Czas na leśne owoce
Dojrzewające w letnim słońcu, w ciszy leśnych zakątków, są apetycznym źródłem witamin i minerałów. Jedyną ich wadą – a jednocześnie jedną z wielu zalet – jest delikatność.
Te miękkie, soczyste owoce trzeba zrywać bardzo ostrożnie (nigdy do foliowych torebek) i pieczołowicie transportować, by ich nie pognieść, nie uszkodzić.
Poziomki. Można je zbierać w czerwcu i lipcu. Dostarczają witaminy C, wapnia, kwasów organicznych, siarki i cukrów. Najsmaczniejsze są tuż po zerwaniu. Transport znoszą bardzo źle: łatwo się gniotą i szybko pleśnieją. Zwykle jemy je na surowo lub w owocowych sałatkach, mlecznych koktajlach, z bitą śmietaną. Jako że leśne poziomki są trudno dostępne, można hodować w ogródku odmianę ogrodową. Owocuje dłużej niż dzika - od lipca do września. Pożyteczne są też liście poziomek: napary z nich polecane są przy kamicy nerkowej i nieżytach jelit.
Czarne jagody. Zbieramy je od lipca do września. To prawdziwa bomba witaminowa i mineralna: są bogate w potas, fosfor, wapń i magnez. Zawierają witaminy A, B1, B2, B6, PP, C, a także barwniki organiczne, które są bardzo zdrowe dla oczu. Jagody pomagają przy zaburzeniach pracy przewodu pokarmowego: świeże są przeczyszczające, suszone działają zapierająco. Można je wykorzystać jako składnik sałatek owocowych, koktajli, zup. Robić z nich dżemy, konfitury, kompoty, soki albo wysuszyć na słońcu czy w piekarniku. Napary z liści jagód są zalecane cukrzykom, bo regulują poziom cukru we krwi.
Maliny. Zbieramy je w lipcu i sierpniu. Malinowa herbatka czy sok pomagają zwalczyć gorączkę, lekki ból gardła, "wypocić" przeziębienie czy grypę, złagodzić kaszel, a przede wszystkim rozgrzać się, by do infekcji w ogóle nie dopuścić. Maliny zawierają salicylany, które mają właściwości podobne do aspiryny - stąd ich przeciwzapalne i przeciwgorączkowe działanie. Są także źródłem garbników, cukrów i witaminy C.
Maliny można jeść na surowo, robić z nich dżemy, konfitury, marmolady, galaretki, soki. Uwaga, alergicy: maliny mogą uczulać. Nie służą też osobom z niewydolnością nerek. I cierpiącym na dnę moczanową - zawierają bowiem sporo puryn, sprzyjających tej chorobie. Liście dzikiej maliny są składnikiem ziołowych herbatek regulujących zaburzenia jelitowe i żołądkowe u dzieci.
Jeżyny. Zbiera się je od sierpnia do października! To trudne zajęcie, bo gałązki są pełne czepliwych kolców. Warto jednak powalczyć, bo zawierają duże ilości witaminy E, zwanej "witaminą młodości". Są źródłem błonnika, magnezu, potasu, witaminy A. Świetnie nadają się na soki, dżemy i konfitury. Napary z liści jeżyn stosowane są przy grypie, przeziębieniach, kaszlu, katarze.
Zachowaj je na dłużej
Owoce można ususzyć. Zimą będą jak znalazł. Spośród owoców leśnych najczęściej suszy się czarne jagody i maliny. Można do tego użyć elektrycznej suszarki, lub suszyć na słońcu albo w piekarniku. Nie myjemy ich wcześniej: muszą być suche, zbierane w pogodne dni.
Układamy je na sicie lub papierze pergaminowym, zachowując odstępy. Owoce nie powinny się stykać ze sobą - być tak rozsypane, by powietrze miało do nich dostęp z każdej strony. W trakcie suszenia mogą się przyklejać do sita. Nie odrywajmy ich - po wyschnięciu same odstaną od podłoża. Po zakończeniu procesu suszenia należy je zsypać do szklanego naczynia czy metalowej puszki i szczelnie zamknąć. Przechowywać w ciemnym miejscu.
Jak je wykorzystać?
Wywar z suszonych jagód. Do płukania w stanach zapalnych dziąseł. Łyżkę suszu zalej szklanką wody, gotuj pod przykryciem na wolnym ogniu ok. 10 minut. Odstaw do wystudzenia, następnie przecedź. Wlej łyżkę 3-proc. kwasu borowego (do kupienia w aptece). Tak przygotowanym płynem płucz jamę ustną rano i wieczorem (przed myciem zębów). Zabieg ten powtarzaj przez 4-5 dni. Uwaga: nie wolno łykać wywaru.
Koktajl z jeżyn. Regeneruje organizm i likwiduje zaparcia. Zalecany po antybiotykoterapii. Szklankę opłukanych jeżyn zmiksuj z 0,5 l schłodzonego kefiru lub zsiadłego mleka. Można dodać łyżeczkę miodu. Wypij zaraz po przyrządzeniu.
Napar z malin. 2 łyżki suszonych owoców zalej szklanką wrzątku, zostaw pod przykryciem na 15 min. Przecedź. Pij 2-3 razy dziennie po szklance naparu podczas gorączki przy przeziębieniu, grypie, anginie, zapaleniu oskrzeli.
Aromatyczne soki
Najbardziej popularny jest sok z malin, ze względu na swe właściwości przeciwprzeziębieniowe, ale zdrowe są soki ze wszystkich owoców leśnych. Składniki: 1 kg leśnych owoców, 1 kg cukru. Przygotowanie: owoce lekko przepłukać, układać warstwami, przesypując cukrem, najlepiej w dużym słoju.
Odstawić na 2-3 dni, sprawdzając co jakiś czas, czy puściły sok. Gdy tak się stanie, wyłożyć sito kawałkiem lnianej szmatki (może ją zastąpić tetrowa pielucha) i wylać zawartość słoika. Następnie odcedzić sok, szmatkę związać i zawiesić, by sok mógł skapywać do naczynia. Po kilku godzinach wycisnąć resztkę soku. Przelać do małych, wyparzonych słoiczków i pasteryzować.
