Nie grać! Śpiewać!
Śmierć, głód i pełne szlagierów występy kabaretowe - takie było życie w czeskim miasteczku Terezin podczas okupacji. Spektakl o trudnych czasach, życiu, śmierci i sztuce powstaje w Starym Teatrze w Krakowie. Reżyseruje Zbigniew Mich.
"To, co minione, nie umarło. Ono nawet jeszcze nie minęło" - powiedziała Christa Wolf i obawiam się, że pisarka wie, co mówi. Myślę, że ciągle jeszcze w każdym europejskim kraju może się udać nagonka i gorączka antysemicka, antyniemiecka, antypolska, antyserbska, itd. - w zależności od potrzeb. Jaką cenę musi zapłacić ten, kto chce się przeciwstawić manipulacji i propagandzie, wie dobrze choćby Peter Handke. Funkcjonowanie getta w Terezínie jest doskonałym przykładem manipulowania losami ludzkimi i tzw. opinią publiczną nie tylko w dyktaturach, ale i w "starych" i "nowych" demokracjach. Śledzenie tych - śmiertelnych często w skutkach, a zawsze niebezpiecznych - manipulacji wydało mi się nie tylko interesujące, ale i pouczające. No i ta zdumiewająca koncentracja w jednym miejscu śmierci i sztuki!
Postanowiłem zaprosić do współpracy Stasysa Eidrigeviciusa, gdyż jak mało kto potrafi on w swoich pracach prosto i szczególnie wyraziście, przy pomocy skromnych środków dawać wyraz nieprostym tematom i myślom. Przykładami mogą być nie tylko jego plakaty, ale też maski, które doskonale wpisują się w żywioł teatralny, a także, naturalnie, jego realizacje sceniczne. Widzowie dzisiejsi przywykli do mowy obrazów, piktogramów, ruchu kolorowych plam. Spodziewam się, że wspólnie ze Stasysem Eidrigeviciusem uda nam się odpowiedni dać obraz słowom, w których zawarte są tragiczne, a nieraz tragikomiczne losy ludzkie i może kilka myśli.
Mój nauczyciel Wiesław Górecki mawiał, że operetka przedstawia życie takim, jakie ono jest naprawdę, czyli rozśpiewane i roztańczone. Będę się starał, by spektakl o życiu w Terezínie/Theresienstadt podczas okupacji niemieckiej oddał to, jakim to życie było tam naprawdę. Śmierci i głodowi towarzyszyły występy kabaretowe pełne szlagierów, a między transportami do Oświęcimia-Brzezinki odbywały się spektakle opery dla dzieci. Będzie to więc przedstawienie rozśpiewane. Wszystkie piosenki i pieśni spektaklu powstały bądź były wykonywane w Terezínie. Clownada w getcie dawała siłę do przeżycia, była ratunkiem, ale też formą samooszustwa i maskowania absolutnej bezradności. Cieszyłbym się, gdyby te dwa oblicza sztuki i życia w Terezinie udało się oddać w spektaklu. Hasłem przedstawienia powinno być: Nie grać! Śpiewać! Spróbuję i do jednego, i do drugiego przekonać aktorów. Muzykom będę powtarzał naturalnie: Nie Śpiewać! Proszę grać!
Zbigniew Mich - reżyser, pedagog, aktor. Realizował spektakle w Opolu, Łodzi, Warszawie, Kolonii, Zurychu, a także w Telewizji Polskiej. Nauczyciel aktorstwa w szkołach aktorskich w Łodzi, Warszawie, Salzburgu, Monachium, Bochum, Essen. Prowadzi Papiertheater für Mich.
"TEREZIN" Marek MillerAdaptacja i reżyseria : Zbigniew MichScenografia: Stasys EidrigeviciusOpracowanie kompozytorskie : Mieczysław MejzaObsada: Aldona Grochal, Ewa Kaim , Katarzyna Krzanowska, Arkadiusz Brykalski, Roman Gancarczyk.Planowana premiera 19 grudnia 2008.
