Imiennik: Artur

Pochodzenia celtyckiego lub walijskiego, prawdopodobnie wywodzi się ze słowa art, arth (niedźwiedź). Niektórzy wiążą to imię z greckim árktos (niedźwiedzica); także konstelacja gwiazd na północy (stąd: arktyczny). W Polsce notowane od czasów średniowiecznych, również jako Artko, Artuss, Hartko, Hartusz, Jartek, Jartko, Jartusz, Ortusz. ZDROBNIENIA: Artek, Artko, Arturek, Artuś, Hartek, Jartek, Jartko, Turek. INNE FORMY: Artus.
ZNANE POSTACIE:
Arthur Schopenhauer, filozof niem. (22 II 1788–21 IX 1860). Artur Zawisza, pol. działacz patriotyczny (1808–27 XI 1833). Arthur Cayley, matematyk ang. (16 VIII 1821–27 I 1895). Artur Grottger, malarz pol. (11 XI 1830–13 XII 1867). Arthur Sullivan, kompozytor ang. (13 V 1842–22 XI 1900). Arthur James Balfour, polityk bryt. (21 VII 1848–19 III 1930). Artur Gruszecki, pol. pisarz i wydawca (24 VIII 1852–16 IV 1929). Arthur Jean Rimbaud, fr. poeta (20 X 1854–10 XI 1891). Arthur Conan Doyle, pisarz szkocki, stworzył postać Sherlocka Holmesa (22 V 1859–7 VII 1930). Athur Harden, biochemik ang., laureat Nagrody Nobla (12 X 1865–17 VI 1940). Artur Oppman (Or-Ot), piewca starej Warszawy (14 VIII 1867–4 XI 1931). Arthur Neville Chamberlain. polityk bryt. (18 III 1869–9 XI 1940). Artur Górski, pisarz pol. (2 VII 1870–7 XII 1959). Artur Markowicz, malarz pol., litograf (ur. 1872). Artur Rubinstein, pianista (28 I 1887–20 XII 1982). Arturo Toscanini, amer. dyrygent wł. pochodzenia (25 III 1867–16 I 1957). Arthur Honegger, kompozytor szwajc. (10 III 1892–27 XI 1955). Artur Rodziński, dyrygent pol., zamieszk. w USA (1 I 1892–27 XI 1958). Arthur Koestler, bryt. pisarz pochodz. węg. (5 IX 1905–3 III 1983). Artur Niels Lundkvist, szw. pisarz i dziennikarz (3 III 1906–11 XII 1991). Artur Adamov, pisarz, dramaturg fr. (23 VIII 1908–15 III 1970). Arthur Tatum, amer. pianista jazzowy (13 X 1910–5 XI 1956). Artur Młodnicki, aktor pol. (28 VIII 1911–16 VII 1972). Artur Sandauer, pisarz pol. (14 XII 1913–14 VII 1989). Arthur Miller, amer. dramatopisarz (ur. 17 X 1915). Artur Hutnikiewicz, historyk lit. polskiej (ur. 12 I 1916). Arthur Clarke, pisarz ang. (ur. 16 XII 1917). Arthur Schlesinger, młodszy, historyk amer. (ur. 15 X 1917). Arturo Benedetti Michelangeli, wł. pianista (5 I 1920–12 VI 1995). Artur Międzyrzecki, pisarz pol. (6 XI 1922–2 XI 1996). Artur Balazs, pol. polityk (ur. 1952). Artur Jasiński, architekt pol. (ur. 1956). Artur Dutkiewicz, pol. muzyk jazzowy (ur. 1958). Artur Partyka, lekkoatleta pol. (ur. 25 VII 1969). Artur Żmijewski, aktor pol. (ur. 1966).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Król Artur, bohater legend o rycerzach Okrągłego Stołu (XII/XIII w.). Śmierć Artura A. Tennysona (1842). Opowieść Artura Gordona Pyma z Nantucket E.A. Poe (1838). Artur Kukielski z powieści satyrycznej J. Lama Koroniarz z Galicji (1869). Zbrodnia Artura Savile, opowiadanie O. Wilde’a (1887). Artur Gonzalo z powieści W. Gombrowicza Trans-Atlantyk (1948–50). Friedrich Artur von Homburg z dramatu H. Kleista Książę Homburga (1810). Arturo Ui ze sztuki Kariera Arturo Ui B. Brechta (1941/59). Artur Dimmesdale z powieści N. Hawthorne’a Szkarłatna litera (1850). Jankes na dworze króla Artura, powieść M. Twaina (1889). Artur ze sztuki Tango S. Mrożka (1965). Artur z powieści Ch. Dickensa Mała Dorrit (1857).
NA EKRANIE:
Losy króla Artura opisano w wielu filmach. Rolę Artura w filmie Rycerze Okrąglego Stołu w reż. R. Thorpe’a (1953) grał Mel Ferrer, a w filmie Rycerz króla Artura w reż. J. Zuckera (1995) – Sean Connery.Ekranizacja Małej Dorrit w reż. Ch. Edzarda (1988).
W POEZJI:
Zbyt dużo mu dano – jeśli szczęśliwy jest śród dostatków,jeśli doczesną nędzą nie okupibogactwa darów, jeśli nie jest smutny sercem, chory albo głupi. Kazimiera Iłłakowiczówna, „Artur”