Mleko zagęszczone (skondensowane): Właściwości i skład. Jak wykorzystać?

Mleko skondensowane, znane również jako mleko zagęszczone, powstaje z mleka krowiego i posiada podobne do niego właściwości. Aby je wyprodukować, to zwykłe poddaje się odparowaniu wody, co sprawia, że zmienia swoją konsystencję: nadal pozostaje płynne, ale jest bardziej kremowe i aromatyczne. Oczywiście, mleko skondensowane można również zrobić samodzielnie w domu, choć może to czasem sprawiać pewne trudności. Wystarczy krowie mleko gotować przez długi czas na wolnym ogniu.

Mleko skondensowane jest dostępne w różnych formach. Spotyka się takie zapakowane w małe kartoniki, ale też można znaleźć zapuszkowane czy w tubkach. Pierwsze z nich, przeważnie pozbawione jest dodatków smakowych, natomiast dwa pozostałe są najczęściej słodzone ogromną ilością cukru i traktowane są jako słodycze lub dodatki do domowych wypieków bądź deserów. Mleko skondensowane może posiadać również wstawki smakowe, np. zawierać dodatek czekolady, toffi, wanilii i substancji, które podbijają kaloryczność mleka skondensowanego.

Niesłodzone mleko skondensowane zawiera wszystko to, co mleko krowie. To źródło białka, tłuszczów oraz pierwiastków, ale - ze względu na redukcję znajdującej się w niej wody - ich ilość jest większa niż w naturalnym odpowiedniku (szacuje się, że nawet dwa razy więcej). Które substancje czynne są obecne w mleku skondensowanym? To na przykład skarbnica wapnia (wspiera mineralizację kości), witamin z grupy B (działają korzystnie na cały organizm, a szczególnie na układ nerwowy), a także potasu (wspiera działanie serca i może regulować ciśnienie tętnicze krwi).

Czy niesłodzone mleko skondensowane jest zdrowe? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Z jednej strony nic nie stoi na przeszkodzie, aby od czasu do czasu po nie sięgnąć, ale lepiej mieć się na baczności. Choć ilość wody jest zredukowana i obecność dobroczynnych substancji jest podwojona, to - analogicznie - również znajdują się te, które potencjalnie mogą zdrowiu zaszkodzić. Szczególnie niebezpieczny może być zawarty w mleku skondensowany tłuszcz, który nie tylko może sprzyjać nadwadze i otyłości, ale także szkodzić sercu. Szkodliwa jest także ilość laktozy - zaliczanej do węglowodanów - to właśnie ona w nadmiarze szkodzi nie tylko cukrzykom, ale także nadwyręża działanie trzustki podnosząc nagle poziom insuliny w krwiobiegu. Na koniec warto wspomnieć, ze mleko skondensowane zawiera sporo fosforu. W nadmiarze zaburza gospodarkę wapniową organizmu, a także może go wypłukiwać, co przyczynia się do pogorszenia kondycji kości.

Słodzone mleko skondensowane jest jeszcze bardziej szkodliwe dla zdrowia niż wersja niesłodzona. Dlaczego? Przede wszystkim z uwagi na dodatek cukrów, które nie tylko szkodzą trzustce i mogą w nadmiarze prowadzić do insulinooporności czy cukrzycy, ale także zaburzają gospodarkę hormonalną, sprzyjają infekcjom grzybiczym i bakteryjnym, a także pogarszają stan skóry. Oczywiście, warto wspomnieć, że słodzone mleko skondensowane - traktowane jako słodycze - może być bardzo szkodliwe dla dzieci. Taka ogromna dawka cukrów może powodować otyłość i nadwagę, a także sprzyjać powstawaniu próchnicy.

Zobacz też:Dieta na urlopie - jak się jej trzymać?