Imiennik: Robert

Pochodzenia starogermańskiego, od imion Rodebert, Rupert, Ruprecht, Rupprecht, składających się ze słów hrod (sława, chwała) i beraht (błyszczący). Oznacza: sławny, znakomity zdobytą sławą. W Polsce imię to było znane już w średniowieczu, również jako Ropert, Rubert, Rupert, Rypert, ale częściej nadawane jest dopiero od XIX w. ZDROBNIENIA: Bercik, Rob, Robercik, Robcio, Robuś. INNE FORMY: Ruprecht. OBCE FORMY: Robert, Robin (ang.), Robert (fr.), Robert, Ruprecht, Rupert, Ruppert, Robrecht (niem.), Robert (połud.-słow). Forma żeńska: Roberta.
NAZWISKA:
Rober, Roberek, Roberski, Robert, Robertowski, Robet, Rubarkiewicz, Rubarz, Rubarzewski, Ruber, Rubersz, Rubert, Ruborz, Rupar, Ruparewicz, Rupart, Rupchert, Rupecht, Ruper, Rupet, Ruperewicz, Rupert, Rupieta, Rupor, Ruppert, Ruprecht, Ruprich, Ruprik.
PATRON:
Św. Robert, założyciel i opat zakonu cystersów. Pochodził z Francji. Założyciel opactw w Molesmes i Cîteaux (Burgundia), które dały początek klasztorom cystersów. Wraz ze św. Bernardem z Clairvaux i św. Stefanem Hardingiem patronuje zakonowi. Do Polski cystersi przybyli w 1140 roku i osiedlili się w Jędrzejowie, gdzie do dziś znajduje się ich siedziba. (Wspomnienie 17 kwietnia).Św. Robert z Newminster, opat cystersów (XII w.). Ikonografia przedstawia świętego, jak trzyma szatana na łańcuchu i poskramia złego ducha krucyfiksem. (Wspomnienie 7 czerwca).Św. Robert Bellarmino, biskup, doktor Kościoła. Żył w latach 1542–1621. Jako młody człowiek wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Był przełożonym prowincji neapolitańskiej i doradcą papieskim, a Klemens III mianował go kardynałem. Autor dzieła Kontrowersje. (Wspomnienie 17 września).
ZNANE POSTACIE:
Robert I Bruce, król Szkocji, wyzwolił swój kraj od dominacji angielskiej (11 VII 1274–7 VI 1329). Ruprecht, książę lubiński i hojnowski (ur. XIV–XV w.). Robert Blake, admirał bryt. (VIII 1599–7 VIII 1657). Robert Hooke, ang. fizyk, biolog i matematyk (18 VII 1635–3 III 1703). Robert Fulton, amer. wynalaz., budown. statków parowych (14 XI 1765–24 II 1815). Robert E. Lee, amer. generał, dow. konfederatów w wojnie secesyjnej (19 I 1807–12 X 1870). Robert Schumann, kompozytor niem. (8 VI 1810–29 VII 1856). Robert Browning, poeta ang. (7 V 1812–12 XII 1889). Robert Nabielak, pol. działacz patriotyczny (V 1815–1880). Robert Koch, niem. bakteriolog, laureat Nagrody Nobla (11 XII 1843–27 V 1910). Robert Seymour Bridges, poeta ang. (23 X 1844–21 IV 1930). Robert Louis Stevenson, szkocki powieściopisarz i poeta (13 XI 1850–3 XII 1894). Robert Edwin Peary, amer. podróżnik, pierwszy dotarł do Bieguna Płn. (6 V 1856–20 II 1920). Robert August Bosch, niem. przemysłowiec (23 IX 1861–9 III 1942). Robert Falcon Scott, ang. podróżnik, polarnik (6 VI 1868–29 lub 30 III 1912). Robert Musil, pisarz austr. (6 XI 1880–15 IV 1942). Robert Flaherty, amer. reżyser filmowy (16 II 1884–23 VII 1951). Robert Delaunay, malarz fr. (12 IV 1885–25 X 1941). Rupert Chawner Brooke, poeta ang. (3 VIII 1887–23 IV 1915). Robert Siodmak, amer. reżyser filmowy (ur. 1900). Bob Hope, właśc. Leslie Townes Hope, amer. aktor komediowy (29 V 1903–2003). Jacob Robert Oppenheimer, amer. fizyk, twórca bomby atomowej (22 IV 1904–18 II 1967). Robert Donat, aktor ang. pochodz. pol. (18 III 1905–9 VI 1958). Robert Penn Warren, pisarz amer. (24 IV 1905–15 IX 1989). Roberto Rossellini, wł. reżyser filmowy (8 V 1906–3 VI 1977). Robert Bresson, fr. reżyser filmowy (25 IX 1901–18 XII 1999). Robert Cummings, właśc. Charles Clarence Robert Orville Cummings, aktor amer. (10 VI 1908–2 XII 1990). Robert Ryan, aktor amer. (ur. 1913). Robert Mitchum, amer. aktor filmowy (6 VIII 1917–1 VI 1997). Robert Aldrich, amer. reżyser filmowy (9 VII 1918–5 XII 1983). Robert Lamoureux, aktor fr. (ur. 1920). Robert Bolt, dramatopisarz ang. (15 VIII 1924–20 II 1995). Bobby Mauch, aktor amer. (ur. 1924). Robert Altman, amer. reżyser filmowy (ur. 20 II 1925). Robert Francis Kennedy, polityk amer. (20 XI 1925–6 VI 1968). Robert Rauschenberg, malarz amer. (ur. 22 X 1925). Bob Fosse, amer. reżyser filmowy (23 VI 1927–23 IX 1987). Robert Duvall, aktor amer. (ur. 1931). Bob Rafaelson, amer. reżyser filmowy (ur. 1933). Robert Charles Redford, aktor amer. (ur. 18 IX 1937). Bob Dylan, właśc. Robert Zimmerman, piosenkarz amer. (ur. 24 V 1941). Bob Hoskins, aktor ang. (ur. 1942). Robert Bobi James Fischer, amer. szachista (ur. 9 III 1943). Robert De Niro, amer. aktor filmowy (ur. 17 VIII 1943). Bob Marley, właśc. Robert Nesta, jamajski piosenkarz i kompozytor reggae (1945–1981). Robert Gliński, pol. reżyser filmowy i teatralny (ur. 1952). Robin Williams, amer. aktor filmowy (ur. 21 VII 1952). Robert Zemeckis, reżyser amer. (ur. 14 V 1952). Bob Geldof, irl. piosenkarz rockowy (ur. 1954). Robert Kwiatkowski, pol. menedżer, prezes TVP (ur. 1961). Robert Korzeniowski, pol. sportowiec (chód sportowy) (ur. 30 VII 1968).
BOHATEROWIE SZTUKI:
Robin Hood, postać z angielskich legend, bohater licznych opowiadań i filmów. Rob Roy, szkocki zbójnik, odpowiednik ang. Robina Hooda. Robin Duszek (Puk), złośliwy chochlik ze staroangielskich opowiadań, postać z komedii W. Shakespeare’a Sen nocy letniej (1596) oraz z powieści dla dzieci R. Kiplinga Puk z Pukowej Górki. Robert Lovelace z powieści Klarysa, czyli historia młodej damy S. Richardsona (1747–48). Robert Greslou z powieści P. Bourgeta Uczeń (1889). Robert Jordan z powieści Komu bije dzwon E. Hemingwaya (1940). Przypadki Robinsona Crusoe, powieść D. Defoe (1719). Robert de Saint-Loup z powieści M. Prousta W poszukiwaniu straconego czasu (1913-27). Robert Scurvy ze sztuki Szewcy S.I. Witkiewicza (1931).
NA EKRANIE:
Filmy inspirowane powieścią Przypadki Robinsona Crusoe: rolę Robinsona w reż. E. Sutherlanda (1932) grał Douglas Fairbanks, w reż. A. Andrijewskiego (1945) — Paweł Kadocznikow, w reż. L. Buñuela (1952) — Dan O’Herlihy, a w reż. J. Golda (1975) — Peter O’Toole. Filmy z Robinem Hoodem: postać głównego bohatera odtwarzali Douglas Ferbanks (reż. A. Dwan, 1922), Errol Flynn (reż. M. Curtiz. 1938), Sean Connery (reż. R. Lester, 1976), Kevin Costner (reż. K. Reynolds, 1991) i in. Ekranizacja pow. Rob Roy w reż. M. Catona-Jonesa (1995), rolę Roba grał Liam Neeson. Film wg pow. Komu bije dzwon E. Hemingwaya w reż. S. Wooda (1943), rolę Roberta Jordana odtwarzał Gary Cooper.
W POEZJI:
Twarz — przecięta kilkudziesięciu zmarszczkami,w bruzdach cała jak owoc przedwcześnie nasłońcu zwiędły.Z podziwem patrzy się na nią dumając, jakie losytej głowie dłonie Sióstr uprzędły.Ma coś staroświeckiego,nawet gdy w najmodniejszymzabłyśnie krawacie.Spójrzcie, jak dziwnie stąpa, jak starczo trzyma ramiona.W tłumie najgęstszym zaraz go poznacie.Kazimiera Iłłakowiczówna, „Robert”
AFORYZM:
Tylko dziewczyna słodka jak miód Roberta zwali z nóg.