Uprawa roślin zgodnie z fazami księżyca
Najbardziej widocznym wpływem księżyca na Ziemi są zjawiska pływów oceanów. Wpływa on też, choć w mniej widoczny sposób na wodę biosferze, m.in. na krążenie płynów w roślinach i glebie, a co za tym idzie, w dużym stopniu wpływa na sam rozwój roślin. Zależnościami między układem ciał niebieskich, w szczególności księżyca, a wzrostem roślin zajmuje się nauka zwana biodynamiką. Warto poznać kilka jej podstawowych zasad.
Kalendarz ten powstał, jako próba zebrania i uporządkowania wiedzy, zebranej na podstawie wieloletniej obserwacji ogrodników. Na świecie kalendarze takie są już od dawna znane i stosowane, w naszym kraju są dostępne dopiero od ok. 20 lat. Pomagają nam one w taki sposób zaplanować prace w ogrodzie, aby maksymalnie wykorzystać siły biodynamiki.
Pełen cykl księżyca trwa 29,5 dni, w czasie których okrąża on Ziemię. Cykl ten podzielony jest na 4 fazy: nów, pierwsza kwadra, pełnia i ostatnia kwadra. W biodynamice wykorzystuje się też fakt, że Księżyc przechodzi na tle poszczególnych gwiazdozbiorów, które zostały podzielone na 4 grupy („żywioły”) i każdej z nich przypisano części roślin, na które najbardziej wpływa księżyc. Dlatego też kalendarze ogrodnicze wykonywane są dla różnych krajów, uwzględniając przy tym ich położenie geograficzne.
Najważniejszą informacją zawartą w kalendarzu księżycowym jest to, jakie zabiegi będą najefektowniejsze w danym czasie a z jakimi powinniśmy się wstrzymać.
Nów
Trwa trzy doby, w czasie których nie widzimy na niebie nawet cząstki księżyca. W tym czasie nie powinniśmy siać ani sadzić roślin, gdyż korzenie roślin są wtedy bardzo wrażliwe. Unikajmy też przesadzania roślin, wysiewania nasion czy pikowania siewek a także okopywania czy nawet odchwaszczania.
Jest to doskonały moment na przycinanie i formowanie roślin. Jest to również dobra pora na walkę ze szkodnikami i chorobami.
To okres po nowiu, kiedy Księżyca przybywa. Jest to bardzo dobra pora do przygotowywania sadzonek do ukorzeniania, szczepienia drzew i krzewów a także do nawożenia roślin. Sadzimy wtedy warzywa liściowe oraz drzewa i krzewy owocowe. Korzenie roślin są w tej fazie Księżyca najmniej wrażliwe, dlatego swobodnie wykonujemy wszelkie czynności, przy których mamy z nimi kontakt.
Cięcia nie powinny być zbyt intensywne, bowiem mogą spowodować nadmierne wycieki soków z rośliny. Jest to również dobra pora na zbiór warzyw i owoców do bezpośredniego spożycia, bowiem są wtedy bardzo soczyste i smaczne. Zbieramy również wtedy zioła i rośliny przyprawowe. Przygotowane wtedy bez obróbki termicznej przetwory bardzo dobrze się przechowują.
Pełnia
W czasie pełni, jest najlepszy czas na nawożenie i podlewanie roślin. Również zabiegi takie jak pielenie, okopywanie, przerzedzanie wschodzących roślin, zwalczanie szkodników i chwastów będą wtedy bardziej skuteczne niż w czasie innych faz księżyca.
W okresie pełni nie powinniśmy natomiast przeprowadzać żadnych cięć, ponieważ rośliny będą je gorzej znosić. Również szczepienie roślin w tym terminie może nie przynieść nam spodziewanych rezultatów, gdyż zrazy będą się gorzej przyjmować.
Ostatnia kwadra
Jest to okres od pełni do nowiu, kiedy księżyca na niebie ubywa. W tym czasie części nadziemne roślin są mało wrażliwe na uszkodzenia. Przycięte w tym czasie rośliny tracą mniej soków. Dobrze się również przyjmują nowo posadzone oraz przesadzone rośliny, które szybko się regenerują i przyjmują w nowym miejscu. Szczególnie zaleca się w tym okresie sadzić i siać rośliny cebulowe, motylkowe oraz korzeniowe. Ścięte w tym czasie kwiaty długo zachowają świeżość. Jest to najlepszy czas na zbiór owoców i warzyw do przygotowania przetworów wymagających obróbki termicznej.