Sposoby na depresję – Lekcja 3 część 1

Depresja powoduje znaczne cierpienie chorego i jego rodziny. Wyłącza go z normalnego funkcjonowania i pełnienia ról życiowych. Niepodjęcie leczenia lub "samoleczenie" (poprzez alkohol, leki uspokajające, narkotyki) pogarsza sytuację osobistą, zawodową czy zdrowotną, wpływa na gorszy przebieg innych schorzeń.

Nieleczona depresja może prowadzić do próby samobójczej.

Leczenie jest możliwe. Jego rodzaj jest uzależniony od natężenia oraz etapu choroby. Leczenie warto rozpocząć od konsultacji u lekarza.

Terapia obejmuje leczenie farmakologiczne w skojarzeniu z psychoterapią, które mają na celu zmniejszenie nasilenia i usunięcie objawów depresji. Dalszym celem jest zapobieganie nawrotom. Leczy się osobę cierpiącą na depresję, a nie chorobę.

Miejsce leczenia

W zależności od stanu psychicznego pacjenta, lekarz proponuje odpowiednią terapię. Wybór miejsca leczenia lekarz podejmuje wspólnie z pacjentem, czasem z jego rodziną. Najczęściej proces ten odbywa się w warunkach ambulatoryjnych. Pacjent zgłasza się do lekarza na umówione wizyty, tak często, jak jest to potrzebne.

U niektórych osób zachodzi potrzeba leczenia szpitalnego w warunkach oddziału dziennego terapeutycznego lub całodobowego psychiatrycznego. Dotyczy to sytuacji, gdy nasilenie objawów chorobowych jest znaczne. Pobyt w szpitalu sprzyja wówczas możliwości udzielenia efektywnej pomocy, a także zmniejsza ryzyko niekiedy poważnych następstw zachowań chorobowych (np. samobójstwa).

Do szpitala psychiatrycznego pacjent przyjmowany jest za własną zgodą. W szczególnych przypadkach, gdy bezpośrednio zagrożone jest życie chorego lub innych osób, lekarz może przyjąć chorego bez jego zgody zgodnie z "Ustawą o ochronie zdrowia psychicznego" z dnia 19 sierpnia 1994 roku. Przymusowe przyjęcie osoby psychicznie chorej do szpitala psychiatrycznego w trybie nagłym możliwe jest wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu choroby zagraża ona bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych (art. 23 ust. 1). O przyjęciu bez zgody lekarz zawiadamia sąd.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego daje także możliwość przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody w tzw. trybie wnioskowym. O potrzebie przyjęcia w takich przypadkach orzeka sąd opiekuńczy, właściwy do miejsca zamieszkania, na wniosek rodziny lub opiekunów.

Artykuł 29 ustawy mówi, że przymusowe przyjęcie osoby psychicznie chorej jest dopuszczalne wtedy, gdy jej zachowanie wskazuje na to, że "nie przyjęcie jej do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu zdrowia psychicznego lub gdy jest ta osoba niezdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia". O każdym przypadku sąd orzeka po zasięgnięciu opinii lekarza biegłego psychiatry. Po wypisie ze szpitala zawsze zachodzi potrzeba kontynuowania leczenia w warunkach ambulatoryjnych, a czasami w trybie oddziału dziennego.

Częstotliwość wizyt powinna być dostosowana do ciężkości choroby, do rodzaju stosowanej terapii, a także potrzeb konkretnej osoby. Są chorzy, którym częste, regularne wizyty, niezależnie od stanu zdrowia, dają poczucie bezpieczeństwa. Są również osoby, które niechętnie przychodzą na wizyty do lekarza, czasem z obawy przed koniecznością dostosowania swojego życia do choroby, czasem z powodu zaprzeczenia chorobie. Na wizytę do psychiatry lub psychologa w Poradni Zdrowia Psychicznego - nie jest wymagane skierowanie lekarskie. Natomiast do szpitala psychiatrycznego kieruje lekarz psychiatra, lub w nagłych przypadkach - inny lekarz (lekarz rodzinny, lekarz pogotowia ratunkowego) i wystawia skierowanie.

Czasem chorzy zgłaszają się z depresyjnymi skargami (brak łaknienia, osłabienie, ogólna niewydolność, zaburzenia snu) do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, czasem do lekarza specjalisty oczekując diagnostyki i leczenia specjalistycznego (kardiologicznego, gastrologicznego, neurologicznego). Zwykle po wykluczeniu choroby somatycznej lekarz kieruje bezpośrednio do lekarza psychiatry lub psychologa.

Leczenie farmakologiczne depresji

Farmakoterapia w depresji polega na zastosowaniu leków wyrównujących nastrój (głównie przy pomocy leków przeciwdepresyjnych). Wybór leku należy do lekarza, który przy podejmowaniu decyzji kieruje się wieloma przesłankami, a przede wszystkim obrazem klinicznym depresji (czyli nasileniem podstawowych objawów), ewentualnymi przeciwwskazaniami do stosowania określonych leków oraz profilem klinicznym leku.

Leki przeciwdepresyjne umniejszają nasilenie objawów, skracają długość trwania depresji. W Polsce zarejestrowanych jest ponad dwadzieścia preparatów, produkcji polskiej i firm zagranicznych.

Lęk i zaburzenia snu są często występującymi w przebiegu depresji objawami i ustępują zwykle dość szybko po wdrożeniu leczenia przeciwdepresyjnego. Jeśli lęk towarzyszy zespołowi depresyjnemu lub jest maską depresji to, właściwym lekiem jest lek przeciwdepresyjny, a nie wyłącznie przeciwlękowy. Leki uspokajające i nasenne pełnią rolę pomocniczą, przede wszystkim na początku kuracji. Najczęstszą przyczyną bezsenności przewlekłej są zaburzenia afektywne (nawracające depresje, zaburzenia dwubiegunowe) oraz zaburzenia lękowe. Skuteczne leczenie tego problemu stanowi jeden z ważniejszych elementów profilaktyki, leczenia i zapobiegania depresji. Bezsenność jest u połowy pacjentów zwiastunem nawrotu, a nieleczona może prowadzić do rozwinięcia się pełnoobjawowej depresji.

Czasem w depresjach z urojeniami, niepokojem, zaburzeniami snu zachodzi potrzeba łączenia leku przeciwdepresyjnego z lekiem przeciwpsychotycznym.

Pierwsze znaczące efekty działania leku przeciwdepresyjnego pojawiają się dopiero po dwóch tygodniach, niekiedy później, a skuteczność leczenia można ocenić dopiero po 4-6 tygodniach. Z tego względu niewskazane jest wcześniejsze przerywanie kuracji. Cała kuracja powinna odbywać się w ścisłej współpracy z lekarzem. Sposób prowadzenia leczenia, dawkowanie, ewentualne objawy niepożądane powinny być omawiane z lekarzem. Dawki leków wdrażane są stopniowo. Dobra współpraca z lekarzem zwiększa szansę na dobrze tolerowaną i skuteczną kurację. Czasem zachodzi potrzeba zmiany kuracji, gdy lek okazuje się niewystarczająco skuteczny lub gdy chory źle lek toleruje. Zwykle po uzyskaniu poprawy stanu zdrowia, zaleca się dalsze branie lekarstw przez kilka miesięcy, aby "utrwalić" poprawę i zapobiec nawrotom zaburzeń depresyjnych. Zdarza się, że chory sam przerywa leczenie zniechęcając się brakiem natychmiastowych efektów.

Nieregularne przyjmowanie leków jest niewskazane, gdyż może to prowadzić do lekooporności, czyli wytworzenia się niewrażliwości na leki.

Jeśli szukasz listy miejsc, do których możesz zwrócić się po profesjonalną pomoc, wejdź w zakładkę KONTAKTY na stronie kampanii. 

Przejdź pełne szkolenie e-learningowe na stronie kampanii tutaj.

Obejrzyj filmy szkoleniowe tutaj.