Przedszkolne przyjaźnie procentują

Ekspert w dziedzinie ludzkiego rozwoju z University of Illinois Nancy McElwain wraz z zespołem analizowała dane na temat 567 dzieci, które uczestniczyły wcześniej w obszernym badaniu nt. zdrowia i rozwoju, prowadzonym przez National Institute of Child Health & Human Development im. Eunice Kennedy Shriver.

W ramach tych badań mamy przedszkolaków informowały, czy ich dzieci mają przyjaciela i oceniały jakość tej relacji. O "jakości" przyjaźni świadczyło m.in. to, czy maluchy potrafią współpracować i się dzielić, czy umieją wykonywać zadania po kolei - oraz to, jak często pojawia się między nimi wrogość czy dochodzi do destrukcyjnych kłótni.

Badacze porównali też postępy w rozwoju (np. ewentualne problemy z zachowaniem i umiejętności społeczne) u dzieci, które przyjaciół nie miały - z tymi, których przyjaźnie miały wartość niewielką i dużą. Informacje na temat ewentualnych problemów z zachowaniem dzieci w przedszkolu (a później - w szkole) przekazały przedszkolanki i nauczycielki. Badaczy interesowały dane uczniów klasy pierwszej i trzeciej.

Okazało się, że dobre przyjaźnie zapewniają dzieciom, zwłaszcza chłopcom, "praktykę pozytywnych interakcji", a efekty widoczne są w pierwszej i trzeciej klasie - podsumowuje jedna z autorek publikacji na łamach "Infant and Child Development", Jennifer Engle.

"Chłopcy wyraźnie korzystali na dobrym starcie, zapewnionym przez wczesne, wartościowe przyjaźnie" - uważa cytowana przez serwis ScienceDaily Enge. - Wyniki dla dziewczynek są nieco inne" - dodaje. Nauczyciele informowali, że uczennice pierwszej i trzeciej klasy mają dobre umiejętności społeczne, niezależnie od jakości ich przedszkolnych przyjaźni.

Badaczka zaznacza jednak, że jakość przyjaźni jest ważna dla przedszkolaków obu płci. Maluchy cieszące się wartościowymi przyjaźniami miały (już w przedszkolu) zwykle mniej problemów z zachowaniem i posiadały lepsze umiejętności społeczne niż dzieci, których przyjaźnie miały jakość słabą lub umiarkowaną. Dla odmiany dzieci, których przedszkolne przyjaźnie nie były zbyt "wartościowe", od początku przejawiały więcej problemów z zachowaniem.

W nauce sztuki bycia dobrym przyjacielem można dzieciom pomóc - twierdzi McElwain. Zwraca ona uwagę, że w wieku, w którym maluchy idą do przedszkola, jednocześnie zaczynają się liczyć z równieśnikami. W zawieraniu przyjaźni można je więc wspierać (zwłaszcza chłopców), zabierając np. do klubików czy w inne miejsca, gdzie mogą spotkać inne dzieci i wspólnie się pobawić.

Ważne są też dobre doświadczenia i wzorce związane z szacunkiem, troską i oczekiwaniami wobec innych, nabyte w rodzinie. "Takie dzieci będą lepiej panowały nad emocjami, gdy dojdzie do trudnej sytuacji. Nauczą się też, jak rozwiązywać konflikty" - przekonuje badaczka.

McElwain uspokaja też rodziców tych maluchów, które nie mają przyjaciół. "Niemal wszystkie zyskały przyjaciół do momentu, gdy poszły do trzeciej klasy" - mówi.