Imiona na literę "B"

Babierad
Imię męskie, pochodz. słowiańskiego. Od baba (babka, kobieta) i rad (rad, skłonny). Oznacza: ten, który ma upodobanie do kobiet.
ZNANE POSTACIE:
Staśko zwany Babierad (XIV w.).
Babilas
Pochodzenia starosłowiańskiego lub starogermańskiego. OBCE FORMY: Babilas (łac.), Babylas (ang., fr.), Babilas (hiszp., niem.), Vavila (ros.), Babylas (czes.), Babilo, Vavila (połud.-słow.).
Bacław
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: badacz sławny. ZDROBNIENIA: Bacławek. Forma żeńska: Bacława.
Bacława
Żeńska forma imienia -> Bacław. ZDROBNIENIA: Bacławka.
Baczko
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: baczący, czuwający. ZDROBNIENIA: Baczek. INNE FORMY: Baczysław. Forma żeńska: Baczysława.
Baczysław
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: baczący, czuwający. ZDROBNIENIA: Czysłek. INNE FORMY: Baczko. Forma żeńska: Baczysława.
Baczysława
Żeńska forma imienia -> Baczysław. ZDROBNIENIA: Sławka.
Balbin
Pochodzenia łacińskiego, od słowa balba (jąkała, bełkoczący). Utworzone od nazwy rodowej Balbi. ZDROBNIENIA: Balbinek, Balbisz, Binek. OBCE FORMY: Balbinus (łac.), Balbin (ogólnie przyj. forma). Forma żeńska: Balbina.
NAZWISKA:
Balbin, Balbus, Balbusa, Balbuża, Blabus, Blabusz, Blabuś.
ZNANE POSTACIE:
Dechius Caelius Balbinus, władca rzym. (III w.).
Balbina
Żeńska forma imienia -> Balbin. ZDROBNIENIA: Balbinka, Binka, Bisia, Balbisia. OBCE FORMY: Balbina (ang.), Balbine (fr.), Balbina (niem.).
PATRONKA:
Św. Balbina, córka trybuna rzymskiego umęczonego za wiarę. Żyła w II wieku. Patronka chroniąca przed dyfterytem. (Wspomnienie 31 marca).
ZNANE POSTACIE:
Balbina z Asyżu, krewna św. Klary.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Gąska Balbinka, program telewizyjny dla dzieci.
AFORYZM:
Kropla wódki, kropla winaI gotowa już Balbina.Włodzimierz Ścisłowski
Balcer
Zdrobnienie od Baltazara.
Baldwin
Pochodzenia starogermańskiego, od bald (śmiały) i wini (przyjaciel). Oznacza: odważny, wierny przyjaciel. W Polsce używane od XI wieku. INNE FORMY: Bald, Boduen (od fr. Baudouin). OBCE FORMY: Balduinus (łac.), Baldwin (ang.), Baudouin (fr.), Baldovino, Balduino (hiszp.), Baldwin, Balduin, Baltwin (niem.), Baldowino (wł.), Bal’duin (ros.), Balduin (czes.), Baldvin, Baljduin, Baljdo (połud.-słow.). Forma żeńska: Baldwina.
NAZWISKA:
Baldachowski, Baldowski, Baldys, Baldysz, Bladzik, Bałd, Bałdecki, Bałdewicz, Bałdun, Bałdych, Bałdykowski, Bałdyn, Bałdyszewicz, Bałdzikowski, Beldoch, Beldzik, Bold, Boldys, Bołdan, Bołdowicz, Bołdowski, Bołdyn, Bołdys, Bołdysiak.
PATRON:
Św. Baldwin z Rieti (XI–XII w.). Syn Bernarda X, hrabiego Marsi. Uczeń św. Bernarda. Opat klasztoru San Pastore nie opodal Rieti. (Wspomnienia 2 października oraz 11, 21 i 21 sierpnia).Św. Baldwin z Boucle, (XII w.). Bernardyn, pustelnik. (Wspomnienia 22 marca, 26 września i 16 października).
ZNANE POSTACIE:
Baldwin I, imię księcia Lotaryngii, uczestn. pierwszej wyprawy krzyżowej, pierwszego króla jerozolimskiego (1058–2 IV 1118). Baldwin III, król jerozolimski podczas drugiej krucjaty (1131–10 II 1162). Baldwin IV Trędowaty, król łacińskiego Królestwa Jerozolimskiego (1161–16 III 1185).
Baldwina
Żeńska forma imienia -> Baldwin. ZDROBNIENIA: Winka, Baldwinka.
Balladyna
Imię utworzone przez J. Słowackiego. Również w dzisiejszych czasach bywa nadawane dzieciom.
Baltazar
Pochodzenia babilońskiego, przyswojone w hebrajskim w postaci Beltszassar. Oznacza: Belu (Boże), zachowaj króla! lub Niech Bel zachowa jego życie! Podobne znaczenie ma akadyjskie Bel-szar-usur. Znane ze Starego Testamentu jako imię jednego z Trzech Króli. W Polsce używane od XII wieku w formach Balcar(z), Balcer(z), Baltazar, Baltazer, Baltezar, Baltyzar, Baltyzer, Belcar(z), Beltyzar. ZDROBNIENIA: Balcer, Baltazarek. INNE FORMY: Balcar, Bałdyzar. OBCE FORMY: Balthasar (ang.), Baltazar (czes.), Balthasar, Balthasard (fr.), Baltasar (hiszp.), Balthasar, Baltassar (niem.), Baltasarij, Valtasar (ros.), Baltasar, Baltazar, Boltežar, Valtasar, Valtazar (poł.-słow.), Baldassare, Baldassarre (wł.).
NAZWISKA:
Balcarek, Balcer, Balcera, Balcerak, Balcerek, Balcerewicz, Balcerkiewicz, Balcerowiak, Balcerowicz, Balceroski, Balcerski, Balcerzak, Balcerzyk, Balt, Baltazar, Baltazarczyk, Baltazarowicz, Baltazer, Baltaziak, Baltaziewicz, Baltas, Baltezerowicz, Baltyn, Baltyzar, Baltyzerowicz, Bałtorowicz, Bałtowicz, Bałtysz, Bałtyzar, Bartazar, Bartyzal, Bartyzar, Bartyzel, Bartyzoł, Beltyzar, Bertyzel.
PATRON:
Baltazar (Belszrusur) ze Starego Testamentu. Ostatni król Babilonu, syn Nabonida. W trakcie uczty (znanej jako uczta Baltazara) spostrzegł pismo – zapowiedź upadku Babilonu i śmierci króla. Stało się to w 539 r. p. n.e., w noc, gdy miasto najechali Medowie i Persowie.Baltazar, jeden z bibl. Trzech Króli, którzy przybyli z darami do Betlejem.
ZNANE POSTACIE:
Baltazar, książę żagański (XV w.). Baldassare Castiglione, wł. pisarz i dyplomata (6 XII 1478–7 II 1529). Baltazar Opeć, autor przeróbki apokryfu Żywot Pana Jezu Krysta (ok. 1480–1531). Baldassare Longhena, wenecki architekt barokowy (1596–17 II 1682). Baltazar Fontana, rzeźbiarz wł. (1658–1729). Johann Balthasar Neuman, niem. achitekt baroku (1687–19 VIII 1753). Balthasar Gracian y Morales, hiszp. filozof (8 I 1601–6 XII 1658). Balthazar Klossowski de Rolla, fr. malarz pol. pochodz. (29 II 1908–18 II 2001).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Baltazar z włoskiej legendy oraz znanej sztuki W. Shakespeare’a Romeo i Julia. Protazy Baltazar Brzechalski z Pana Tadeusza A. Mickiewicza (1834). Baltazar z Doliny Issy Cz. Miłosza (1955).
NA EKRANIE:
Ekranizacje tragedii Romeo i Julia Shakespeare’a w reż. G. Cukora (1936), R. Castellania (1954) i F. Zeffirelliego (1968). Adaptacja pow. Dolina Issy Cz. Miłosza w reż. T. Konwickiego (1982), rolę Baltazara grał Krzysztof Gosztyła.
PRZYSLOWIA:
Uczta Baltazara.(zapowiedź klęski)
W POEZJI:
Po nocach sypia źle, śni o pożarach, powodzi, trupach, i zda mu się,że on sam jest tym karzącym ramieniem,co łamie groble i tamy, rozwala mury, podkłada ogieńi ludzkość ogarnia zniszczeniem. Kazimiera Iłłakowiczówna, „Baltazar”
AFORYZM:
Potrzebna znajomość stara, by polubić Baltazara.
Baptysta
Pochodzenia greckiego, przejęte do łacińskiego. Oznacza: zanurzający, chrzciciel. W odniesieniu do Jana Chrzciciela przydomka tego (łac. Ioanes Baptista) używali już ewangeliści (synoptycy) i Józef Flawiusz. OBCE FORMY: Baptista (łac.), Baptist (ang.), Baptiste (fr.), Bautista (hiszp.), Baptist (niem.), Battista, Giambattista (wł.), Baptista, Vaptos (ros.), Baptista, Křitel (czes.), Baptista (słowac.), Babtista, Baptista, Batista (połud.-słow.).
ZNANE POSTACIE:
Jean Baptiste Colbert, fr. mąż stanu, reformator (29 VIII 1619–6 IX 1683). Jean Baptiste Lully, kompozytor fr. (28 XI 1632–22 III 1687). Jean Baptiste Racine, fr. dramaturg (21 XII 1639–21 IV 1699). Jean Baptiste Bouguignon d’Anville, fr. geograf i kartograf (11 VII 1697–22 I 1782). Jean Baptiste Simeon Chardin, malarz fr. (2 XI 1699–6 XII 1779). Jean Baptiste Pigalle, fr. rzeźbiarz (26 I 1714–21 VIII 1785). Jean-Baptiste Greuze, malarz fr. (21 VIII 1725–21 III 1805). Jean-Baptiste Isabey, malarz fr. i grafik (11 IV 1767–18 IV 1855). Jean Baptiste Joseph Fourier, fr. matematyk i fizyk (21 III 1768–16 V 1830). Camille Jean Baptiste Corot, malarz fr. (17 VII 1796–22 II 1875). Jean Baptiste Boussingault, fr. chemik i fizjolog roślin (2 II 1802–12 V 1887). Jean-Baptiste Carpeaux, fr. malarz i rzeźbiarz (11 V 1827–11 X 1875).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Baptysta z komedii Poskromienie złośnicy W. Shakespeare’a (1593).
NA EKRANIE:
Ekranizacja kom. Poskromienie złośnicy W. Shakespeare’a w reż. F. Zeffirelliego (1966).
Barabasz
Pochodzenia aramejskiego, od słowa bar-’abba. Oznacza: syn ojca. Wg Biblii imię łotra, którego Piłat uwolnił zamiast Jezusa. W dawnej Polsce imię to nadawano sierotom i dzieciom nędzarzy. OBCE FORMY: Barabbas (łac.), Barabbas, Barabas, Barrabas (ang.), Barabbas, Barrabas, Barrabé (fr.), Barrabas (hiszp.), Barabbas (niem.), Barabba (wł.), Varavas (ros.), Barabaš (czes.), Baraba, Varavaš (serb.), Baraba, Barabaš (chorw.), Varnava (serb.), Barabaš (mac., słoweń.).
PATRON:
Barabasz, wg Ewangelii więzień oskarżony o zabójstwo, którego Piłat z Pontu przedstawił obok Jezusa jako kandydata do amnestii udzielanej z okazji święta Paschy. Za poduszczeniem żyd. starszyzny tłum zażądał jego uwolnienia i wydania na śmierć Jezusa.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Barabasz, pułkownik kozacki z pow. Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza (1884). Barabasz, powieść P. Lagerkvista.
NA EKRANIE:
Film Barabasz w reż. R. Fleischera (1962), rolę tytułową odtwarzał Anthony Quinn.
PRZYSLOWIA:
Ogrodnik w zimie – to jak Barabasz w kościele.
Barbara
Pochodzenia greckiego, od słowa barbaros (barbarzyński, niegrecki, obcy). W języku staropolskim istniało również słowo barbara (bicz, lina – „nahajską barbarą” bije Potocki). Z kultem św. Barbary związane jest święto górników „barburka”. W dawnych czasach była ona uważana za patronkę marynarzy, rybaków, flisaków. Po dziś dzień linę, na której chodzi prom, nazywa się „barbarą”. W Polsce używane od XIV wieku w formach Barbara, Barbora, Warwara. Przez jakiś czas smutne losy Barbary Radziwiłłówny odstraszały matki od nadawania córkom tego imienia. Popularność Barbary przywrócił H. Sienkiewicz, kreując w Panu Wołodyjowskim sympatyczną postać Basi („Hajduczka”). ZDROBNIENIA: Bacha, Basia, Basiunia, Basieńka, Baśka, Barbarka, Barburka. INNE FORMY: Bachna, Barbarka, Barbora, Barbórka, Warwara. OBCE FORMY: Barbara (ang.); Barbara, Barbe (fr.); Barbara (niem.); Varvara, Barbara (połud.-słow).
NAZWISKA:
Barbachowski, Barbacki, Barbanell, Barbarczuk, Barbarczyk, Barbarewicz, Barbarian, Barbaro, Barbarowicz, Barbarowski, Barbarski, Barbarycz, Barbaryk, Barbarzak, Barbasiewicz, Barborka, Barbórka, Barbura, Barburski, Barburzyński, Warwara, Warwarczyk, Warwarów.
PATRONKA:
Święta Barbara, męczennica. Patronka górników, hutników, artylerzystów, strażaków, architektów, kowali, marynarzy, żołnierzy, kamieniarzy i więźniów oraz dobrej śmierci. Podczas II wojny św. uważana też za patronkę polskiego podziemia. Była córką bogatego poganina Dioskura z Heliopolis w Bitynii. Nauki pobierała w Nikomedii, gdzie zetknęła się z chrześcijaństwem. Nie podobało się to ojcu, który chciał ją zmusić do małżeństwa. Jej wiara i zdecydowana postawa wywołała w nim gniew tak wielki, że sam ją uśmiercił (w 306 r.). Niedługo po dokonaniu zbrodni dzieciobójca Dioskur zginął od pioruna. Stąd przekonanie, że nagła śmierć czyha jedynie na tych, którzy występują przeciw kultowi świętej Barbary. Cesarz Justynian sprowadził relikwie św. Barbary do Konstantynopola (VI w.). Na obrazach przedstawiana jest w stroju królowej, koronie i z świętą palmą męczeńską lub kielichem z Najświętszym Sakramentem w ręku (św. Barbara jest również czczona jako patronka dobrej śmierci). W Polsce ku czci św. Barbary wystawiono ponad 100 kościołów, najstarszy z nich zbudowano w roku 1262, w Bożygniewie koło Środy Śląskiej. Z kultem Barbary związanych jest wiele zwyczajów. Na przykład, budowano łodzie z wizerunkiem świętej, tak że „żaden majtek bez Barbarki na wodę się nie puścił”. (Wspomnienie 4 grudnia).
ZNANE POSTACIE:
Barbara Zapolya, pierwsza żona króla Zygmunta Starego (1495–2 X 1515). Barbara Radziwiłłówna, druga żona króla Zygmunta Augusta (6 XII 1523–8 V 1551). Barbara McClintock, genetyk amer. (16 VI 1902–2 IX 1992). Barbara Hepworth, ang. rzeźbiarka (10 I 1933–20 V 1975). Barbara Stanwyck, właśc. Ruby Stevens, amer. aktorka filmowa (16 VII 1907–20 I 1990). Barbara Ludwiżanka, aktorka pol. (21 I 1908–26 X 1990). Barbara Rachwalska-Pawlicka, aktorka pol. (13 IV 1922–23 XII 1993). Barbara Bittnerówna, tancerka pol. (ur. 4 XI 1924). Barbara Krafftówna, aktorka pol. (ur. 5 XII 1928). Barbara Hesse-Bukowska, pol. pianistka i pedagog (ur. 8 II 1930). Barbara Horawianka, aktorka pol. (ur. 14 V 1930). Barbara Seidler, pisarka pol. (ur. 15 XI 1930). Barbara Bieńkowska, pol. historyk nauki i kultury (ur. 21 I 1934). Barbara Sass, pol. reżyserka i scenarz. filmowy (ur. 14 X 1936). Barbara Borys-Damięcka, pol. reżyserka telewizyjna (ur. 2 XI 1937). Barbara Wrzesińska, aktorka pol. (ur. 1938). Barbara Kwiatkowska, Barbara Lass, aktorka (ur. 1940). Barbara Brylska, aktorka pol. (ur. 5 VI 1941). Barbra Streisand, Barbara Joan Streisand, amer. piosenkarka i aktorka (ur. 24 IV 1942). Barbara Labuda, pol. polityk (ur. 19 IV 1946). Barbara Magda Falender, rzeźbiarka pol. (ur. 1947). Barbara Górczyńska, pol. skrzypaczka (ur. 1953). Barbara Trzetrzelewska, znana jako Basia, pol. piosenkarka i kompozytorka, zamieszk. w W. Brytanii (ur. 1954). Barbara Kocowska, pol. wydawca, tłumaczka (ur. 1955). Barbara Kryda-Maciejewska, pol. tancerka i choreograf (ur. 1955). Barbara Hollender, dziennikarka pol. (ur. 1956).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Czczona jako obrończyni przed nagłą śmiercią, partonka górników, także artylerzystów i budowniczych, św. Barbara jest bardzo popularna w sztuce, często przedstawiana z kielichem i hostią, również z wieżą i mieczem. Barbara Radziwiłłówna, bohaterka utworów wielu pisarzy (M. Reja, W. Wężyka, A. Felińskiego, S. Wyspiańskiego i innych). Basia (Baśka) Jeziorkowska z Pana Wołodyjowskiego H. Sienkiewicza (1888). Basia z Krakowiaków i górali W. Bogusławskiego (1794). Barbara Niechcic z powieści Noce i dnie M. Dąbrowskiej (1932/34). Major Barbara, sztuka G.B. Shawa. Barbara (Radziwiłłówna) z Pana Twardowskiego Ludwika Różyckiego. Basia Olinowska z powieści Zofii Nałkowskiej Romans Teresy Hennert (1923). Basia Bzowska z powieści K. Makuszyńskiego Awantura o Basię (1936). Baśka z Ile jest życia R. Bratnego. Baśka i Barbara Z. Romanowiczowej (1958).
NA EKRANIE:
Ekranizacja pow. Noce i dnie M. Dąbrowskiej w reż. J. Antczaka (1975), rolę Barbary Niechcic odtwarzała Jadwiga Barańska. Filmy wg powieści K. Makuszyńskiego Awantura o Basię: rolę Basi w reż. M. Kaniewskiej (1959) odtwarzała Małgosia Piekarska, a w reż. K. Tarnasa (1995) – Paulina Tworzyańska. Film Pan Wołodyjowski w reż. J. Hoffmana (1969) i serial TV Przygody pana Michała wg pow. H. Sienkiewicza, rolę Barbary (Baśki) odtwarzała Magdalena Zawadzka. Ekranizacja pow. Romans Teresy Hennert Z. Nałkowskiej w reż. I. Gogolewskiego (1978), rolę Teresy zagrała Barbara Brylska. Film Barbara Radziwiłłówna w reż. J. Lejtesa (1936). Film Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny w reż. J. Majewskiego (1983).
AFORYZM:
Apetyty nie wąskie,Na intrygi grząskie.Łowiąc gołąbka na dachu,Trafiła z łoża... do piachu!Lecz swych zwyczajów nie zmienia,Bo dziś jest patronką... podziemia!Janusz GołębiowskiGdy do Basi ktoś się łasi,Basia obiad mu pitrasi.Facet spełnia swe zadaniei zostaje na śniadanie.Tak stadełko w zgodzie żyje,póki kochaś nie utyje.Bogusław Chmielarczyk
W POEZJI:
Lgnie do biednych, brudnych, chorych i nieporządnych,wielbi uczonych i śmieje się cicho z przesądnych.Rzuca się jak lew w niebezpieczeństwo i lęka siępająka, myszy i kwiatu– Barbara męczennica, obca sobie i światu.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Barbara”Więc ma Barbara srebrneciało. W nim pręży się miękkobiała łasica milczeniapod niewidzialną ręką.Krzysztof Kamil Baczyński, „Biała magia”Więc pokochałeś kruche, ciepłe ciało,które się w formach słowiczych ustało,jak mleko płynie w szklanym smukłym dzbanie,skrzypiec ma smutek i roślin śpiewanie.Krzysztof Kamil Baczyński, „Dwie miłości” (wiersz adresowany do żony Barbary)Mówił ojciec do swej Basi,Cały zapłakany:„Słuchaj jeno, pono nasiBiją w tarabany.”Marsz, marsz... etc.Józef Wybicki, „Mazurek Dąbrowskiego”Imię – włożyłaś między borówki,uśmiech – przez wrzosy wąchają sarny,do chorej wiśni sprowadzasz księciai wycie wilka w srebro oprawiasz.Aleksander Nawrocki, „Barbara”– Mój dobrodzieju, Baśka mi miła,Tutaj nie grzeje, tam by chłodziła.Co mi po piekle w ogniach się smażyć,Gdyby mi nie miał kto jeść uwarzyć?Jan Rak, „Niewesoła śpiewka”Niewiele pono, bo ty patrzysz niemo,zwiewna kobieto, żywa maro,święta, nietknięta, kochanko, żono!Ciebie przecież nie pogrzebiono,Barbaro!To mnie tak przysypują wolniuteńkoze szpadą i pasem,z koroną i atłasem –Basieńko!Witold Hulewicz, „Lament królewski”Święta Barbaro, patronko podziemiaRozświetl ciemność więzienia,Uśpij bagnetów dozórI o ojczyźnie śniącym niedościgleOtwórz więzienia rygle,Wyłam bramy obozów,Wyroki wroga, ciążące jak kamień,Na śmierć zaszczytną zamieńW walce.Krystyna Przygodzka
PRZYSLOWIA:
Z Baśki będzie Barbara, ale z Bartka Bartek.Kto sieje tatarkę, ma żonę Barbarkę i krowami orze,nie pytaj, czy zdrów, ale czy żyjesz nieboże?
Wyszedł, jak Barbara na Trynach.Kiedy na św. Barbarę błoto, będzie zima jak złoto.Gdy w świętą Barbarę gęś chodzi po lodzie, to Boże Narodzenie będzie po wodzie
Od świętej Barbary noce się urwały.Barbara święta o górnikach pamięta.Gdy w świętą Barbarę ostre mrozy, to na zimę gotuj wozy, a gdy rozstajanie, każ opatrzyć sanie.(związane ze świętem 4 grudnia)Barbara mrozi, Mikołaj lód zwozi.Święta Barbara po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie.Ja mam Basię, a wam zasię.Barbara ni młoda, ni stara.
Bargoda
Pochodzenia starosłowiańskiego. Oznacza: bardzo godna. ZDROBNIENIA: Goda. INNE FORMY: Barda.

Horoskopy zodiakalne

Horoskopy alternatywne oraz symbolika