Imiennik: Marek

Pochodzenia łacińskiego, od imienia boga wojny Marsa. Oznacza: wielki wojownik, należący do Marsa. Imię to w Polsce częściej występuje od XIII wieku. Obecnie bardzo popularne. ZDROBNIENIA: Mareczek, Markusz, Maruś. INNE FORMY: Marcjan, Markiel, Marko, Markosz, Markusz, Markuszek. OBCE FORMY: Marcus (łac.), Mark (ang.), Markus, Mark, Marc (niem.), Marc (fr.), Marco, Marcos (hiszp.), Marco (wł.), Mark (ros.), Marek (czes.), Markus, Maroš (słowac.), Marko (połud.-słow.).
NAZWISKA:
Marczewski, Marczyk, Marczyński, Marecki, Mareczek, Marek, Marekowski, Mark, Marka, Markanicz, Markaszewski, Markewicz, Markewycz, Markiewicz, Markisz, Markiszewski, Marko, Markosz, Markoszewski, Markow, Markowiak, Markowicz, Markowiczek, Markowiec, Markowski, Marków, Markucicz, Markuciński, Markuczyński, Matkulak, Markulis, Markulisz, Markusz, Markuszek, Markuszewicz, Markuszewski, Markuszowicz, Markuś, Marks, Marksiewicz, Markut, Markuze, Merkiewicz, Merkisz, Merkowski, Merkuda, Merkula, Merkułowski, Merkun, Merkusz.
PATRON:
Św. Marek, autor jednej z Ewangelii, znany z Nowego Testamentu. U schyłku życia był biskupem Aleksandrii. Zginął jako męczennik za czasów cesarza Trajana. Patron pisarzy, notariuszy, murarzy i szklarzy. (Wspomnienie 25 kwietnia).Św. Marek, papież od 336 roku. Rzymianin z pochodzenia. Tradycja przypisuje mu powierzenie biskupom Ostii funkcji konsekratorów nowo wybranych papieży.Św. Marek Marconi, zakonnik wł., żył w latach 1480–1510. Znany z pobożności i proroctw. (Wspomnienie 24 lutego).
ZNANE POSTACIE:
Marek Agrypa, rzym. wódz, dowódca floty (ok. 63 p.n.e.–12). Marek Antoniusz, wódz rzymski (82 p.n.e.–1 VIII 30 p.n.e.). Marco Portius Katon, polityk rzym. (96 p.n.e.–46 p.n.e.). Marek Aureliusz, cesarz rzym. (26 IV 121–17 III 180). Marco Polo, wenecki podróżnik i pisarz (1254–8 I 1324). Marko Marulić, pisarz, ojciec lit. chorwackiej (18 VIII 1450–5 I 1524). Marek Jandołowicz, jeden z przywódców konfederacji barskiej (ok. 1713–11 IX 1799). Mark Twain, właśc. Samuel Langhorne Clemens, pisarz amer. (30 XI 1835–21 IV 1910). Marko Czeremszyna, właśc. Iwan Semaniuk, ukr. nowelista (13 VI 1874–2 V 1927). Marc Bloch, historyk fr. (6 VII 1888–16 VI 1944). Marc Chagall, malarz fr. pochodzenia ros. (7 VII 1887–28 III 1985). Marcus Garwey, jamajski ideolog i polityk (ur. 1887). Marc Allégret, fr. reżyser film. (22 XII 1900–3 XI 1973). Mark Prudkin, aktor ros. (ur. 1900). Marek Doński, ros. reżyser filmowy (6 III 1901–24 III 1981). Marko Čelebonović, serb. malarz (ur. 1902). Marek Żuławski, pol. malarz i grafik (1908–1985). Marek Edelman, lekarz, ostatni dowódca powstania w getcie warsz. (ur. 31 XII 1922). Marek Sart, właśc. Jan Szczerbiński, kompozytor pol. (ur. 4 VI 1926). Marc Bohan, fr. projektant mody (ur. 1926). Marek Waldenberg, pol. politolog (ur. 1926). Marek Hłasko, pisarz pol. (14 I 1934–14 VI 1969). Marek Nowakowski, pisarz pol. (ur. 2 III 1935). Marek Nowicki, pol. reżyser, operator filmowy (ur. 1935). Marek Piwowski, pol. reżyser filmowy (ur. 24 X 1935). Jarosław Marek Rymkiewicz, pisarz pol. (ur. 13 VII 1935). Marek Walczewski, aktor pol. (ur. 1937). Marco Bellocchio, wł. reżyser film (ur. 9 XI 1939). Ryszard Marek Groński, pol. satyryk (ur. 1939). Marek Kotański, pol. psycholog, założyciel stow. „Monar” (na rzecz przeciwdziałania narkomanii) (11 III 1942–19 VIII 2002). Marek Perepeczko, aktor pol. (ur. 1942). Marek Grechuta, pol. pieśniarz, poeta, kompozytor (ur. 10 XII 1945). Marek Stefan Borowski, pol. ekonomista, polityk SLD (ur. 4 I 1946). Marek Kondrat, aktor pol. (ur. 18 X 1950). Marek Rymuszko, pisarz pol., publicysta (ur. 1948). Marek Weiss-Grzesiński, pol. reżyser teatr. i operowy (ur. 1949). Marek Jędraszewski, biskup pol. (ur. 1949). Marek Basiaga, pol. poeta, dziennikarz (ur. 1952). Marek Antoni Adamiec, pol. historyk i krytyk literacki (ur. 1956). Marek Jurek, polityk pol. (ur. 28 VI 1960). Mark Rylance, ang. aktor i reżyser (ur. 1960). Marek Kamiński, polarnik pol. (ur. 24 III 1964). Marek Bukowski, aktor pol. (ur. 1969).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Marek Antoniusz, rzym. przywódca, kochanek Kleopatry, bohater utworów literackich licznych autorów (m.in. W. Shakespeare, J. Dryden, C.K. Norwid, G.B. Shaw). Marek Brutus z dramatu W. Shakespeare’a Juliusz Cezar. Marek, król Kornwalii z celtyckich legend, mąż Izoldy. Ksiądz Marek (Jandołowicz) (1713–1804), jeden z przywódców konfederacji barskiej, bohater wielu utworów — J. Słowackiego A. Mickiewicza, J.I. Kraszewskiego i in. Markus (Marek) Winicjusz z powieści H. Sienkiewicza Quo vadis (1896). Marek Czertwan z powieści M. Rodziewczówny Dewajtis (1889). Pokolenie Marka Świdy, powieść A. Struga (1925). Marek Rampion z powieści A. Huxleya Kontrapunkt (1928). Marek Arens z powieści Disneyland S. Dygata. Marek z Wakacji J. Serkiesa.
NA EKRANIE:
Ekranizacje legendy o Marku Antoniuszu i królowej Egiptu Kleopatrze: w reż. C. de Mille’a (1934) rolę Marka Antoniusza grał Henry Wilcoxon, w reż. G. Pascala (1945) — Marlon Brando, a w reż. J.L. Mankiewicza (1963) — Richard Burton. Ekranizacje pow. Quo vadis: w reż. M. LeRoya (1951) rolę Marka Winicjusza grał Robert Taylor, w serialu TV w reż. F. Rossiego (1984) — Francisco Quinn, a w filmie J. Kawalerowicza (2001) — Paweł Deląg. Ekranizacja powieści Disneyland S. Dygata pod tytułem Jowita w reż. J. Morgensterna (1967), rolę Marka Arensa grał Daniel Olbrychski. Film wg dramatu W. Shakespeare’a Juliusz Cezar w reż. J.L. Mankiewicza (1953), w roli Marka Brutusa wystąpił James Mason, a w roli Marka Antoniusza — Marlon Brando.
AFORYZM:
Marek już jako dziecko małe terroryzował podwórko całe.
PRZYSLOWIA:
Benedykt w pole z grochem, Wojciech z owsem jedzie,Marek ze lnem, a Filip tatarkę wywiedzie.
Nocny Marek.Tłucze się jak Marek po piekle.Na świętego Marka sieje się ostatnia jarka.Świętego Marka — nie ma co włożyć do garnka.Poszedł Marek na jarmarek,kupił sobie oś,postawił ją pod stodołą,ukradł mu ją ktoś.(związane ze świętem 25 kwietnia)