadają w pory filtra, a następnie między nimi a węglem zachodzi reakcja, dzięki czemu nie mogą już wydostać się na zewnątrz. Doskonale radzi sobie z pochłanianiem nieprzyjemnych zapachów, gazów, dymu papierosowego. Wykorzystywany jest również do wychwytywania metali ciężkich oraz związków organicznych pestycydów czy rozpuszczalników. Nie usuwa jednak smogu, kurzu, alergenów czy mikroorganizmów, dlatego w oczyszczaczach powietrza stosowany jest razem z filtrem HEPA.           

Zacznijmy od tego, że został wynaleziony na potrzeby Projektu Manhattan - programu naukowego, którego celem była konstrukcja bomby atomowej. Jest w stanie oczyścić powietrze nawet z zanieczyszczeń radioaktywnych, stąd jego nazwa: High Efficiency Particulate Air Filter, czyli filtr o wysokiej skuteczności. Obecnie wykorzystujemy go w placówkach służby zdrowia, ale też w odkurzaczach i do oczyszczania naszego domowego powietrza. Filtr zbudowany jest z mikroskopijnych włókien gęsto rozłożonych we wszystkich kierunkach, tak by wyłapywały zanieczyszczenia. Włókna te tworzą cienki arkusz, który najczęściej złożony jest w harmonijkę, dzięki czemu filtr może mieć większą powierzchnię. Skutecznie usuwa z powietrza cząsteczki o wielkości od 0,003 µm do 10 µm, a więc doskonale radzi sobie z wirusami, zarodnikami grzybów, pierwotniakami, bakteriami, kurzem czy smogiem. Co jakiś czas należy go wymienić, żywotność filtra zależna jest od producenta oraz warunków, w których działa.

Urządzenie z wbudowanym filtrem wstępnym, HEPA i z węglem aktywnym jest w stanie wychwycić prawie 100 proc. zanieczyszczeń znajdujących się w domowym powietrzu. Takie oczyszczacze oferuje marka Philips. Najnowszy sprzęt filtrujący tego producenta wyposażony jest dodatkowo w technologię skanującą powietrze 1000 razy na sekundę, która natychmiast reaguje, wyłapując zanieczyszczenia, aby oczyszczacz mógł skutecznie usuwać zanieczyszczenia. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie oczyszczacze powietrza stosują tak skuteczne filtry, nawet jeśli są określone mianem HEPA, nie zawsze jest to prawdziwa informacja. W razie wątpliwości należy zwrócić się do producenta.       

Tego typu filtr najczęściej możemy spotkać w szpitalach. Jego działanie polega na emitowaniu światła ultrafioletowego, które niszczy DNA bakterii i wirusów, a także zarodników grzybów. W związku z tym, że filtry UV nie radzą sobie ani z pyłem smogowym, ani nie są w stanie usunąć zapachów, raczej nie sprawdzą się jako domowy oczyszczacz powietrza.

Działa to tak: urządzenie zasysa powietrze, a zanieczyszczenia, które się w nim znajdują, przyklejają się do kręcących się, częściowo zanurzonych w wodzie dysków. Następnie wpadają do wody, a elektrody z jonami srebra neutralizują mikroorganizmy. Filtr wymaga częstego czyszczenia - wodę należy wymieniać, by nie rozwijały się w niej bakterie i grzyby. Taki oczyszczacz ma niską skuteczność w walce ze smogiem. Oczywiście nie chodzi tu o technologię nawilżania powietrza na zasadzie filtra absorbującego wodę, to dwie różne rzeczy.

W ostatnich latach powstały różne technologie wykorzystujące zjawisko jonizacji. Polega to na tym, że unoszące się w powietrzu pyły i bakterie są naładowane dodatnio, a jonizatory czy oczyszczacze powietrza z funkcją jonizacji wytwarzają jony ujemne, które je neutralizują. Cząstki naładowane dodatnio zostają wytrącone i osiadają na różnego rodzaju powierzchniach w pomieszczeniu - ścianach, podłogach, blatach, itp. - a więc nie są usunięte, a jedynie zneutralizowane. Jeżeli zneutralizowane cząsteczki nie zostaną mechanicznie usunięte, po pewnym czasie, pod wpływem ruchu powietrza lub pracą urządzeń elektrycznych, zmieniają swój ładunek na dodatni i ponownie zaczynają unosić się w pomieszczeniu.  Jonizator nie radzi sobie też z zapachami, a ubocznym skutkiem jonizacji jest powstawanie toksycznego dla nas ozonu, choć w przypadku najnowocześniejszych sprzętów jego ilość nie zagraża zdrowiu człowieka.

Wybór filtra i urządzenia powinien wynikać z naszych potrzeb, jednak jakość i skuteczność tych urządzeń znajduje odzwierciedlenie w ich cenie. Działanie tych najtańszych pozostawia wiele do życzenia. W warunkach domowych najlepiej sprawdzi się model, w którym powietrze przechodzi przez filtr wstępny, węglowy i HEPA. Oczyszczacze powietrza Philips z linii Dual Scan wyposażone są w trójstopniowy system filtracji i podwójny, inteligentny czujnik sprawdzający jakość powietrza 1 000 razy na sekundę. Dzięki zastosowaniu filtra wstępnego, węglowego i HEPA zdolne są usuwać cząsteczki nawet 800-krotnie mniejsze od cząsteczek wchodzących w skład smogu, eliminując aż 99,97 proc. cząsteczek o wielkości od 0,003 μm., czyli mniejszych niż najmniejszy znany wirus. Oznacza to, że są w stanie wychwycić z powietrza cząsteczki smogu o różnej wielkości (PM2.5 i mniejsze), ale także grzyby, pleśnie, wirusy, bakterie, gazy, lotne związki organiczne, pyłki roślin, alergeny roztoczy, kurz, złuszczony naskórek i sierść zwierząt domowych. System obiegu powietrza 3D ze spiralnym wylotem powietrza usuwa zanieczyszczenia w pomieszczeniu o powierzchni 20 m² w czasie krótszym niż 6 minut[1].

Ceny nowych modeli oczyszczaczy Philips wynoszą:

AC3055/50 - 2 239,00 pln

AC3059/50 - 2 239,00 pln

AC3854/50 - 2 679,00 pln

AC3858/50 - 2 679,00 pln

[1] Teoretyczny czas oczyszczania obliczany przez podzielenie CADR 500 m³/h przez rozmiar pomieszczenia 48 m³ (przy założeniu, że pomieszczenie ma powierzchnię 20 m² przy podłodze i 2,4 m wysokość.