Badania tarczycy i jod w diecie = zdrowa ciąża

Jak wynika z najnowszego badania opinii publicznej, Polki mają małą wiedzę na temat wpływu tarczycy na płodność, przebieg ciąży oraz zdrowie ich dziecka.

Badanie przeprowadzono w marcu i kwietniu 2010 r. w grupie kobiet planujących potomstwo, będących w ciąży lub mających dziecko w wieku do pięciu lat.

Aż 54 proc. badanych pań nie miała świadomości żadnych wymienionych w ankiecie następstw niedoborów jodu czy nieleczenia chorób tarczycy.

I aż 82 proc. z nich nigdy nie była diagnozowana w kierunku zaburzeń czynności tego gruczołu.

Podstawa to jod

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy - tyroksyny i trójjodotyroniny, a te pełnią w organizmie bardzo ważne funkcje: regulują metabolizm i prawidłową czynność wszystkich tkanek oraz narządów, kontrolują wzrost młodych organizmów, rozwój płciowy oraz wpływają na rozwój mózgu płodów i małych dzieci.

Niedobory jodu oraz zaburzenia w pracy tarczycy mogą bardzo negatywnie wpływać na przebieg ciąży i przyczyniać się do opóźnienia w rozwoju umysłowym dziecka.

W skrajnych przypadkach niedobory jodu prowadzą do dużej niedoczynności tarczycy i w konsekwencji do silnego upośledzenia umysłowego potomstwa.

"Prawidłowy rozwój płodu wymaga dostępności hormonów tarczycowych już od szóstego - siódmego tygodnia ciąży.

Płód nie ma wówczas jeszcze własnej tarczycy i jest uzależniony od transmisji hormonów z organizmu matki. Oznacza to, że na tarczycy kobiety ciężarnej spoczywają dodatkowe obowiązki" - tłumaczył endokrynolog prof. Nauman.

W I trymestrze ciąży tarczyca kobiety zwiększa produkcję hormonów o 30 proc., a w II i III trymestrze nawet o 50 proc.

Aby mogła sprostać tym zadaniom, kobiety w ciąży powinny - zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia - zwiększyć dzienną dawkę spożywanego jodu do 250 mikrogramów.

"Wraz ze standardową dietą dostarczamy sobie ok. 100-150 mikrogramów tego pierwiastka, zatem w okresie ciąży trzeba zacząć przyjmować w postaci suplementów dodatkowe 150 mikrogramów" - wyjaśnił prof. Nauman.

Według prof. Andrzeja Lewińskiego, prezesa Polskiego Towarzystwa Tyreologicznego, w Polsce dzięki wprowadzeniu w 1997 r. obowiązkowego jodowania soli kuchennej jodkiem potasu, nie stwierdza się dziś niedoborów jodu w populacji dzieci i dorosłych.

"Jedynymi osobami, które wymagają suplementacji jodem, są właśnie kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, gdyż przeciwwskazane jest u nich zwiększenie spożycia soli" - zaznaczył prof. Lewiński.

Dodał jednocześnie, że dzienna dawka jodu w ciąży nie powinna przekraczać 500 mikrogramów.

Niedoczynność i nadczynność tarczycy

Według specjalisty, bardzo niekorzystne skutki dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu ma zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tego narządu.

Nadczynność tarczycy objawia się m.in. potliwością, chudnięciem, zaburzeniami rytmu serca, obrzękami i drżeniem kończyn, zaburzeniami natury emocjonalnej.

Niedoczynność, która jest wywołana bądź niedoborami jodu, bądź chorobą autoagresywną niszczącą tarczycę (choroba Hashimoto), można z kolei rozpoznać po takich symptomach, jak wzmożona senność, cienka, sucha skóra, nietolerancja zimna, tycie, chrapliwy głos.

Obydwa zaburzenia czynności tarczycy w ciąży znacznie zwiększają ryzyko samoistnych poronień, stanu przedrzucawkowego, który zagraża życiu matki i dziecka.

Nadczynność opóźnia wewnątrzmaciczny rozwój płodu, zwiększa ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon płodowych, a niedoczynność może prowadzić do przedwczesnego oderwania się łożyska i jest przyczyną nieodwracalnych uszkodzeń mózgu płodu.

Obecnie - w Polsce i na świecie - badania takie są zalecane tylko pacjentkom z podwyższonym ryzykiem chorób tarczycy - podkreśliła prof. Małgorzata Karbownik-Lewińska, kierownik Zakładu Endokrynologii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Prace naukowe wskazują jednak, że w ten sposób pomija się aż 30 proc. przypadków niedoczynności tarczycy.