Wieczór w raju, Lucia Berlin

"Berlin prawdopodobnie zasłużyła na Nagrodę Pulitzera"

"The New York Times"

Raj w wykonaniu Berlin w niczym nie przypomina jednak hollywoodzkiej pocztówki, a widmo setek mikrokatastrof wisi nad nim nie tylko wieczorami. Premiera 28 października.

Gdy ukazała się "Instrukcja dla pań sprzątających", Lucia Berlin od razu dołączyła do grona legend amerykańskiej literatury, zajmując miejsce obok takich mistrzów opowiadań jak David Foster Wallace, Raymond Carver czy Grace Paley. Była artystką niezwykłą, o burzliwym i pokręconym życiorysie, z którego zresztą czerpała w twórczości pełnymi garściami. Była trzykrotnie zamężna i trzy razy się rozwodziła. Urodziła czterech synów, których wychowywała samotnie. Wiele mówi się o jej alkoholizmie, ale dwie ostatnie dekady życia spędziła w trzeźwości, pisząc i ucząc pisania innych.

Opowiadania zebrane w tomie "Wieczór w raju" nigdy wcześniej nie ukazały się w polskim przekładzie. To proza bardzo oszczędna, a przez to - niepokojąco sugestywna. Jak zwykle w centrum zainteresowania autorki są kobiety. Tiny w akcie protestu siedząca na dachu z butelką burbona; Maya, zdesperowana żona narkomana; alkoholiczka Maggie, która musi zorganizować rodzinie święta - wszystkie one są po trosze Lucią. Berlin kolejny raz zabiera czytelnika w literacką podróż po wszystkich zapomnianych zakątkach Ameryki, pokazując świat diametralnie różny od hollywoodzkich pocztówek. W jej wykonaniu nawet raj ma swoją drugą, mroczną stronę i trudno oprzeć się wrażeniu, że wisi nad nim widmo nieuchronnej katastrofy.

Lucia Berlin - amerykańska pisarka, opublikowała za życia 76 opowiadań. Pierwsze utwory ukazały się, gdy miała 24 lata. Berlin pisała świetnie, ale sporadycznie przez całe lata 60., 70. i przez większość 80. Pod koniec 80., kiedy jej czterej synowie byli już dorośli, Berlin przezwyciężyła wieloletni alkoholizm (opowieści o koszmarach choroby, delirium, pijackich ciągach i czasami radościach stanowią szczególną część jej twórczości). Tworzyła aż do przedwczesnej śmierci w 2004 roku. Jedenaście lat później ukazała się "Instrukcja dla pań sprzątających". Zbiór stał się bestsellerem i znalazł się na liście dziesięciu najlepszych książek "The New York Times Book Review". Hiszpańskie wydanie (Alfaguara) ogłoszono książką roku "El País " (Madryt). Przekłady książki ukazały się lub niedługo ukażą w trzydziestu krajach. (Biografia autorki pochodzi z tekstu Stephena Emersona)

Lucia, niech ją Bóg błogosławi, była buntowniczką i niezwykłą artystką, a w młodości tańczyła. Chciałbym opowiedzieć te wszystkie historie: jak paląc skręta, zgarnęła Smokeya Robinsona z Central Avenue w Albuquerque i pojechali na jego występ do Tiki-Kai Lounge. Wróciła do domu późno, pod zapachem potu i dymu czuć było nutkę Chanel. Na zaproszenie jednego ze starszych wybraliśmy się na plemienne tańce w pueblo Santo Domingo w Nowym Meksyku. Kiedy upadł tancerz, Lucia myślała, że to jej wina. Niestety, tak samo myślało całe pueblo, bo tylko my byliśmy tam obcy. Przez lata taniec był naszym amuletem. Cała rodzina uczyła się tańczyć na plażach, w muzeach, restauracjach i klubach, jakby należały do nas, na odwykach, w więzieniach i na ceremoniach wręczania nagród, z ćpunami, alfonsami, książętami i niewinnymi. Tyle że gdybym miał opowiedzieć historię Lucii, nawet z mojej perspektywy (obiektywnej czy nie), uznano by ją za realizm magiczny. Nie ma mowy, żeby ktoś w to  wszystko uwierzył.

Mark Berlin, najstarszy syn Lucii, fragment wstępu do zbioru opowiadań "Wieczór w raju"

Wybrane polecenia:

"Wieczór w raju wskrzesza na nowo ten sam zachwyt, który pojawia się przy czytaniu Berlin po raz pierwszy."

"Financial Times"

"Berlin jest nie tylko uduchowioną kronikarką zapomnianych zakątków Ameryki, której na wpół autobiograficzne opowiadania przywodzą na myśl południowy krajobraz: spękaną, czerwoną glebę, wąwozy, melioracyjne rowy i poprzemysłowe zrujnowane miasteczka. To nie tylko pisarka, pod której piórem wybucha fraza... To także wyraźny, kobiecy głos, chropawy jak u Marleny Dietrich... Po śmierci stała się patronką każdej dziewczyny marynarza, każdej wyczerpanej matki, każdej marzycielki śniącej o biletach lotniczych. Każdej, która goni za tym, by kolejny raz złamano jej serce"

"The New York Times Book Review"

 "Wieczór w raju potwierdza, że Berlin jest jedną z bardziej niedocenianych pisarek swoich czasów"

"Entertainment Weekly"

"Berlin po mistrzowsku potrafi uchwycić kobiety w stanach kompletnej rozsypki... Świat, który opisuje, jest im wrogi, a jednak w swoich opowiadaniach z pogodą odmawia wymazania czy to kobiet, czy przemocy, która je dotyka. Zamiast tego rozdziera je na nowo, a potem skleja, tworząc zrujnowane, lecz promienne chimery, poskładane z fragmentów zbieranych w nieuczęszczanych zakątkach XX-wiecznej Ameryki"

"The Atlantic"

"Czytanie Berlin w dzisiejszych sądnych dniach, najeżonych medialnymi newsami, jest jak wakacje albo haust świeżego powietrza"

"Vanity Fair"

"Cudowna...Ta kolekcja opowiadań powinna jeszcze bardziej wzmocnić reputację Berlin jako jednej z najlepszych pisarek opowiadań XX wieku"

"Publisher’s Weekly"

Tłumaczenie: Dobromiła Jankowska