Kody na jajkach: Co oznaczają?
Osoby, które regularnie jedzą i wykorzystują w kuchni jajka, zapewne zauważyły, że te kupowane w sklepach i dużych supermarketach mają odbity tajemniczy długi kod na skorupce. Jednak tylko nieliczni – interesujący się żywnością lub dietetycy – wiedzą, jak prawidłowo go rozszyfrować. Okazuje się, że 11 – znakowy kod przekazuje nam – konsumentom – sporo informacji na temat jajek, które kupujemy. Warto wiedzieć, jak go czytać, gdy kolejnym razem wybierzemy się do sklepu po jajka.
11 tajemniczych znaków
Zapewne wiedzą o tym fakcie tylko nieliczni, a mianowicie, że jajka sprzedawane w sklepach oznaczone są 11-znakowym kodem, który przekazuje kilka bardzo ważnych informacji o produkcie. Z 11-znakowych kodów możemy wyczytać:
a) w jakim systemie były hodowane kury, które zniosły jajka;
b) kraj, z którego pochodzą jajka;
c) dokładne miejsce, z którego pochodzi jajko (województwo, powiat);
d) od jakiego producenta pochodzą konkretne jajka.
Jak zbudowany jest kod na jajku?
11-znakowy kod na jajku zazwyczaj rozłożony jest w następującym schemacie: X-YY-AABBCCDD.
W niektórych krajach na jajkach mogą pojawiać się dodatkowe znaki, na przykład informujące o wielkości i klasie jajek.
Co oznaczają konkretne znaki w kodzie?
X
Pierwszy znak kodu to zawsze cyfra od zera do trzech. Informuje konsumenta o sposobie hodowli kur. Przy czym:
0 - oznacza, że kury były hodowane w ekologiczny sposób na wolnym wybiegu i świeżym powietrzu. Co więcej, jajko z zerem na początku informuje konsumenta, że kury karmiono świeżą karmą i roślinami. Ten rodzaj jajka posiada najwyższą wartość odżywczą. Najlepiej zatem wybierać jajka oznaczone zerem, gdyż są najzdrowsze. Warto jednak pamiętać, że ich cena z pewnością nie będzie niska.
1 - jedynka oznacza, że jajko pochodzi od kury, którą chowano na wolnym wybiegu. Tego typu hodowla pozwala kurom swobodnie przebywać na świeżym powietrzu. W dużym kurniku zamykane są tylko na noc. Kury hodowane na wolnym wybiegu z reguły karmione są naturalnym pokarmem. Jajka oznaczone jedynką to również zdrowy produkt, którego warto szukać w sklepach.
2 - dwójka w kodzie na jajku oznacza, że kura, która go zniosła, prawdopodobnie całe życie spędziła w zamkniętym pomieszczeniu. Mowa tutaj o dużych zamkniętych halach, wyłożonych słomą, z których kury nie mogą wyjść, lecz mogą się w nich swobodnie poruszać. Kury te zazwyczaj posiadają własną ściółkę, ale nie mają dostępu do powietrza. Jajka od kur hodowanych w taki sposób zazwyczaj są gorszej jakości.
3 - ta cyfra na jajku oznacza chów klatkowy kur, który dla zwierząt jest najgorszym z możliwych, gdyż łamie ich prawa. Kury praktycznie cały okres takiej hodowli spędzają za kratkami w klatkach. Umieszczane są tam w dużych ilościach, gdzie gniotą się i często cierpią z powodu braku powietrza. Co gorsze, kurom hodowanym w klatkach odcinane są często dziób i nóżki w celu zmaksymalizowania wydajności zwierzęcia, bez dbania o jego dobro. To najgorsza z możliwych hodowli. Osoby, które dbają o dobro zwierząt, z pewnością nie powinny kupować tego rodzaju jajek.
Kolejne symbole w kodzie na jajkach to:
YY
To symbol, który informuje konsumenta, z jakiego kraju pochodzi jajko. Oznacza się go charakterystycznymi dla konkretnego państwa literami. Przykładowo, jeśli jajko pochodzi z polski, oznaczone jest symbolem PL.
AA
Kolejne dwa miejsca w kodzie przeznaczone są na numer województwa, z którego pochodzi jajko. Przy czym: 02 oznacza dolnośląskie, 04 - kujawsko-pomorskie, 06 - lubelskie, 08 - lubuskie, 10 - łódzkie, 12 - małopolskie, 14 - mazowieckie, 16 - opolskie, 18 - podkarpackie, 20 - podlaskie, 22 - pomorskie, 24 - śląskie, 26 - świętokrzyskie, 28 - warmińsko-mazurskie, 30 - wielkopolskie, a 32 - zachodniopomorskie.
BB
Kolejne dwa miejsca to symbol powiatu. Szczegółowe oznaczenia można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego.
CC
Symbolizuje kod przedsiębiorstwa, w którym hodowano kury.
DD
Oznacza numer konkretnego producenta jajek w danym powiecie.
Czy kod na jajkach jest obowiązkowy?
To pytanie, które często zadają sobie osoby, które sprzedają jajka z prywatnej, domowej hodowli. Według norm UE wszystkie jajka, które są sprzedawane w sklepach na terenie Unii Europejskiej, muszą być oznakowane kodem. Każdy producent jajek jest zobowiązany stosować się do tego przepisu. Niewywiązanie się z niego grozi sankcjami karnymi.
Jajka, które pochodzą z tzw. hodowli przydomowej, nie muszą być oznaczone, gdy ich hodowca nie dostarcza ich sklepom, a jedynie wykorzystuje je na własny użytek. Może również sprzedawać jajka bez oznaczeń na okolicznych rynkach i bazarach.
Jak jeszcze oznacza się jajka?
Wielkość jajek
Prócz 11-znakowego kodu producenci jajek zobligowani są także do oznaczania wielkości jajek. Symbol umieszczany jest zazwyczaj na opakowaniu. Rozmiar jajek oznacza się literami: S, M, L lub XL.
S - to z reguły małe jajka, które ważą mniej niż 53 gramy.
M - to średnie jajka ważące od 53 do 63 gramów.
L - to oznaczenie dużych jaj o wadze od 63 do 73 gramów.
XL - oznacza bardzo duże jajka, które ważą ponad 73 gramy.
Klasa jajek
Na opakowaniu jajek powinna znaleźć się również informacja o klasie produktu, która zazwyczaj jest oznaczana symbolami: A, B i C.
Do klasy A zalicza się jajka świeże, które charakteryzują się czystą i pozbawioną uszkodzeń skorupką. Ich białko jest płynne i klarowne, a żółtko mocno żółte. Jaja, które posiadają klasę A, zazwyczaj przeznaczone są do handlu detalicznego. Pakowane są nie później niż 10 dni od zniesienia. Ten typ jajek rzadko spotkamy w popularnych supermarketach.
Do klasy B i C zalicza się jajka, które uznawana są za gorsze jakościowo. Litera B oznacza produkt drugiej klasy. Do grupy C zalicza się jajka przemysłowe, niesortowane, które z reguły nie nadają się do sprzedaży detalicznej. Jajka klasy B i C są najbardziej popularne i powszechnie spotykane w różnego rodzaju sklepach.
Przed zakupem jajek należy pamiętać, by zaglądnąć do pudełka i sprawdzić ich oznaczenia. Najlepiej wybierać jajka, które zniosły kury hodowane w najbardziej ekologicznych warunkach. Z pewnością trójka w kodzie nie wróży dobrze o produkcie, który chcemy kupić.