Badania podczas ciąży

Dlatego, zanim zajdziesz w ciążę, powinnaś wykorzystać kilka miesięcy przed momentem kulminacyjnym na odpowiednie przygotowania.

Po pierwsze - skontroluj, w jakim stanie jest twoje zdrowie. Odwiedź ginekologa, stomatologa i internistę. Koniecznie zaszczep się przeciwko różyczce (jeśli nie przebyłaś tej choroby), a także przeciwko grypie, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i tężcowi. Zrób analizę moczu i zbadaj morfologię krwi. Jeśli ciąża Cię zaskoczyła to, im wcześniej zorientowałaś się, że będziesz mamą, tym lepiej. Pierwsze trzy miesiące ciąży są bardzo istotne - wtedy rozwijają się prawie wszystkie narządy dziecka. Nieświadomie można narazić jego życie na ryzyko. Przez 9 miesięcy czeka cię wiele badań. Nie rezygnuj z nich dla dobra swojego i dziecka. Współczesna aparatura stosowana w położnictwie pozwala bezpiecznie monitorować rozwój płodu i w porę wykrywać wszelkie komplikacje. Regularne wizyty u wybranego lekarza, sprawią, że ze spokojem będziesz oczekiwać porodu.

Testy i pierwsze badania

Zanim ciążę potwierdzi ginekolog (po dwóch, trzech tygodniach), możesz sama w domu wykonać test ciążowy (dostępny w aptekach, daje 98 - 99 procent pewności) lub poddać się laboratoryjnemu testowi krwi. Wybór lekarza, który pomoże Ci szczęśliwie przejść przez cały okres ciąży, to sprawa bardzo istotna. Powinna to być osoba, która poświęci Ci wystarczająco dużo czasu, odpowie na różne wątpliwości, objaśni swoje postępowanie. Dobrze, aby wybrany lekarz był zawsze w razie potrzeby "pod ręką". Zapytaj, czy będziesz mogła do niego zadzwonić o każdej porze dnia i nocy. Kieruj się również odległością pomiędzy swoim mieszkaniem a jego gabinetem. W krytycznej sytuacji liczy się przecież każda sekunda.

Podczas pierwszej wizyty u lekarza czeka Cię krótki wywiad - przypomnij sobie wcześniej, kiedy dokładnie miałaś ostatni okres, ile dni trwają Twoje cykle, jakie ciężkie choroby i operacje już przechodziłaś, jak znosiłaś poprzednią ciążę i poród (jeśli zostaniesz mamą kolejny raz). Otrzymasz od lekarza Kartę Przebiegu Ciąży - od tej pory musisz mieć ją przy sobie zawsze, nie tylko podczas kontrolnych badań. W widocznym miejscu wpisz na niej numer telefonu swojego lekarza i rodziny. Lekarz poinstruuje Cię również, jakim badaniom musisz się poddać przed następną wizytą (m.in. badanie moczu, krwi - morfologia i w razie potrzeby oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh, cytologia). Zmierzy Ci ciśnienie, zważy i przeprowadzi badanie przez pochwę. Dowiesz się również, jak często będziecie się od tej pory spotykać i z jakimi wynikami badań, masz przychodzić na te wizyty. Te częste analizy moczu i morfologii krwi są konieczne, gdyż pozwalają w porę wykryć zaburzenia pracy nerek, infekcje dróg moczowych, anemię czy zatrucie ciążowe. Podczas tych spotkań lekarz będzie również słuchał tętna płodu i określał jego ułożenie.

Badania w I trymestrze

W pierwszym trymestrze ciąży na ogólne badania ginekologiczne powinnaś zgłaszać się co 4 tygodnie. Podczas tych wizyt lekarz zmierzy ci także ciśnienie tętnicze krwi i zważy. Do karty przebiegu ciąży wpisze wyniki badań moczu, morfologii krwi oraz oznaczony poziom glukozy we krwi na czczo. W tym okresie będziesz musiała się też poddać cytologii szyjki macicy i badaniu bakteriologicznemu oraz badaniu grupy krwi (jeśli do tej pory tego nie zrobiłaś i nie masz odpowiedniej adnotacji w dowodzie osobistym). W pierwszym trymestrze ciąży wykonywane jest pierwsze badanie USG (przez pochwę) oraz pierwsze badania serologiczne OWA (w kierunku kiły) i HBS (w kierunku żółtaczki zakaźnej).

Badania w II trymestrze

Nadal co 4 tygodnie zgłaszasz się na wizytę u ginekologa (pomiar ciśnienia krwi, wyniki analizy krwi i moczu). Poddajesz się drugiemu badaniu USG (sondą brzuszną). Lekarz może także zalecić - zwłaszcza kobietom po 35. - 37. roku życia - badania w ramach diagnostyki prenatalnej.

Badania w III trymestrze Wizyty u ginekologa są częstsze - co 2-3 tygodnie, a przed samym porodem nawet co kilka dni (tak jak wcześniej pomiar ciśnienia krwi, wagi ciała, wyniki badania krwi i moczu). Po raz trzeci idziesz na badanie USG. W tym okresie wykonuje się też test obciążenia glukozą , który pozwala wykryć cukrzycę. Pod koniec ciąży przeprowadza się badania kardiotograficzne. Jeśli decydujesz się na poród ze znieczuleniem zewnątrzoponowym - należy wcześniej zbadać krzepliwość krwi (obniżona krzepliwość jest przeciwwskazaniem) i wykonać badanie EKG. Po 35. tygodniu ciąży powinnaś koniecznie powtórzyć badania OWA oraz HBS i mieć wyniki tych badań zawsze przy sobie. Jeśli bowiem nagle trafisz do szpitala bez aktualnych badań OWA i HBS, to będziesz niestety skierowana na oddział zakaźny.

Badanie ultrasonograficzne

- dzięki niemu w diagnostyce położniczej i ginekologicznej w ciągu ostatnich 20 lat dokonał się ogromny postep. USG umożliwia nie tylko zobaczenie na ekranie nie narodzonego jeszcze malucha, ale przede wszystkim pozwala wykryć zaburzenia w rozwoju ciąży. W czasie badania ultradźwięki, niesłyszalne dla ludzkiego ucha, powracają w postaci echa odbite od "przeszkody", którą stanowi dla nich płód. Sygnały wysyłane są do wnętrza ciała matki za pomocą specjalnej głowicy (sonda wprowadzana jest do pochwy, albo jest to sonda brzuszna). Ponieważ są one niezwykle krótkie, nawet bardzo niewielkie różnice w gęstości tkanek widzimy na ekranie w postaci punktów o zróżnicowanej jasności. Przy prawidłowo przebiegającej ciąży zaleca się trzykrotne wykonanie badania USG - w 10. - 12., 19. - 22. oraz po 30. tygodniu ciąży.

Pierwsze badanie potwierdza ciążę, określa bardziej precyzyjnie termin porodu. W obrazie na ekranie lekarz rozróżni kończyny, tułów, główkę, pępowinę i łożysko. Już wtedy można wykryć niektóre zaburzenia rozwojowe, np. zespół Downa (należy je jeszcze potwierdzić innymi specjalistycznymi badaniami). Badanie USG wykonywane po raz drugi jest najważniejsze - wszystkie narządy dziecka znów są skontrolowane, można określić płeć dziecka, potwierdza się też lub koryguje ustalony termin porodu. Przy trzecim badaniu tak jak w dwóch poprzednich sprawdza się prawidłowość budowy narządów wewnętrznych dziecka, a wymiary porównuje z odpowiednimi tabelami, określa się też położenie płodu, strukturę łożyska i ilość płynu owodniowego, obserwuje ruchliwość malucha. W razie potrzeby USG wykonuje się w dowolnym miesiącu ciąży.

Badania kardiotokograficzne

(KTG) - wykonywane pod koniec ciąży, zwłaszcza wtedy, gdy istnieje ryzyko przedwczesnego porodu (badanie robi się wtedy już w 26 - 28 tygodniu ciąży) albo wtedy, gdy minął termin porodu. Ciężarna jest poddawana takiemu badaniu nawet co dzień. Pozwala ono rejestrować pracę serca dziecka oraz skurcze macicy matki. Czujniki kardiotografu umieszcza się na brzuchu kobiety. Badanie KTG przeprowadza się też w czasie porodu, aby kontrolować stan przychodzącego na świat dziecka.

Badania prenatalne - nieobowiązkowe, ale zalecane ciężarnym po 35. roku życia, gdyż w ich przypadku wzrasta ryzyko urodzenia dzieci z zespołem Downa. W tym celu przeprowadza się amniocentezę albo biopsję kosmówki. Pierwszy z tych zabiegów (ok. 13 - 18 tygodnia ciąży) polega na nakłuciu macicy przez powłoki brzuszne w celu pobrania płynu owodniowego. Hodowla uzyskanych komórek płodowych pozwala ustalić skład chromosomów dziecka. W czasie drugiego zabiegu pobiera się fragment kosmówki (przez pochwę lub powłoki brzuszne) i analizuje strukturę genetyczną płodu. Biopsję można wykonać już po 8. tygodniu ciąży. Ryzyko samoistnego poronienia przy amniocentezie wynosi ok. 0,5 - 1 %, przy biopsji - 1 - 5%.