Ostre potrawy: Szkodzą zdrowiu czy je wspierają?
Ostre potrawy mają wielu zwolenników, ale też sporo przeciwników. Nie jest to tylko kwestia smaku, gdzie jedni uwielbiają mocno doprawiać swoje jedzenie pikantnymi przyprawami i poczuć charakterystyczne pieczenie w ustach, a inni wolą łagodniejsze posiłki. Spór dotyczy także tego, czy ostre potrawy są szkodliwe dla zdrowia, czy wręcz przeciwnie mają na nas korzystny wpływ. W końcu czy uczucie bólu i pieczenia to nie jest jakaś forma ostrzeżenia przed niepożądanym działaniem? Okazuje się, że prawda leży pośrodku, gdyż spożywanie doprawionych dań w niektórych przypadkach może zaszkodzić, lecz przynosi też pożyteczne działanie. Ostre potrawy, takie jak papryczka chilli, pieprz cayenne, curry czy imbir, rozgrzewają, przez co przyspieszają metabolizm i redukują tkankę tłuszczową. Mają też działanie antybakteryjne i wspomagają odporność. Jakie jeszcze właściwości mają ostre przyprawy? Kiedy mogą zaszkodzić, a kiedy przynieść korzyści?
Co nadaje ostry smak potrawom?
Wiele osób lubi jeść ostre potrawy, gdyż są bardziej wyraziste i zapewniają więcej doznań smakowych. Uczucie pikantności nie jest jednak smakiem odczuwanym za pomocą kubków smakowych tylko rodzajem bólu, doświadczanym poprzez połączenia nerwowe pobudzane przez receptory. Pojawia się więc charakterystyczne pieczenie i szczypanie w ustach czy w nosie. Wywołują to pewne związki chemiczne znajdujące się w przyprawach, które dodajemy do jedzenia. Najpopularniejszy z nich to kapsaicyna, obecna przede wszystkim w najostrzejszych odmianach papryki, np. papryczkach chilli, jalapeno, piri-piri czy habanero. Zawiera ją też pieprz cayenne. Za uczucie ostrości wywoływane przez inne rodzaje pieprzu odpowiada piperyna, w kurkumie jest to kurkumina, w imbirze gingerol, a w czosnku allina. Powszechnie stosowaną pikantną przyprawą jest też curry, stanowiące mieszankę wielu korzennych, ostrych ziół. Produkty te dodajemy do ulubionych dań mięsnych i warzywnych, zup czy sosów. Jak to wpływa na nasz organizm?
Zalety ostrych przypraw
Odchudzanie
Kapsaicyna i inne aktywne związki zawarte w ostrych przyprawach podwyższają temperaturę naszego ciała i przyspieszają rytm serca. Aktywność receptorów bólowych wywołuje reakcję obronną organizmu, który potrzebuje do tego dużo energii. Przez to ostre przyprawy przyspieszają metabolizm i przyczyniają się do spalania tkanki tłuszczowej. Dlatego też z powodzeniem mogą być wykorzystywane w diecie odchudzającej. W dodatku pikantne dania szybciej zaspokajają uczucie głodu i hamują apetyt. Sprawia to, że po ich spożyciu rzadziej sięgamy po kolejne przekąski.
Wzmocnienie odporności i zwalczanie infekcji
Pikantne przyprawy, takie jak czosnek, chilli, imbir czy kurkuma, mają działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne. Dzięki temu hamują namnażanie się drobnoustrojów w organizmie i wzmacniają układ odpornościowy. Produkty te pomagają również zwalczyć już rozwijającą się infekcję. Ich ostry aromat udrażnia drogi oddechowe oraz usuwa zalegającą w nosie i zatokach wydzielinę. Właściwości rozgrzewające i napotne ostrych przypraw również wspierają walkę z przeziębieniem i grypą. Ponadto czosnek i imbir działają przeciwwirusowo. Czosnek często stosowany jest przy zapaleniu płuc, pleśniawkach, opryszczkach, infekcji ucha czy oczu. Natomiast papryczka chilli jest bogata witaminy A i C, silne antyoksydanty wzmacniające odporność.
Oczyszczanie z toksyn
Potrawy z dodatkiem pikantnych przypraw sprawiają, że temperatura naszego ciała się podnosi. Organizm uruchamia wtedy system chłodzenia, czyli po prostu zaczynamy się pocić. Wraz z potem z organizmu usuwane są toksyny i szkodliwe substancje. Ich nagromadzenie powoduje pogorszenie nastroju, rozdrażnienie, osłabienie, zmiany skórne czy przybieranie na wadze.
Lepsze krążenie i mocne serce
Ostre potrawy poprzez wyrzut adrenaliny będącej reakcją na uczucie pieczenia poprawiają krążenie. Oprócz tego kapsaicyna rozszerza naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi i poziom złego cholesterolu. Wszystko to korzystnie wpływa na cały układ krążenia i serce, zmniejszając ryzyko miażdżycy, zawału i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Poprawa nastroju
Jeszcze jedną korzyścią płynącą ze spożywania pikantnych dań jest ich zbawienny wpływ na samopoczucie. Kapsaicyna wzmacnia bowiem wydzielanie serotoniny i endorfin – hormonów szczęścia. Pomagają one walczyć ze stresem i depresją.
Wady ostrych przypraw
Nasilanie dolegliwości żołądkowo-jelitowych
Wbrew powszechnej opinii ostre przyprawy nie wywołują same w sobie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Faktem jest jednak to, że mogą one nasilić objawy tych schorzeń. Osoby cierpiące na zgagę, zapalenie błony śluzowej żołądka lub wrzody powinny więc unikać pikantnych potraw.
Stępienie smaku
Ostre przyprawy nadają wyrazisty smak i aromat potrawom, jednak zbyt mocne doprawianie może osłabić nuty smakowe innych składników. W dodatku bardzo częste spożywanie pikantnych dań z czasem przytępia wrażliwość kubków smakowych. Przez to można stracić możliwość odczuwania niektórych smaków.
Podrażnienie skóry
Przy przygotowywaniu posiłków, do których używamy ostrych przypraw, należy szczególnie uważać. Skoro kapsaicyna wywołuje uczucie pieczenia w naszych ustach, zadziała w ten sam sposób, jeśli będzie miała kontakt z okiem czy skórą. Trzeba się więc pilnować, by nie pocierać oczu lub twarzy rękami zabrudzonymi pikantnymi przyprawami. Zapobiegniemy wtedy podrażnieniom i uczuleniom.
Problemy z cerą
Z ostrymi przyprawami nie powinny także przesadzać osoby ze skłonnością do problemów z cerą. Takie produkty mogą negatywnie wpływać na stan skóry i nasilać produkcję serum. W efekcie po zjedzeniu pikantnego dania często pojawiają się wypryski i trądzik. Takie osoby powinny jak najmniej doprawiać posiłki.
