Imiennik: Aniela
Pochodzi od łacińskiego słowa angela (anielska) lub greckiego angelos (anioł, posłaniec, zwiastun). Polska forma imienia Angela, niegdyś bardzo popularna ze względu na rozpowszechniony kult aniołów stróżów. ZDROBNIENIA: Anielcia, Anielka, Nela. INNE FORMY: Angela, Angelika, Angelina, Angielina, Anioła. OBCE FORMY: Angelica, Angeline, Angelita (ang., niem.), Angèle, Angélique (fr.), Andéla (czes.), Angela, Angelina (hiszp.), Anelija, Angela, Angelja, Anžela (ros.), Anðela, Anðelija, Anðelina, Angela, Angelina (poł.-słow.), Angela, Angelica, Angelina (wł.), Anelé, Angelé, Anielé (litew.). Forma męska: Angel, Angelus, Anioł.
NAZWISKA:
Angel, Angelo, Angelewicz, Angiel, Angielczyk, Angielewski, Angielus, Angieł, Angioł, Angiołek, Anielak, Anielewski, Anielewicz, Anielski, Anioł, Aniołczyk, Aniołek, Aniołkiewicz, Aniołkowski, Aniołowicz, Aniołowski, Jandzel, Jandziol, Jandzioł, Janioł, Janiołak, Janiołek, Janiołkowski, Janiołowski, Janjołek.
PATRON:
Św. Aniela, wdowa, urodzona we Włoszech w 1250 r. Wyszła wcześnie za mąż, urodziła kilkoro dzieci, lecz prowadziła lekkie, wesołe życie. W 40 roku życia zwraca się ku pobożności i wyrzeczeniu. Po przedwczesnej śmierci małżonka i wszystkich dzieci rozdaje cały majątek ubogim i chorym, po czym wstępuje do zakonu św. Franciszka. Doznała wielu łask mistycznych i objawień. Zmarła 4 I 1309 r. Jako mistyczka otrzymała znak na sercu, który można do dziś oglądać w relikwiarzu w kościele św. Franciszka z Asyżu w Foligno.Św. Aniela Merici, urodzona ok. 1470 roku w płn. Włoszech. Całe życie poświęciła wychowywaniu młodych dziewcząt. Założyła Zgromadzenie Sióstr Urszulanek. Wyrazem kultu Anieli w Polsce są liczne książeczki opowiadające o jej życiu oraz utwory poetyckie T. Lenartowicza i K. Koźmiana. (Wspomnienie 27 stycznia).Bł. Aniela Salawa z Krakowa. Żyła w latach 1881–1922, pracowała jako służąca. Poświęciła się bliźnim w stanie świeckim. (Wspomnienie 9 września).
ZNANE POSTACIE:
Aniela Szycówna, pedagog pol. (1859–1921). Aniela Gruszecka, pisarka pol. (18 V 1884–18 IV 1976). Aniela Zagórska, tłumaczka dzieł J. Conrada (1890–1943). Aniela Topulos, pol. wydawca (ur. 1941). Aniela Wiktoria Lubieniecka, pol. reżyserka filmów animowanych (ur. 1951).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Aniela Dobrójska z komedii A. Fredry Śluby panieńskie (1833). Aniela z komedii Moliera Grzegorz Dyndała oraz Chory z urojenia. Aniela z Beniowskiego J. Słowackiego (1841). Anielka, powieść B. Prusa (1885). Anielka P. z powieści Bez dogmatu H. Sienkiewicza (1891). Aniela Leńska z Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza (1884). Aniela J. Korzeniowskiego. Aniela Dulska ze sztuki G. Zapolskiej Moralność pani Dulskiej (1906). Nell Trent z powieści Magazyn osobliwości Ch. Dickensa.
NA EKRANIE:
Filmy wg sztuki G. Zapolskiej Moralność pani Dulskiej: rolę Anieli Dulskiej w ekranizacji B. Newolina (1930) odtwarzała Marta Flantz, a w filmie J. Rybkowskiego (1975) – Alina Janowska.
AFORYZM:
To imię przybyło z bardzo daleka,A ma smak naszego chleba i mleka.Ludwik Jerzy KernLubi Aniela wiejskie wesela:Stodoła blisko, chłopców mrowisko...Wiesław Błach
W POEZJI:
Łzy pod jabłonią dlatego, że tak różowo, pszczelniei miodnie zakwita;łzy w polu, bo zboże się kołysze i nad szepcącymi kłosamileży ciężki zapach majowego żyta;łzy, gdy z klonów i lip, i brzóz rozhuśtanych jesieniąjaskrawe liście spadając szukają spoczynku,i łzy w wieczór zimowy, gdy babunia nad różańcemdrzemie przy strzelającym iskrami kominku.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Aniela”Lecz co ja w rzędzie pierwszych cnót Anieli mieszczę,Cnót zbyt rzadkich w kobiecie, w świętej rzadszych jeszcze,Że chociaż ją modlitwy od błądzenia strzegły,Wiedziała, jak ród ludzki upadkiem podległy;Więc męższczyznom powolna, kobietom niesroga,Grzech bliźni odpuszczała dla miłości Boga. Adam Mickiewicz, „Pani Aniela”
