Imiennik: Dominik

Pochodzenia łacińskiego, od słowa dominicus (Pański, należący do Pana Boga). W Polsce imię to notuje się od XIV wieku w formach Domik, Domin, Dominik, Domienik, Domnik. ZDROBNIENIA: Domek, Domeczek, Dominiczek, Niczek, Nik. OBCE FORMY: Dominic, Dominick (ang.), Dominique (fr.), Dominik, Dominikus (niem.), Domingo (hiszp.), Domingos (port.), Domenico (wł.), Dominik (połud.-słow), Dominykas, Domininkas, Domas (litew.), Dominikos (gr.), Domonkos, Domokos, Domos (węg.). Forma żeńska: Dominika.
NAZWISKA:
Damin, Daminow, Damiński, Demin, Deminowicz, Dominacki, Dominczak, Dominek, Dominiak, Dominiakowski, Dominial, Dominiarz, Dominich, Dominiczek, Dominiczewski, Domieniak, Domieniecki, Domieniewski, Domienik, Domienkiewicz, Dominek, Dominiak, Dominiczak, Dominik, Dominikiewicz, Dominikowski, Dominkiewicz, Dominko, Dominowicz, Dominowski, Domińczak, Domiński, Domniak, Domnicz, Domnik, Domnikowski, Dumin, Dumiński, Dyminik, Dyminikowski, Dyminkiewicz, Dymiński.
PATRON:
Św. Dominik z Sora, opat (X w.). Założył wiele klasztorów zakonu benedyktyńskiego. (Wspomnienie 22 stycznia).Św. Dominik Opancerzony, benedyktyn (XI w.). Praktykował surową ascezę, jadał tylko chleb z koprem, biczował się i sypiał na klęczkach. (Wspomnienie 14 października).Św. Dominik, hiszpański pustelnik. Żył w latach ok. 1000–72. Wstąpił do benedyktynów i zamieszkał jako pustelnik w grocie Gór Sierra de Cameros. (Wspomnienie 20 grudnia).Św. Dominik Guzmán, założyciel Zakonu Kaznodziejskiego (Ordo Praedicatorum), czyli zakonu dominikanów. Żył w latach 1170–1221. Pochodził z Katalonii, działał w pn. Włoszech i pd. Francji. Wędrując od wioski do wioski wyjaśniał prawdy wiary. Ta forma apostolstwa przerodziła się z czasem w nową wspólnotę zakonną (dominikanie), którą w 1216 roku oficjalnie zatwierdził papież Honoriusz III. Autor kilku prac z zakresu eklezjologii, ascetyki i mistyki. (Wspomnienie 7 i 8 sierpnia).Święty Dominik Savio, uczeń św. Jana Bosko. Żył krótko, w latach 1842–57. Papież Pius XI nazwał go „małym świętym, ale gigantem ducha”. (Wspomnienie 9 marca).
ZNANE POSTACIE:
Domenico Veneziano, malarz wł. (1406–1461). Domenico Ghirlandaio, właśc. Domenico di Tommaso Bigordi, malarz wł. (ok. 1448–14 I 1494). Domenico Fontana, architekt wł. (1543–1607). Domenichino (Domenico Zampieri), wł. malarz i architekt (21 X 1581–6 IV 1641). Domenikos Theotokopulos, El Greco, malarz hiszp. pochodzenia gr. (ok. 1541–7 IV 1614). Dominik Zasławski-Ostrogski, książę (ur. 1618). Dominik Merlini, pol. architekt pochodzenia wł. (22 II 1730–20 II 1797). Domenico Cimarosa, kompozytor włoski (17 XII 1749–11 I 1801). Dominik Krysiński, ekonomista pol. (5 VIII 1785–17 IV 1853). Dominik Szulc, historyk pol., prekusor pozytywizmu (1797–1860). Dominik Magnuszewski, poeta pol., uczestn. powstania listopadowego (21 VI 1810–27 II 1845). Domingo Faustino Sarmiento, pierwszy prezydent Argentyny (15 II 1811–11 IX 1888). Anton Dominik Fernkorn, rzeźbiarz austr. (ur. 1813).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Św. Dominik Guzman w sztukach plast. jest przedstawiany z księgą i czarno-białym psem z pochodnią w pysku. Dominik Cedzyna z Doktora Piotra S. Żeromskiego. Książę Dominik Zasławski z Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza (1884). Dominik Korczyński z powieści Nad Niemnem E. Orzeszkowej (1888). Domenik Giawa z powieści S. Brzozowskiego Sam wśród ludzi (1911). Dominik Figura z Opowieści pod psem (a nawet dwoma) J. Meissnera.
NA EKRANIE:
Film Nad Niemnem w reż. Z. Kuźmińskiego (1986).
PRZYSLOWIA:
Fik mik, Dominik.Gdy ciepło na Dominika, ostra zima nas dotyka.Na święty Dominik, kopy z pola mig, mig.Na świętego Dominika zboże z pola do gumn zmyka.(związane ze świętem 4 sierpnia)
W POEZJI:
Trudne w noszeniu, cnót wielkich spragnione imię.Włoży w nie wysiłek stu koni, skrzydeł rozmachy olbrzymie,trudy roboczych dni i nocy spędzonych na łzach i modlitwie,a ono go zawsze prześcignie, aż ustanie zmęczony w gonitwie.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Dominik”Spór miał sporem zostać,Gdy Dominik owocu dziwną wyjął postać:Ze wszech krańców ku sobie w obłęk pochylonaKrągła szatą obwija pełność swego łona. Adam Mickiewicz, „Kartofla”