Imiennik: Dawid
Pochodzenia hebrajskiego, oznacza: dowódca, opiekun, również godny kochania, ukochany. Nosił je drugi król izraelski. Przez jakiś czas nadawane jako tytuł osobom sprawującym wysokie funkcje. W Polsce imię to notowane jest od XIII w. ZDROBNIENIA: Dawidek, Widek. OBCE FORMY: David (ogólnie przyj. forma). Forma żeńska: Dawida.
NAZWISKA:
Dawda, Dawdanowicz, Dawdo, Dawdow, Dawdziak, Dawdziuk, Dawedowski, Dawid, Dawidczak, Dawidczyk, Dawidczyński, Daidenko, Dawidkiewicz, Dawidko, Dawidkowski, Dawidło, Dawidow, Dawidowicz, Dawidowski, Dawidziuk, Dawidzki, Dawyd, Dawudenko, Dawydow, Dawydzik, Dewidenko, Dewidowski, Dewidzki, Dowid, Dowidowicz, Dowidowski, Dowidt, Dowidzienko, Dziewid, Dziewidowicz, Dzewidziński.
PATRON:
Dawid, drugi król Izraela, biblijny autor psalmów. Doprowadził do zjednoczenia plemion judejskich z izraelskimi i stał się twórcą silnego, zjednoczonego państwa. Wg legendy kamieniem z procy zabił filistyńskiego olbrzyma Goliata. Zarówno w wierze żydowskiej, jak i chrześcijańskiej, Mesjasz miał być jego potomkiem. Chrześcijanie utrzymują, że spełnieniem przepowiedni o Mesjaszu (Zbawicielu) był Jezus.Św. Dawid, biskup Menewii (St. Denis), patron Walii. Przez jakiś czas prowadził życie pustelnicze. (Wspomnienie 1 marca).Św. Dawid Niezwyciężony, teolog i filozof (VI w.). Pochodził z Armenii. Przydomek „niezwyciężonego” zyskały mu sukcesy w filozoficznych dysputach. (Wspomnienie 17. września).Św. Dawid, benedyktyn (XI w.). Pochodził z Wysp Brytyjskich. Ze św. Zygfrydem udał się na misję na tereny dzisiejszej Szwecji. (Wspomnienie 15 lipca).Św. Dawid I, król Szkocji (XI w.). Syn króla Malcolma i św. Małgorzaty Szkockiej. Sprowadził do Szkocji m.in. zakony benedyktyński, cysterski oraz kanoników regularnych. (Wspomnienie 11 stycznia).
ZNANE POSTACIE:
Dawid III Odnowiciel, król Gruzji (? XI w. –1014). David Teniers mł., flam. malarz (15 XII 1610–25 IV 1690). David Hartley, ang. filozof, twórca asocjacjonizmu (1705–1757). David Hume, ang. filozof, historyk i ekonomista (26 IV 1711–25 VIII 1776). David Garrick, ang. aktor i reżyser (19 II 1717–20 I 1779). Dawid Friedländer, żyd. reformator i pisarz (6 XII 1750–25 XII 1834). David Ricardo, ang. ekonomista, jeden z tworców ekonomii politycznej (18 IV 1772–11 IX 1823). Caspar David Friedrich, malarz niem. (5 IX 1774–7 V 1840). David Livingstone, szkocki badacz Afryki (19 III 1813–1 V 1873). David Belasco, amer. reżyser i aktor (25 VII 1853–15 V 1931). Jan Paweł Dawid, pol. pedagog i psycholog (ur. 1859). David Hilbert, niem. matematyk (23 I 1862–14 II 1943). David W. Griffith, właśc. Llewelyn Wark Griffith, reżyser amer. i producent (22 I 1875–23 VII 1948). Dawid Przepiórka, szachista, mistrz Polski (22 XII 1880–? IV 1940). Dawid Bergelson, żyd. pisarz (1884–1952). David Herbert Lawrence, pisarz ang. (11 IX 1885–2 III 1930). Dawid Ben Gurion, właśc. Dawid Grün, twórca izraelskiego państwa (16 X 1886–1 XII 1973). David Alfaro Siqueiros, meks. malarz (29 XII 1896–6 I 1974). David O. Selznick, amer. producent filmowy (10 V 1902–22 VI 1965). Carl David Anderson, fizyk amer., laureat Nagrody Nobla 1936 (3 IX 1905–11 I 1991). David Lean, ang. reżyser filmowy (25 III 1908–16 IV 1991). Dawid Ojstrach, skrzypek ros. (30 IX 1908–24 X 1974). David Niven, aktor ang. (1 III 1910–29 VII 1983). David Rockefeller, amer. finansjer (ur. 12 VI 1915). Jerome David Salinger, pisarz amer. (ur. 1 I 1919). Dave Brubeck (David Warren), amer. pianista i kompozytor jazzowy (ur. 6 XII 1920). Paul David Scofield, ang. aktor (ur. 21 I 1922). Dawid Bronsztejn, szachista ros. (ur. 1924). David Ruffin, piosenkarz amer. (ur. 1941). David Lynch, amer. reżyser film. (ur. 20 I 1946). David Bowie, bryt. muzyk rockowy (ur. 8 I 1947). Philip David Charles Collins (Phil Collins), ang. piosenkarz, perkusista i aktor (ur. 30 I 1951). David Bennet, niem. aktor (ur. 1966). David Boreanaz, aktor film.
BOHATEROWIE SZTUKI:
Życie bibl. Dawida opisują Księgi Samuela, 1. Księga Królewska i Księga kronik. Jego dzieje stanowiły niewyczerpane źródło tematów dla sztuk plast.; w sztuce nowoż. często przedstawiano Dawida jako zwycięzcę Goliata (Donatello, Michał Anioł i in.). Wśród dzieł muzycznych znane są trzy oratoria: Dawid pokutnik W.A. Mozarta (1785), Król Dawid A. Honegera (1921) i Dawid D. Milhauda (1954). David Copperfield, powieść Ch. Dickensa (1849–50). Dawid Fremde z powieści Chleb rzucony umarłym B. Wojdowskiego (1971). Dawid Mannon z trylogii dramatycznej E. O’Neilla Żałoba przystoi Elektrze (1931). Weiser Dawidek, powieść P. Huelle (1987).
NA EKRANIE:
Ekranizacja Dawida Copperfielda, w reż. G. Cukora (1969), tytułową rolę odtwarzał Freddie Bartholomew, a w reż. D. Manna (1969) – Robin Phillips.
PRZYSLOWIA:
Źle idzie, panie Dawidzie!Tańcuje jak król Dawid przed arką.Nie o tym Dawidzie rzecz idzie.Pójść z Dawidem na harfie grać.O którym Dawidzie rzecz idzie, o psalmiście, czy o żydzie?
W POEZJI:
Łzy me z Dawidem własne płacząc piję,Że im na świecie tym mizerniej żyję,Dłużej; tym większa zdejmuje mię trwoga,Iże obrażam bez poprawy Boga.Wespazjan Kochowski, „Grzesznik”
AFORYZM:
Kolejna panna zakochała się w Dawidzie,a już sznur dziewczyn za nim idzie.
